Kinh tế toàn cầu có nguy cơ bị đình trệ khi các cường quốc Trung Quốc và Đức bắt đầu chậm lại

Nền kinh tế thế giới đang có những dấu hiệu chậm lại khi đà phục hồi hậu Covid của Trung Quốc yếu dần và lĩnh vực công nghiệp đang gặp khó khăn của Đức có nguy cơ kéo cường quốc châu Âu rơi vào suy thoái.

Những điểm yếu đó đang hiện lên khi nền kinh tế Mỹ vẫn kiên cường trước áp lực từ cuộc khủng hoảng ngân hàng tồi tệ nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính, cũng như sự bế tắc về trần nợ dẫn tới nguy cơ vỡ nợ. Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen đã cảnh báo rằng “thời gian không còn nhiều” để ngăn chặn thảm họa.

Dữ liệu mới nhất cho thấy rằng, các thành phần quan trọng của những kỳ vọng lạc quan về nền kinh tế toàn cầu không diễn ra như mong đợi. Quá trình phục hồi hậu Covid của Trung Quốc diễn ra chậm chạp và một mùa đông ôn hòa ở châu Âu không đủ để hồi sinh cơ sở công nghiệp của Đức.

“Sự lạc quan về tăng trưởng từ đầu năm rõ ràng đã nhường chỗ cho cảm giác thực tế hơn. Hoặc đơn giản là sự thất vọng. Trung Quốc và châu Âu lại đang mất đà và với mọi thứ đang diễn ra ở Mỹ, nửa cuối năm nay có vẻ không khá hơn chút nào”, theo Carsten Brzeski, trưởng bộ phận vĩ mô toàn cầu tại ING cho biết.

“Một loạt dữ liệu kinh tế hỗn hợp cho thấy sự suy yếu bất ngờ ở Trung Quốc và cường quốc công nghiệp của châu Âu là Đức, trái với khả năng phục hồi ở Mỹ. Quan điểm của chúng tôi là tin xấu về sự phục hồi chậm chạp của Trung Quốc sẽ có một số sức mạnh bền bỉ. Với nhiều đợt tăng lãi suất của Fed trong hệ thống, sự thất bại của ngân hàng cộng với việc thắt chặt tín dụng và rủi ro từ các cuộc đàm phán về trần nợ ở Mỹ dẫn tới câu chuyện tăng trưởng của Mỹ có thể sẽ không xảy ra”, Tom Orlik, nhà kinh tế trưởng Bloomberg Economics cho biết.

Dữ liệu của Trung Quốc công bố hôm thứ Ba (16/5) cho thấy sản lượng công nghiệp, doanh số bán lẻ và đầu tư cố định đã tăng với tốc độ chậm hơn nhiều so với dự kiến trong tháng 4. Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên cũng tăng lên mức cao kỷ lục 20,4%.

Hao Hong, nhà kinh tế trưởng tại Grow Investment Group cho biết, các số liệu xác nhận rằng việc Trung Quốc mở cửa trở lại không nâng cao nhu cầu toàn cầu như nhiều người đã dự đoán. Sự yếu kém đang diễn ra trong lĩnh vực bất động sản, và trong đơn đặt hàng của các nhà xuất khẩu Trung Quốc, sẽ giúp cải thiện rất ít tâm lý.

“Chúng tôi cần người tiêu dùng Trung Quốc làm tốt để tiết kiệm thời gian hồi phục”, ông cho biết.

Tại Đức, niềm tin của các nhà đầu tư tiếp tục suy giảm trong tháng thứ ba liên tiếp, làm dấy lên lo ngại về suy thoái kinh tế. Thước đo kỳ vọng của viện ZEW đã giảm xuống -10,7 vào tháng 5 từ 4,1 vào tháng 4 - lần dưới 0 đầu tiên của năm 2023. Ngay cả trước đó, sản lượng công nghiệp giảm mạnh bất ngờ đã làm dấy lên lo ngại rằng nền kinh tế hàng đầu của châu Âu có thể đã rơi vào một mùa đông sụt giảm.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã cắt giảm dự báo tăng trưởng toàn cầu vào tháng trước, với dự báo mức tăng 2,8% trong năm nay và 3% vào năm 2024. Hôm thứ Ba (16/5), IMF cảnh báo rằng chính sách tiền tệ thắt chặt và việc điều chỉnh giá năng lượng cao hơn đang đè nặng lên nước Đức. IMF dự kiến ​​tăng trưởng kinh tế của Đức “sẽ duy trì ở mức gần bằng 0 vào năm 2023” trước khi dần dần mạnh lên trong ba năm tiếp theo.

Trong khi nền kinh tế lớn nhất thế giới tiếp tục bất chấp những dự đoán về suy thoái, với dữ liệu doanh số bán lẻ của Mỹ tăng trong tháng 4 cho thấy chi tiêu của người tiêu dùng đang tăng lên trong khi những cơn gió ngược đang hình thành. Sự thất bại của một số ngân hàng khu vực đang khiến việc tiếp cận tín dụng trở nên khó khăn hơn đối với các doanh nghiệp nhỏ và hộ gia đình. Các cuộc khảo sát của các nhà kinh tế chỉ ra 65% khả năng xảy ra suy thoái trong 12 tháng tới.

Năm khó khăn

Theo Mark Zandi, nhà kinh tế trưởng tại Moody's Analytics, nếu nền kinh tế thế giới đi xuống, các ngân hàng trung ương có thể đưa ra một số biện pháp cứu trợ. Hầu hết các cơ quan quản lý tiền tệ đang ở gần cuối chu kỳ thắt chặt trong bối cảnh có dấu hiệu lạm phát đã lên đến đỉnh điểm, trong khi thị trường lao động và tài chính hộ gia đình vững mạnh cũng sẽ giúp tạo ra một mức sàn cho tăng trưởng.

“Đây sẽ là một năm khó khăn đối với nền kinh tế toàn cầu. Nhưng với một số hoạch định chính sách hợp lý tốt của các ngân hàng trung ương, kinh tế sẽ vượt qua suy thoái”, ông cho biết.

Trong khi đó, các nhà đầu tư đã lo lắng về triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế toàn cầu. Tâm lý của các nhà quản lý quỹ theo khảo sát mới nhất của Bank of America đã thể hiện xu hướng bi quan nhất trong năm nay.

Các nhà đầu tư đang kỳ vọng rằng sự chậm lại của tăng trưởng sẽ buộc các ngân hàng trung ương, bao gồm cả Cục Dự trữ Liên bang (Fed) phải hạ lãi suất vào cuối năm nay. Các thị trường đang kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất 50 điểm cơ bản vào tháng 12.

Janet Mui, người đứng đầu bộ phận phân tích thị trường tại Brewin Dolphin cho biết có thể sẽ có nhiều tin tức kinh tế ảm đạm hơn, với những cảnh báo từ các nhà sản xuất chỉ ra những áp lực vẫn đang gia tăng.

“Các công ty đang báo cáo rằng các đơn đặt hàng đang chậm lại. Sự tăng trưởng chậm lại về số lượng xuất khẩu của Trung Quốc nói lên rất nhiều điều về nhu cầu toàn cầu”, nhà phân tích Janet Mui cho biết.