NHTW Canada bất ngờ nâng lãi suất 100 điểm cơ bản

Ngân hàng Trung ương Canada (BoC) nâng lãi suất 100 điểm cơ bản và phát tín hiệu sẽ tiếp tục nâng lãi suất, qua đó đánh dấu một trong những động thái quyết liệt nhất từ trước đến nay từ các nền kinh tế phát triển trong cuộc chiến chống lạm phát.

BoC nhất trí tăng lãi suất chủ chốt từ mức 1.5% lên 2.5%, mức tăng lãi suất lớn nhất kể từ năm 1998 – thời điểm xảy ra cuộc khủng hoảng châu Á. Đây là lần tăng lãi suất thứ 4 liên tiếp kể từ tháng 3/2022, đưa BoC vượt lên so với các ngân hàng trung ương khác (ở các nền kinh tế tương đồng) trên lộ trình áp dụng chính sách tiền tệ thắt chặt khi phải đối mặt với cú sốc lạm phát lớn nhất trong một thế hệ.

Trước đó, các chuyên gia kinh tế tham gia cuộc thăm dò của Wall Street Journal đều dự báo nâng 75 điểm cơ bản. Lần gần nhất lãi suất cơ bản của BoC cao như thế này diễn ra vào mùa thu năm 2008, trước khi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu ập đến.

Trước đó, BoC cũng thực hiện 2 đợt tăng lãi suất 50 điểm cơ bản vào tháng 4 và tháng 6/2022. Ở Mỹ, Fed cũng nâng lãi suất 75 điểm cơ bản trong tháng trước.

Nhiều quan chức Fed cho biết họ kỳ vọng nâng lãi suất 75 điểm cơ bản trong tháng àny, nhưng các nhà đầu tư đang cược rằng Fed có thể nâng lãi suất tới 100 điểm cơ bản sau khi báo cáo cho thấy CPI Mỹ tăng 9.1% trong tháng 6.

Điều này phản ánh sự cấp bách của các NHTW trong cuộc chiến chống lạm phát, đồng thời nhằm kéo giảm kỳ vọng lạm phát của các doanh nghiệp và người tiêu dùng. Sự đứt gãy chuỗi cung ứng, giá hàng hóa cao hơn và nhu cầu nội địa mạnh đã đẩy lạm phát ở các quốc gia phát triển tăng nóng. Nhiều NHTW đã chọn nâng lãi suất quyết liệt mặc dù biết rằng điều này có thể làm kinh tế giảm tốc mạnh, thậm chí có thể gây ra suy thoái.

Giải thích cho quyết định trên, BoC nhấn mạnh nền kinh tế Canada đang ở trong tình trạng cung vượt cầu, lạm phát cao và mở rộng, trong khi nhiều doanh nghiệp và người tiêu dùng kỳ vọng tình trạng lạm phát cao sẽ kéo dài lâu hơn. BoC cũng “đánh tiếng” rằng lãi suất sẽ cần tiếp tục tăng để hạ nhiệt nền kinh tế quá nóng của Canada và làm chậm tốc độ tăng giá tiêu dùng.

BoC đã chọn nâng mạnh lãi suất để đối phó với áp lực lạm phát ngày càng gia tăng và những dấu hiệu đáng lo ngại cho thấy kỳ vọng lạm phát đang trở nên không được kiểm soát.

Trong khi đó, tăng trưởng kinh tế của quốc gia Bắc Mỹ dự kiến sẽ chậm lại đáng kể trong nửa cuối năm 2022 và cả năm 2023, do sự kết hợp của lạm phát cao và điều kiện tài chính thắt chặt hơn tác động tiêu cực tới chi tiêu hộ gia đình và hoạt động đầu tư kinh doanh.

BoC cảnh báo rằng nguy cơ suy thoái sẽ gia tăng nếu lạm phát cao ảnh hưởng đến tâm lý người tiêu dùng và doanh nghiệp, gây ra vòng xoáy tiền lương-giá cả.

Quyết định tăng lãi suất ngày 13/07 củng cố một xu hướng đáng chú ý đã diễn ra trong những tháng gần đây tại BoC và các ngân hàng trung ương khác trên thế giới. BoC đã giữ lãi suất gần bằng 0 trong 2 năm đầu tiên của đại dịch Covid-19 và chậm triển khai chính sách tiền tệ thắt chặt ngay cả khi lạm phát bắt đầu tăng vào năm ngoái. Chính sách này đã thay đổi vào tháng 3/2022. Kể từ đó, BoC đẩy lãi suất cao hơn với tốc độ nhanh nhất trong nhiều thập kỷ.

Tỷ lệ lạm phát tại Canada đã vọt lên 7,7% hồi tháng 5/2022, mức cao nhất kể từ năm 1983, khi hơn một nửa các thành phần của chỉ số giá tiêu dùng tăng với tốc độ hàng năm lên tới trên 5%. Tình trạng đó đang làm trầm trọng thêm mối lo ngại về chi phí sinh hoạt của nhiều người dân Canada.

NHTW Canada kỳ vọng CPI sẽ đạt mức trung bình 8% trong quý 2-3/2022. Trước đó, họ chỉ dự báo lạm phát đạt 5.8% trong quý 2. Tỷ lệ thất nghiệp chạm mức thấp kỷ lục 4.9% trong tháng 6/2022, trong khi tăng trưởng tiền lương cũng tăng nhanh chóng.

Lãi suất cao hơn đang tác động đến thị trường nhà đất. Tại khu vực Toronto, thị trường bất động sản lớn nhất ở Canada, số lượng nhà bán lại đã giảm 41% trong tháng 6/2022, trong bối cảnh giá nhà cũng đang có xu hướng giảm.

Vũ Hạo (Theo WSJ)

FILI