Ngành điện: Chính sách mới về điện mặt trời mái nhà có tác động tích cực nhẹ đối với một số cổ phiếu ngành điện và KCN- Nhận định của VCSC

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 135/2024/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 22/10/2024, quy định các cơ chế và chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ trên mái nhà của các hộ gia đình và cơ sở kinh doanh (bao gồm cả KCN).

Trước đó, vào tháng 4/2020, Chính phủ đã phê duyệt biểu giá điện ưu đãi (FiT) cho các dự án điện mặt trời mái nhà đã được đưa vào hoạt động thương mại trong khoảng thời gian từ tháng 07/2019-12/2020, với mức giá 1.943 đồng/kWh. Chính sách này mang lại IRR hấp dẫn ở mức từ 12-15%, giúp công suất lắp đặt điện mặt mái nhà tăng gấp 26 lần vào năm 2020, đạt 7.755 MW. Tuy nhiên, kể từ khi mức FiT này hết hạn vào đầu năm 2021, việc đầu tư vào điện mặt trời mái nhà gần như đã dừng lại.

Nghị định chính thức chưa được công bố; tuy nhiên, VCSC xin cung cấp các điểm chính từ bản Dự thảo mới nhất vào giữa tháng 10/2024 như sau:

Đối tượng áp dụng: các tổ chức và cá nhân phát triển hệ thống điện mặt trời mái nhà.

Bản Dự thảo chia làm 02 trường hợp chính như sau:

Trường hợp 1: Không đấu nối vào hệ thống điện quốc gia

Các hệ thống không đấu nối với lưới điện quốc gia được miễn trừ giấy phép hoạt động điện lực và không bị giới hạn về công suất lắp đặt.

Trường hợp 2: Có đấu nối vào hệ thống điện quốc gia

- Dưới 100kW: Được miễn trừ giấy phép hoạt động điện lực và không bị giới hạn về công suất lắp đặt. Sản lượng điện dư thừa có thể bán cho lưới điện quốc gia, nhưng không vượt quá 20% công suất lắp đặt thực tế.

- Từ 100kW đến dưới 1.000kW: Phải báo cáo với cơ quan quản lý địa phương để giám sát công suất lắp đặt theo quy định. Tỷ lệ bán lượng điện dư thừa chưa được quy định cụ thể.

- Trên 1.000 kW: Các hệ thống này cần có giấy phép hoạt động điện lực và phải tuân thủ các quy định cụ thể, với công suất bổ sung bị giới hạn ở mức khoảng 2.600 MW (như được nêu trong Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII). Tuy nhiên, VCSC kỳ vọng giới hạn này sẽ tăng lên trong Kế hoạch sửa đổi Quy hoạch điện VIII sắp tới do tiến độ phát triển công suất bổ sung trên toàn quốc chậm hơn dự kiến. Tỷ lệ bán lượng điện dư thừa chưa được quy định cụ thể.

Giá bán điện:

Giá bán điện dư thừa sẽ được căn cứ vào giá điện năng thị trường trung bình của năm trước, do EVN và Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện Quốc gia (NSMO) quyết định. Mức giá này có thể thấp hơn 44% so với FiT trước đó.

Tác động:

Chính sách này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro thiếu hụt điện đối với Việt Nam trong giai đoạn 2025-2030. Ngoài ra, điều này sẽ có tác động tích cực đến một số cổ phiếu như PC1 và BCG trong trung hạn.

- Về PC1, hiện tại công ty sở hữu 30 MW điện mặt trời mái nhà tại KCN Nomura 1 giai đoạn 1 và dự kiến phát triển thêm 30 MW/50 MW/50 MW tại KCN Nomura 1 giai đoạn 2, Nomura 2 và KCN của công ty liên kết - Western Pacific trong vòng 3-5 năm tới.

- Về BCG, công ty cho biết đã phát triển 30 MW trong năm 2024 cho một số khách hàng, bao gồm MWG, và dự kiến sẽ phát triển thêm khoảng 50 MW mỗi năm trong các năm tiếp theo với nghị định mới.

- Về REE, công ty vẫn đang chờ chính sách áp dụng cho các dự án quy mô lớn (từ 1.000 kW trở lên).

Ngoài ra, chính sách còn tác động tích cực nhẹ đối với các cổ phiếu KCN nhờ các chính sách khuyến khích đầu tư mới vào điện mặt trời mái nhà để phục vụ cho khách hàng trong các KCN. Đáng chú ý, IDC đã đầu tư khoảng 25 MW và đặt mục tiêu sẽ tăng lên 100 MW vào năm 2026, trong khi SIP đã đầu tư 50 MW và đang tìm cách bổ sung thêm 10-20 MW.

Hơn nữa, kỳ vọng rằng khả năng ban hành thông tư/hướng dẫn về thực hiện Thỏa thuận Mua Bán Điện Trực Tiếp (DPPA) sẽ là 1 yếu tố hỗ trợ lớn cho việc đầu tư vào điện mặt trời mái nhà.