Nhu cầu thị trường khởi sắc, doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu hồ tiêu

Nửa đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu hồ tiêu đạt 485,9 triệu USD. Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam dự kiến, cuối tháng 8 có thể sẽ xuất khẩu hết sản lượng năm 2023.

Tín hiệu tích cực cho xuất khẩu

Trao đổi với Người Đưa Tin, bà Hoàng Thị Liên - Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam cho biết, dự kiến hết tháng 8 có thể sẽ xuất khẩu hết sản lượng năm 2023, vì vậy, có thể hy vọng có tác động tích cực tới thị trường trong các tháng cuối năm.

Bên cạnh đó, dự báo của ngân hàng thế giới đối với một số nền kinh tế như Hoa Kỳ, châu Âu và Trung Quốc có triển vọng tích cực vào cuối năm nên sức mua hồ tiêu và gia vị của các thị trường này sẽ khởi sắc trở lại. Điều này cũng có thể tác động đến giá cả từ đây đến cuối năm.

“Hiệp định EVFTA đã tạo nhiều cơ hội nhưng việc xuất khẩu và mở rộng thị trường vẫn chưa xứng với tiềm năng do các điều kiện và tiêu chuẩn của EU khá cao và nghiêm ngặt về chất lượng, về truy xuất nguồn gốc và an toàn thực phẩm. Đó là chưa kể đến ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, khủng hoảng kinh tế thế giới do cuộc xung đột tại Đông Âu. Do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 năm 2020 - 2021, năm 2022 kim ngạch xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam sang EU giảm nhưng thị phần đạt 17,1% chỉ giảm nhẹ so với mức 18,2% của năm 2021”, bà Liên cho hay.

Hiện có thể nói so với Brazil, Việt Nam vẫn giữ được lợi thế trước mắt nhưng về lâu dài cần tiếp tục nâng cao chất lượng, khai thác các phân khúc thị trường khác nhau vì EU liên tục cập nhật và tăng cường áp dụng các biện pháp vệ sinh và kiểm dịch, các tiêu chí tăng trưởng xanh và phát triển bền vững đối với các mặt hàng nông sản nhập khẩu.

Vì vậy, bên cạnh lợi thế cạnh tranh về giá, bà Hoàng Thị Liên khuyến nghị các doanh nghiệp Việt Nam cần phải hướng đến việc cạnh tranh thông qua việc đáp ứng các yêu cầu, tiêu chí nghiêm ngặt từ EU để giữ vững vị thế và đồng thời tham gia sâu hơn vào các thị trường khác.

Doanh nghiệp có thể xem xét ở góc độ tổng thể như cải thiện nhà máy và cơ sở chế biến, quy trình sản xuất; đa dạng hóa sản phẩm; cập nhật thông tin thị trường bao gồm các ưu đãi thuế quan, yêu cầu kiểm dịch và an toàn thực phẩm, các rào cản kỹ thuật, quy tắc xuất xứ, các tiêu chí tăng trưởng xanh.

Theo Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, vụ thu hoạch hồ tiêu vụ mùa năm 2023 của Việt Nam cơ bản đã kết thúc, sản lượng ước đạt gần 200.000 tấn, tăng 9,3% so với vụ mùa năm 2022.

Tuy nhiên, hiện nguồn cung hồ tiêu nội địa chỉ có ở một số kho và giới đầu cơ với tổng sản lượng dự kiến sẽ không còn đủ để xuất khẩu cho những tháng cuối năm nếu trung bình mỗi tháng xuất khẩu từ 15 - 20 nghìn tấn. Điều này sẽ tác động tích cực lên giá hồ tiêu đen tại thị trường nội địa.

Nâng cao tiêu chí chất lượng

Để tận dụng được những cơ hội phát huy giá trị xuất khẩu, ngành hồ tiêu phải đi theo hướng sản xuất bền vững. Bà Trần Như Trang – Chuyên gia Chương trình Xúc tiến nhập khẩu Thụy Sĩ (SIPPO) cho hay, ngày càng nhiều người tiêu dùng châu Âu yêu cầu các chứng nhận đảm bảo sản phẩm có tính bền vững.

Gầy đây, yêu cầu và quy định của thị trường EU về rào cản phi thuế quan tiếp tục gia tăng và ngày càng khắt khe. Thị trường này cũng liên tục có những cảnh báo về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật cũng như gia tăng tần suất kiểm soát và siết chặt quy định MRLs đối với thực phẩm nói chung, trong đó bao gồm cả gia vị của Việt Nam.

Thực tế, kết quả phân tích và kiểm định các mẫu hạt tiêu thu thập trong 2 năm 2021 và 2022 đã phát hiện một số chất cấm vẫn xuất hiện. Đa phần các mẫu hạt tiêu bị dính các hoạt chất liên quan đến việc phòng trừ sâu bệnh và nấm hại trên cây hồ tiêu.

Một số hoạt chất đã được Việt Nam loại bỏ nhưng vẫn xuất hiện trong hạt tiêu như Carbendazim và Chlorpyrifos Ethyl. Điều này rất đáng lo ngại nếu như người dân vẫn tiếp tục dùng thuốc bị cấm để chăm sóc cho hồ tiêu.

Do vậy, bên cạnh lợi thế cạnh tranh về giá, các doanh nghiệp Việt Nam cần phải hướng đến việc cạnh tranh thông qua việc thỏa mãn các yêu cầu, tiêu chí nghiêm ngặt từ EU để giữ vững vị thế và đồng thời tham gia sâu hơn vào các thị trường khác.

Thống kê đến hết 7 tháng năm 2023, Trung Quốc vẫn là thị trường xuất khẩu hồ tiêu chính của Việt Nam, đạt 52.327 tấn, chiếm 31,1% thị phần xuất khẩu và tăng 665% so với cùng kỳ.

Theo Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA), tháng 7/2023 Việt Nam xuất khẩu được 15.152 tấn hồ tiêu các loại, tiêu đen đạt 12.841 tấn, tiêu trắng đạt 2.311 tấn. Tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 58,6 triệu USD, tiêu đen đạt 45,0 triệu USD, tiêu trắng đạt 11,8 triệu USD, so với tháng trước lượng xuất khẩu giảm 28,6%, kim ngạch giảm 26,3%.

Giá xuất khẩu bình quân tiêu đen trong tháng 7 đạt 3.683 USD/tấn, tiêu trắng đạt 5.207 USD/tấn, giảm 0,3% đối với tiêu đen và giảm 1,1% đối với tiêu trắng so với tháng 6/2023.

Trong đó, Olam, Nedspipce và Trân Châu là 3 doanh nghiệp xuất khẩu lớn nhất trong tháng 7 lần lượt đạt 1.722 tấn, 1.142 tấn và 1.140 tấn.

Mặc dù xuất khẩu 2 tháng gần đây sang thị trường Trung Quốc có giảm nhưng tính trung bình cả 7 tháng Trung Quốc vẫn là thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam đạt 52.327 tấn, chiếm 31,1% thị phần xuất khẩu và tăng 665% so với cùng kỳ năm 2022.

Tiếp theo là Hoa Kỳ đạt 29.213 tấn, chiếm 17,4% và giảm 11,1%. Xuất khẩu sang một số thị trường truyền thống khác cũng giảm như: UAE giảm 34,9%; Ấn Độ giảm 37,9%; Đức giảm 21,5%; Hà Lan giảm 13,3%…

Chỉ một vài thị trường ghi nhận lượng xuất khẩu tích cực như Thổ Nhĩ Kỳ tăng 81,4%; Pháp tăng 36,4%; Philippines tăng 25,0% và Iran tăng 27,9%….