Ngân hàng BIDV: Nợ xấu đẹp dần

Mặc dù có một năm tăng trưởng vượt kế hoạch đề ra nhưng BIDV vẫn còn nhiều bài toán khó cần phải giải quyết.

Năm 2019 tiếp tục là một năm ăn nên làm ra của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV, mã BID) khi hoàn thành 105,6% kế hoạch năm đã đề ra. Cụ thể, tổng thu nhập hoạt động của BIDV đạt 48.200 tỉ đồng, tăng 8,8%; lợi nhuận trước thuế đạt hơn 10.800 tỉ đồng, tăng 15,8% so với năm 2018.

Cho vay bán lẻ đóng vai trò là động lực tăng trưởng tín dụng chính của BIDV trong năm vừa qua, với các khoản cho vay cá nhân và doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) lần lượt tăng 21,5% và 18%. Trong khi đó, trái phiếu doanh nghiệp (được tính là tín dụng theo quy định tại Việt Nam) giảm 11,3% so với năm 2018, qua đó kéo tăng trưởng tổng tín dụng của BIDV còn 12,4%, thấp hơn mức 13,56% của toàn ngành. Tuy nhiên, BIDV vẫn tiếp tục dẫn đầu ngành về tổng thị phần tín dụng cũng như thị phần cho vay cá nhân.

Một điểm đáng quan ngại của BIDV đến từ việc biên lãi cho vay (NIM) của ngân hàng này tiếp tục thu hẹp. NIM của BIDV đã giảm xuống còn 2,67%, khiến thu nhập lãi ròng năm 2019 chỉ đạt 36.000 tỉ đồng dù tín dụng tăng trưởng tốt. Nguyên nhân là chi phí vốn của BIDV tăng 29 điểm cơ bản trong khi lợi suất tài sản gần như không tăng trưởng, chỉ nhích nhẹ 2 điểm cơ bản.

Tiếp tục xử lý nợ xấu

BIDV vẫn đang trong quá trình xử lý nợ xấu. Trong năm 2019, ngân hàng này ghi nhận 5.780 tỉ đồng thu nhập từ nợ xấu đã xóa, mức cao nhất trong ngành, trong khi chỉ số này đều giảm ở hầu hết các ngân hàng khác. Cũng trong năm qua, BIDV đã trích lập 20.000 tỉ đồng chi phí dự phòng nợ xấu, tương đương 41,5% trong tổng thu nhập hoạt động. Ngân hàng cũng đã xóa 16.020 tỉ đồng nợ xấu, giảm 2,7%.

Tính đến cuối năm 2019, chất lượng tài sản nhìn chung được cải thiện, với tỈ lệ nợ xấu ở mức 1,74%, trong khi tỉ lệ dự phòng bao nợ xấu (LLC) cải thiện lên 74% từ 66% trong năm trước. Tỉ lệ nợ xấu hợp nhất giảm từ 1,93% năm 2018 xuống còn 1,78% năm 2019. Tỉ lệ nợ xấu của các công ty con cũng có xu hướng giảm.

BIDV cũng đã cho thấy những dấu hiệu tích cực trong việc quản trị chi phí trong năm vừa qua. Chi phí hoạt động đã được ngân hàng này kiểm soát tốt, chỉ tăng 7,9% trong năm 2019 nhờ các chi phí liên quan đến tài sản tăng thấp. Tỉ lệ chi phí/thu nhập (CIR) đồng thời cũng giảm xuống chỉ còn 35,9% trong năm 2019. Trong khi đó, mặc dù chi phí tín dụng vẫn thuộc nhóm có mức cao nhất trong ngành nhưng chi phí này cũng đã giảm từ mức 1,98% năm 2018 xuống còn 1,86%.

Trong quý IV/2019, BIDV đã hoàn tất thủ tục phát hành 603,3 triệu cổ phiếu mới (tương đương 15% vốn của Ngân hàng sau khi tăng vốn) cho nhà đầu tư chiến lược là Ngân hàng KEB Hana. Thương vụ này đóng góp 20.200 tỉ đồng vào vốn chủ sở hữu của Ngân hàng. Việc tăng vốn đã gia tăng nguồn vốn dự trữ và sức khỏe tài chính của BIDV, giúp tỉ lệ CAR Basel I và vốn cấp 1 của ngân hàng mẹ tăng lần lượt lên 13% và trên 8%. Đến ngày 31.12.2019, tổng tài sản BIDV đạt 1.458.740 tỉ đồng, tăng trưởng 13,7% so với năm 2018, tiếp tục là ngân hàng thương mại cổ phần có quy mô tài sản lớn nhất Việt Nam. Năm 2020, BIDV đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế hợp nhất là 12.500 tỉ đồng; tỉ lệ nợ xấu dưới 1,6%; tỉ lệ chi trả cổ tức dự kiến ở mức 7%.

Phát sinh mới

Với nỗi lo nợ xấu vẫn còn đó, sự bùng phát của dịch COVID-19 chắc chắn sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến BIDV khi làm tăng rủi ro phát sinh nợ xấu mới, cũng như chi phí dự phòng cho trái phiếu VAMC cao hơn. Không chỉ có vậy, mặc dù tỉ lệ CIR của ngân hàng này đã giảm trong 4 năm qua, nhưng Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng CIR sẽ tăng mạnh trong 2 năm tới do việc tập trung nâng cấp hệ thống ngân hàng cốt lõi của họ.

Một thách thức khác của BIDV trong năm 2020 đến từ việc Thông tư 22 chính thức có hiệu lực. Theo đó, quy định giới hạn tỉ lệ dư nợ tín dụng trên huy động (LDR) là 85% với tất cả các ngân hàng thương mại thay vì phân biệt mức 80% với các ngân hàng thương mại cổ phần và 90% với các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước như trước. Do đó, các ngân hàng quốc doanh như BIDV đang có tỉ lệ LDR trên 85% buộc phải dịch chuyển vốn sang kinh doanh trên liên ngân hàng nhiều hơn để đáp ứng quy định mới.

Ngoài ra, định hướng của Ngân hàng Nhà nước về việc giảm mặt bằng lãi suất cho vay đi kèm với các quy định quản lý chặt chẽ hơn có thể ảnh hưởng tiêu cực và càng làm thu hẹp NIM của BIDV. Bên cạnh đó, ngành xây dựng và bất động sản rơi vào chu kỳ tăng trưởng thấp hoặc suy thoái là vấn đề nan giải của ngành ngân hàng nói chung và BIDV nói riêng.

Với triển vọng không mấy tích cực trong năm 2020, Công ty Chứng khoán SSI đã hạ khuyến nghị cho cổ phiếu BID từ “khả quan” xuống “phù hợp thị trường” với mức giá mục tiêu 1 năm là 53.300 đồng/ cổ phiếu. Trong khi đó, Công ty Chứng khoán Bản Việt (VCSC) còn đưa ra mức định giá mục tiêu thấp hơn rất nhiều, chỉ là 33.000 đồng/cổ phiếu do những lo ngại lớn về tốc độ giải quyết nợ xấu của BIDV sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận.