Nhìn lại các vụ đại án và loạt cựu quan chức bị khởi tố, xét xử trong năm 2021

Năm 2021, các cơ quan tố tụng đã xét xử, truy tố hàng loạt cán bộ chủ chốt, nguyên là lãnh đạo cấp cao vi phạm. Bên cạnh đó, Bộ Công an cũng đã khám phá nhiều vụ án lớn, đặc biệt là những vụ đụng chạm đến lĩnh vực nhạy cảm như, an ninh, y tế… gây chấn động dư luận.

1.Ông Đinh La Thăng lĩnh 11 năm tù vụ án Ethanol Phú Thọ

Giữa tháng 3/2021, TAND TP Hà Nội tuyên ông Đinh La Thăng, cựu Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) 11 năm tù về tội "Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng".

HĐXX xác định, ông Thăng cùng 11 bị cáo khác đã vi phạm trong quá trình thực hiện đầu tư xây dựng nhà máy Ethanol Phú Thọ, khiến dự án bị dừng thi công giữa chừng dù chưa có bất cứ hạng mục nào hoàn thành, gây thiệt hại số tiền hơn 543 tỷ đồng. Tổng hợp với các bản án trước đó, ông Đinh La Thăng đang chịu mức phạt 30 năm tù.

2. Cựu Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng và lô đất “vàng” của Sabeco

Tháng 4/2021, TAND TP Hà Nội tuyên cựu Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng 11 năm tù về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí". 9 đồng phạm của ông Hoàng lĩnh án từ 30 tháng tù treo đến 9 năm tù giam.

Theo bản án, Sabeco được giao khu đất 6.000m2, tại số 2-4-6 Hai Bà Trưng, quận 1, TP HCM. Quá trình quản lý, ông Hoàng chỉ đạo cấp dưới thực hiện các thủ tục góp vốn bằng quyền sử dụng khu đất để thành lập liên doanh Sabeco Pearl. Sau khi hoàn tất góp vốn, bị cáo tiếp tục chỉ đạo Sabeco thoái vốn, chuyển quyền quản lý tài sản Nhà nước là khu đất trên sang tay Tư nhân, gây thất thoát hơn 2.700 tỷ đồng. Sau bản án, ông Hoàng cùng 3 người kháng cáo.

3. Đại án Gang thép Thái Nguyên, tòa kết án 19 bị cáo

Cũng trong tháng 4/2021, TAND TP Hà Nội tuyên phạt 19 bị cáo là cựu lãnh đạo, cán bộ của Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS) và Công ty CP Gang thép Thái Nguyên (TISCO) lần lượt các mức án từ 18 tháng tù treo đến 9 năm 6 tháng tù về các tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” và “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Cơ quan tố tụng cáo buộc, dù biết rõ Tập đoàn MCC (Trung Quốc) vi phạm hợp đồng và đề nghị các điều khoản vô căn cứ, các bị cáo tại TISCO, VNS vẫn đồng ý đề xuất điều chỉnh chi phí dự án, trong đó có việc tăng tổng mức đầu tư từ hơn 3.800 tỷ đồng lên tới hơn 8.100 tỷ đồng. Hành vi vi phạm của 19 bị cáo dẫn đến thiệt hại cho Nhà nước hơn 830 tỷ đồng.

4. Cựu sĩ quan tình báo Nguyễn Duy Linh nhận hối lộ của Vũ “nhôm”

Đến đầu tháng 11/2021, TAND TP Hà Nội tuyên ông Nguyễn Duy Linh (cựu Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo) 14 năm tù về tội "Nhận hối lộ"; Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ “nhôm” bị tuyên 7 năm 6 tháng tù về tội "Đưa hối lộ"; Hồ Hữu Hòa lĩnh 2 năm 7 tháng 25 ngày tù về tội "Môi giới hối lộ".

Cơ quan tố tụng cáo buộc, do sợ bị pháp luật xử lý sai phạm, Vũ nhờ Hòa tiếp cận, đưa hối lộ 5 tỷ đồng cho ông Linh để nhờ giúp đỡ, tìm hiểu thông tin.....Tại tòa, ông Linh thành khẩn khai báo, đã tác động gia đình nộp lại số tiền nhận của Vũ “nhôm”.

5. 36 bị cáo sai phạm tại cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi lĩnh án

Sau 2 tuần xét xử, ngày 6/12/2021, TAND TP Hà Nội phạt Nguyễn Mạnh Hùng, cựu Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) cùng người đồng cấp Lê Quang Hào, lần lượt mức án 6 và 7 năm tù về tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”. 33 người còn lại bị tuyên từ 24 tháng tù treo đến 7 năm tù giam; 1 bị cáo được miễn xử lý hình sự.

Bản án xác định, 36 bị cáo phải chịu trách nhiệm khi không tuân thủ đúng yêu cầu kỹ thuật thi công, dẫn đến sau một thời gian ngắn đưa vào vận hành khai thác 65km đường giai đoạn I, tuyến cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi đã xảy ra hỏng hóc, gây mất an toàn giao thông. Số tiền thiệt hại trong vụ án 811 tỷ đồng.

6. Cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội - Nguyễn Đức Chung lĩnh 8 năm tù

Ngày 13/12/2021, TAND Hà Nội tuyên cựu Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung 8 năm tù về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ". Tòa cáo buộc với vai trò là người đứng đầu TP Hà Nội, ông Chung chỉ đạo 2 đồng phạm thực hiện mua bán chế phẩm Redoxy-3C để xử lý nước ao, hồ thông qua công ty gia đình của ông Chung làm trung gian, gây thiệt hại 36 tỷ đồng.

Ông Chung từng bị phạt 5 năm tù về tội "Chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước" liên quan đến vụ án Công ty Nhật Cường.

Chiều 31/12/2021, TAND TP Hà Nội tuyên ông Nguyễn Đức Chung (cựu Chủ tịch UBND TP) 3 năm tù về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ", theo điều 281 Bộ luật hình sự 1999. HĐXX nhận định, ông Nguyễn Đức Chung giữ vai trò quan trọng khi chỉ đạo đình chỉ thầu gói thầu số hóa 2016, sau đó tác động Sở KH&ĐT lựa chọn gói thầu mới, cho Công ty Nhật Cường vào làm thí điểm và trúng thầu.

7. Cựu Phó Chủ tịch TP HCM Trần Vĩnh Tuyến lĩnh 6 năm tù

Ngày 18/12/2021, TAND TP HCM tuyên án 19 bị cáo trong vụ sai phạm xảy ra tại Sagri (doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, do TP HCM thành lập, quản lý). Ông Trần Vĩnh Tuyến, cựu Phó Chủ tịch UBND TP nhận 6 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí".

Tòa xác định, ông này ký quyết định chấp thuận cho Sagri chuyển nhượng Dự án khu nhà ở tại khu đất diện tích hơn 36.000m2 (khu phố 4, phường Phước Long B, Quận 9) cho Tổng Công ty Phong Phú là trái pháp luật, hậu quả gây thiệt hại 381 tỷ đồng.

8. Loạt vụ án liên quan ngành y

Năm 2021, Bộ Công an đã khởi tố, bắt tạm giam nhiều cán bộ lãnh đạo ngành y, từ Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường, Giám đốc BV Bạch Mai Nguyễn Quang Tuấn cho đến cựu Giám đốc BV Mắt TPHCM cho đến giám đốc CDC Hải Dương.

Trong đó, ông Trương Quốc Cường bị cáo buộc “Thiếu trách nhiệm” trong quy trình xét duyệt hồ sơ, cấp số đăng ký cho 2 loại thuốc giả mang nhãn mác Health 2000 Canada; gây thiệt hại 50,6 tỷ đồng. Liên quan vụ việc, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế Cao Minh Quang bị cách tất cả các chức vụ trong Đảng.

Còn ông Nguyễn Quang Tuấn bị cáo buộc liên quan đến vụ án vi phạm trong thực hiện đấu thầu mua sắm thiết bị vật tư y tế xảy ra năm 2015 tại Bệnh viện Tim Hà Nội, gây thiệt hại khoảng 40 tỷ đồng.

Mới nhất, Bộ Công an đã phanh phui vụ Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á có hành vi thỏa thuận và chi tiền % hợp đồng cho lãnh đạo Bệnh viện, CDC các tỉnh, thành phố trong quá trình cung cấp sản phẩm Kit test COVID-19. Đến nay, Công ty Việt Á đã cung ứng Kit xét nghiệm Covid cho Trung tâm kiểm soát bệnh tật và các cơ sở y tế khác của 62 tỉnh, thành với doanh thu gần 4.000 tỷ đồng.

Liên quan đến vụ án này, C03 Bộ Công an đã khởi tố tổng cộng 19 bị can về các tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ; Đưa hối lộ, Nhận hối lộ; Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".

Ngày 13/12, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an hoàn tất kết luận điều tra bổ sung vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Tổng công ty SX- XNK Bình Dương (Tổng Công ty 3/2) TNHH MTV và các đơn vị liên quan.

Kết luận điều tra thể hiện, cựu Bí thư Bình Dương Trần Văn Nam “câu kết” với bố con ông Nguyễn Đại Dương gây thất thoát Nhà nước 302 tỷ đồng trong việc Tổng Công ty 3/2 chuyển nhượng trái phép 43ha đất công cho tư nhân.

Hoàng An - Minh Đức