Lòng tham và cái giá phải trả

Khi “muốn có” vượt khỏi giới hạn của sự xứng đáng. Lòng tham không phải thứ gì xa lạ hay xấu xa ngay từ đầu. Nó bắt nguồn từ nhu cầu tự nhiên của con người: muốn được sống, muốn được đáp ứng, muốn có nhiều hơn để cảm thấy an toàn và hạnh phúc.

Ngay từ khi chào đời, một đứa trẻ đã “muốn có” sữa mẹ và tìm tới nguồn sống đó bằng bản năng. Người mẹ đáp ứng nhu cầu ấy, và sự cân bằng “muốn có – đáp ứng” tạo nên trạng thái hoàn toàn bình thường chứ không hề mang màu sắc tham lam.

Khi sự cân bằng bị phá vỡ

Lòng tham chỉ xuất hiện khi vế “muốn có” vượt quá khả năng “đáp ứng” hoặc vượt khỏi giới hạn “xứng đáng”.

3 lĩnh vực con người dễ tham lam nhất là: tiền bạc – quyền lực – sắc dục.

Ở mức bình thường, khi “muốn có” gắn với năng lực, nỗ lực và sự chính đáng, con người trở nên thành công và giàu có. Nhưng khi nhu cầu vượt ra khỏi giới hạn tự nhiên, lòng tham dẫn con người đi xa khỏi đạo lý, thậm chí tới ranh giới phạm pháp.

Từ giàu có đến tham lam: một bước rất ngắn

Người giàu thường sở hữu một “gói giàu sang” gồm:

Chính “gói giàu sang” ấy khiến người giàu dễ bị cuốn vào vòng xoáy muốn nhiều hơn nữa. Họ nghĩ đó là “cơ hội”, chứ không phải tham lam. Lòng tham chỉ bắt đầu khi bạn đứng trước những cơ hội tưởng chừng “không thể bỏ lỡ” và bắt đầu vay mượn để gia tăng tài sản.

Tiền đẻ ra tiền, nhà đẻ ra nhà. Và rồi thị trường quay đầu: bất động sản, chứng khoán lao dốc. Bị mắc kẹt trong nợ nần, sợ hãi danh dự sụp đổ, sợ bị đòi nợ, bị bêu rếu, bà bắt đầu bước qua lằn ranh pháp luật: làm giả hồ sơ, lạm dụng chức vụ, chiếm đoạt tiền để trả nợ.

Chỉ đến khi đứng trước bản án mới nhận ra: nguyên nhân cuối cùng là lòng tham.

Từ chủ động tham lam đến bị động sợ hãi

Trong hành trình đó, có 3 giai đoạn:

Tham quyền, tham sắc: những mặt khác của tham lam

Tham quyền mang lại cảm giác sai khiến và thống trị. Không dẫn tới nợ nần, nhưng dễ khiến con người làm hại người khác.

Tham sắc gây tổn thương trong phạm vi gia đình, và chỉ bùng nổ thành án khi liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật hay đạo đức.

Hậu quả: hình phạt chồng lên hình phạt

Khi tham lam dẫn con người đến tội lỗi, hình phạt không chỉ nằm ở bản án:

Người phạm tội có thể quên những việc tốt mình đã làm, nhưng cái xấu sẽ hiện về mỗi khi ký ức bị gợi lại. Nhiều phạm nhân thậm chí cảm thấy nhẹ nhõm khi bị bắt, vì nỗi sợ và ám ảnh trong những ngày trốn chạy còn tồi tệ hơn.

Lòng tham luôn có cái giá của nó.

Giàu có không xấu, nhưng khi “muốn có” vượt khỏi “xứng đáng”, bi kịch sẽ bắt đầu.