Kiểm soát giá vàng

Chưa đầy 2 tuần sau cơn lên đồng ngày cuối năm (27/12/2023), giá vàng cắm đầu giảm mạnh. Sáng qua (9/1), vàng miếng SJC được Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn niêm yết còn 71-74 triệu đồng/lượng mua vào - bán ra, giảm 1 triệu đồng/lượng so với ngày hôm trước.

Thậm chí, bắt đầu có dự báo cho thấy, giá vàng sẽ có đợt điều chỉnh mạnh trong những ngày tới, có thể về ngưỡng 65 triệu đồng/lượng. Nếu thế, tức là chỉ chưa đầy 1 tháng, vàng sẽ giảm mạnh tới 15 triệu đồng/lượng. Đồng nghĩa: những ai đã trót lao vào “ôm” lúc giá vàng lên đỉnh 80 triệu đồng/lượng, sẽ khóc ròng vì không làm gì, cũng mất đi cả trăm thậm chí cả tỷ đồng vì vàng. Thay vì giấc mơ giàu lên nhanh chóng khi giá vàng được “bốc đồng” dự đoán lên tới 90 triệu đồng/lượng, đối với nhà đầu tư thua lỗ, vàng bỗng trở nên… ám ảnh.

Giá vàng miếng SJC gần đây chịu áp lực giảm mạnh vì sao? Như Tiền Phong đã từng có bài phân tích sâu (ngay khi vàng được “thổi” lên ngưỡng 80 triệu chênh tới 19 triệu đồng/lượng so với giá thế giới chỉ sau vài ngày), đây là chiêu làm giá của giới buôn vàng trong nước. Và đặc biệt, nó đánh trúng tâm lý, lòng tham, và nỗi sợ của người dân thiếu hiểu biết, hay “máu” đầu tư. Chỉ hai ngày sau khi Ngân hàng Nhà nước lên tiếng khẳng định sẽ sửa Nghị định 24 về độc quyền vàng trong tháng 1 và sẵn sàng tăng cung vàng SJC cũng như đánh giá lại vai trò của vàng miếng SJC, giá vàng lập tức hạ nhiệt, quay đầu giảm mạnh.

Trao đổi với Tiền Phong, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú từng nhấn mạnh: Giá vàng miếng SJC cao hơn thế giới đến 20 triệu đồng là “không chấp nhận được”. Ông Tú khẳng định việc sửa Nghị định 24 (ban hành năm 2012) là thực sự cần thiết. Thậm chí, theo Phó Thống đốc, đến lúc cần trả lại cả sự công bằng cho các loại vàng khác vì cũng có giá trị tương đương. “Người dân không thể cứ nhất mực phải mua vàng SJC”, ông Tú nói. Cũng liên tục từ công điện của Thủ tướng, và những hành động tiếp theo như ban hành văn bản giám sát chặt chẽ khâu sản xuất vàng miếng SJC của Ngân hàng Nhà nước đã bước đầu khiến thị trường này...dịu lại

Theo dữ liệu của Hội Mỹ nghệ kim hoàn TPHCM (SJA), trong giai đoạn từ 1991-2012, Việt Nam đã nhập khẩu hơn 1.000 tấn vàng (trung bình mỗi năm khoảng 45 - 50 tấn). Nếu tiếp tục nhập khẩu vàng với số lượng như trước đây thì mỗi năm Việt Nam sẽ chi ra khoảng 3 tỷ USD, chỉ chiếm 3% dự trữ ngoại hối của Việt Nam năm 2023. “Việc nhập khẩu vàng có kiểm soát để tăng nguồn cung vàng miếng trong nước không ảnh hưởng quá nhiều đến dự trữ ngoại hối quốc gia”- một doanh nghiệp tính toán. Lật lại lịch sử, sau khi Nghị định 24 được ban hành, trong năm 2013, Ngân hàng Nhà nước liên tục tổ chức 76 phiên đấu thầu vàng (phiên đầu tiên hôm 28/3/2013), tổng cộng bán gần 70 tấn vàng, thu về nộp cho ngân sách khoảng 8.000 tỷ đồng chênh lệch, qua đó ổn định tương đối thị trường vàng. Sau vài tháng đấu giá, giá vàng từ mức 43 triệu đồng/lượng có lúc về 36 triệu đồng/lượng.

Tại Việt Nam, thị trường vàng lúc này cũng đang chờ động thái tiếp theo của Ngân hàng Nhà nước về việc tăng cung vàng miếng SJC hoặc có những hành động “cởi trói” khác cho Nghị định 24 thời gian tới. Các chuyên gia kì vọng, nếu Ngân hàng Nhà nước cho nhập và đấu thầu vàng trong năm 2024, giá vàng miếng trong nước sẽ hoàn toàn có căn cứ giảm về dưới mốc 65 triệu đồng/lượng. Và như vậy, mũi tên điều hành sẽ cùng lúc trúng hai đích: Kéo giá vàng xuống để ổn định thị trường vàng, tạo điều kiện cho người dân có nhu cầu mua bán; và thu chênh lệch về cho ngân sách nhà nước sau đấu thầu (nếu có).

Vàng từ bao đời nay, không chỉ được người Việt mà nhiều quốc gia thuộc khu vực châu Á ưa chuộng vừa như một loại trang sức, vừa là tài sản có giá nhằm cất trữ. Sức sống của vàng với cả thế giới, các nền kinh tế lớn cũng không thể phủ nhận mỗi khi có chiến tranh, suy thoái kinh tế, kim loại quý này đều là nơi trú ẩn.

Khi nhu cầu là có thật, thiết nghĩ không nên hạn chế quá “gắt” bằng mệnh lệnh đóng cửa nhập vàng, mà quan trọng là chúng ta phải kiểm soát cung - cầu thị trường một cách chủ động. Có vậy mới tránh được những cơn lên đồng, làm giá. Và nữa, tránh cho nhà đầu tư, người dân khỏi cay đắng khi “dính” bẫy đánh lên - đánh xuống của thị trường đi kèm vị mặn chát thua lỗ của vàng.

Khánh Huyền