Loạt doanh nghiệp thép báo lỗ do 'tác dụng ngược' từ hàng tồn kho?

Mới đây, Công ty cổ phần Tập đoàn Hoa Sen (HSG) báo lỗ 185,89 tỷ đồng trong quý IV niên độ tài chính 2023-2024 (từ 1/7 đến 30/9/2024), giảm mạnh so với mức lãi 438 tỷ đồng cùng kỳ.

Khoản lỗ này một phần đến từ việc tăng trích lập dự phòng giảm giá tồn kho lên 122 tỷ đồng, và chi phí xuất khẩu tăng 105%, tương ứng tăng thêm 202 tỷ đồng, đạt 393 tỷ đồng.

Từ 1/10/2023 đến 30/9/2024, Hoa Sen gia tăng nợ vay thêm 2.427 tỷ đồng, lên mức 5.364 tỷ đồng, tương đương 49,2% tổng vốn chủ sở hữu. Đồng thời, công ty cũng gia tăng giá trị hàng tồn kho thêm 2.073 tỷ đồng, đạt 9.702 tỷ đồng (49,6% tổng tài sản) và tăng các khoản phải thu ngắn hạn thêm 663,6 tỷ đồng, đạt 2.985 tỷ đồng (15,3% tổng tài sản).

Từ cuối năm 2023, khi giá thép có dấu hiệu hồi phục, Hoa Sen đã tăng nợ vay để tích trữ hàng, đồng thời mở rộng các khoản phải thu với kỳ vọng ‘đón sóng’.

Mặc dù vậy, giá thép vẫn giữ ở mức thấp, thậm chí giảm so với cùng kỳ, Hoa Sen đã phải gánh khoản lỗ trong quý IV do việc tăng trích lập giảm giá hàng tồn kho và áp lực chi phí vận chuyển gia tăng.

Hiện tại, câu chuyện của Hoa Sen không phải là trường hợp cá biệt, phản ánh tình hình chung của nhiều doanh nghiệp thương mại thép, vốn tích trữ hàng tồn kho khi kỳ vọng giá sẽ tăng.

Đáng nói, các công ty thương mại thép khác như Công ty cổ phần Đầu tư Thương mại SMC (SMC) và Công ty cổ phần Tập đoàn Thép Tiến Lên (TLH) còn gặp thách thức nghiêm trọng hơn.

Tại Thép Tiến Lên, quý III ghi nhận khoản lỗ 122 tỷ đồng, nâng lũy kế lỗ từ đầu năm 2024 lên 275 tỷ đồng. Nguyên nhân chủ yếu là do kinh doanh dưới giá vốn dẫn đến lợi nhuận gộp âm, cùng áp lực từ chi phí tài chính, bán hàng, quản lý doanh nghiệp và hiệu quả thấp trong đầu tư vào công ty liên kết, liên doanh.

Tại ngày 30/9/2024, tồn kho của Thép Tiến Lên chạm mốc 2.491 tỷ đồng, chiếm 61,5% tổng tài sản. Đồng thời, nợ vay đã tăng thêm 261 tỷ đồng so với đầu năm, đạt 1.711 tỷ đồng, tương đương 108,4% vốn chủ sở hữu.

Tương tự, Công ty Đầu tư Thương mại SMC không còn lợi nhuận từ thoái vốn đầu tư và bán tài sản như trong nửa đầu năm 2024. Quý III, công ty ghi nhận lỗ 82 tỷ đồng, nâng lỗ lũy kế lên 147 tỷ đồng, tương đương 19,9% vốn điều lệ.

Trong khi đó, Công ty cổ phần Thép Nam Kim (NKG) tuy không lỗ trong quý III nhưng tốc độ tăng trưởng lợi nhuận đã có phần chậm lại. Trong 9 tháng đầu năm 2024, công ty tăng thêm 1.276,7 tỷ đồng nợ vay, đạt 6.044 tỷ đồng, bằng 103,3% vốn chủ sở hữu. Đồng thời, tồn kho tăng 858 tỷ đồng lên 6.577 tỷ đồng, tương đương 47,7% vốn chủ sở hữu.

Theo báo Đầu tư, ông Lâm Văn Vân, đại diện Quỹ đầu tư ECI Capital, cho biết: “Việc tăng nợ vay trong khi giá thép giảm đã khiến doanh nghiệp phải tích trữ hàng tồn kho với giá cao, buộc phải trích lập dự phòng, dẫn đến kinh doanh thua lỗ trong quý III”.

Tuy nhiên, ngành thép vẫn có điểm sáng khi CTCP Tập đoàn Hòa Phát (HPG) công bố báo cáo tài chính quý III với kết quả ấn tượng. Quý III, doanh nghiệp ghi nhận doanh thu hợp nhất đạt 34.300 tỷ đồng, tăng 19% so với cùng kỳ, trong khi lợi nhuận sau thuế đạt 3.022 tỷ đồng, tăng mạnh 51%. Lũy kế 9 tháng, doanh thu của Hòa Phát đạt 105.329 tỷ đồng, tăng 23%, lợi nhuận sau thuế đạt 9.210 tỷ đồng, tăng tới 140%, hoàn thành lần lượt 75% và 92% kế hoạch năm.

Tại thời điểm cuối quý III, tổng tài sản của Hòa Phát đạt xấp xỉ 211.400 tỷ đồng, tăng gần 24.000 tỷ so với đầu năm. Trong đó, nợ phải trả tăng gần 15.000 tỷ, đạt gần 100.000 tỷ đồng. Đáng chú ý, Hòa Phát ghi nhận mức nợ vay tài chính cao nhất từ trước đến nay với 78.700 tỷ đồng, tăng hơn 13.000 tỷ so với đầu năm và 6.000 tỷ so với cuối quý II. Tập đoàn cho biết, mức gia tăng nợ vay nhằm đáp ứng tiến độ giải ngân của các dự án trọng điểm, đặc biệt là dự án Dung Quất 2 với tổng vốn đầu tư 85.000 tỷ đồng.