HSBC: Ngân hàng trung ương châu Á sẽ phản ứng thế nào khi Fed điều chỉnh chính sách tiền tệ?

Bộ phận Nghiên cứu Toàn cầu HSBC vừa phát hành báo cáo về những lưu ý cho các ngân hàng trung ương châu Á khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã sẵn sàng khởi động chu kỳ điều chỉnh chính sách tiền tệ.

Chủ tịch Fed, Jerome Powell, đã phát đi tín hiệu sẵn sàng hành động. Trong bối cảnh thị trường lao động tiếp tục phục hồi và giá cả leo thang với tốc độ nhanh chóng, Fed dường như đã sẵn sàng điều chỉnh tốc độ mua tài sản và nâng lãi suất điều hành trong ít tháng nữa. Ryan Wang, nhà kinh tế học Mỹ của HSBC, gần đây đã thay đổi nhận định về Fed, kỳ vọng thời điểm điều chỉnh tốc độ mua tài sản sẽ rơi vào khoảng tháng 3 và sẽ có bốn đợt điều chỉnh lãi suất điều hành tính đến cuối năm 2023, đợt đầu tiên rơi vào tháng 6.

Khi Fed “cất cánh”, chắc chắn sẽ để lại những “nhiễu động” nhất định. Trước đây, mỗi lần Mỹ thắt chặt chính sách tiền tệ, tình hình tài chính của các thị trường mới nổi đều bị ảnh hưởng khiến các nước phải đưa ra những đợt điều chỉnh tăng lãi suất cần thiết để duy trì bình ổn. Và thậm chí ở những thị trường có tình hình tài chính bị tác động nhẹ, chủ yếu ở các nước đã phát triển, một động thái của Fed thường biểu thị tín hiệu khởi động một chu kỳ mới trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu ngày càng phát triển theo hướng phụ thuộc lẫn nhau trong những năm qua.

Và lần này cũng vậy, động thái của Fed chắc chắn sẽ kéo theo nhiều ảnh hưởng lên các nước khác. Tuy nhiên, tác động đối với khu vực châu Á lại khá nhẹ nhàng vì những lý do hợp lý: Áp lực lạm phát không còn nặng nề tại hầu hết các nước trong khu vực so với Mỹ và không có khả năng trở nên nặng nề trong tương lai gần. Thêm nữa, trong chu kỳ lần này, quá trình phục hồi kinh tế ở Mỹ ngày càng bớt liên quan đến hoạt động nhập khẩu vì mở cửa lại nền kinh tế thúc đẩy nhu cầu về dịch vụ hơn là hàng hóa, điều đó khiến động lực tăng trưởng truyền thống truyền từ Tây sang Đông bị yếu đi. Ngoài ra, cán cân thanh toán quốc tế vững mạnh giúp các ngân hàng trung ương châu Á thoải mái bỏ xa Fed.

Mặc dù vậy, một vài nơi vẫn cần sự điều chỉnh. Ở Úc, New Zealand, Hàn Quốc, Malaysia và Philippines, HSBC kỳ vọng sẽ có điều chỉnh tăng lãi suất ở mức 25-50 điểm cơ sở xuyên suốt năm 2023 so với trước đây. Ở Ấn Độ, Đài Loan, Thái Lan và Việt Nam, HSBC cũng điều chỉnh dự báo thời điểm điều chỉnh sớm lên một hai tuần, mặc dù không thay đổi mức độ thắt chặt cho tới cuối 2023. Ở Indonesia, HSBC đã lược bớt một đợt điều chỉnh tăng lãi suất do lạm phát giảm đáng kể, mặc dù vậy, họ vẫn thêm 100 điểm cơ sở trong các kỳ điều chỉnh tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Trong khi đó, ở Trung Quốc đại lục và Nhật Bản, lãi suất điều hành trong năm 2023 nhiều khả năng không có thay đổi hay bị tác động bởi Fed, nhiều khả năng sẽ áp dụng các biện pháp nới lỏng mục tiêu, nhất là tại Trung Quốc.

Dự báo của HSBC về lãi suất Fed (%, cận trên)

Lạm phát CPI ở khu vực châu Á mới nổi (tỷ lệ so với cùng kỳ năm trước)

HSBC dự báo mới nhất về lãi suất điều hành cho khu vực châu Á như sau: Úc (50 điểm cơ bản), New Zealand (50 điểm cơ bản), Hàn Quốc (25 điểm cơ bản), Malaysia (50 điểm cơ bản) và Philippines (25 điểm cơ bản), HSBC đưa thêm mức tăng lãi suất vào dự báo điều chỉnh lãi suất điều hành trong năm 2023. Ở một số nền kinh tế khác, HSBC kỳ vọng các chỉ số sẽ tăng sớm hơn một chút so với dự báo trước đây, đặc biệt ở Ấn Độ và Đài Loan trong quý 2 năm sau, cũng là thời điểm dự báo Singapore sẽ điều chỉnh tốc độ tăng biên độ tỷ giá hiệu dụng danh nghĩa (NEER) lần nữa lên 50 điểm cơ bản và thêm một lần tăng lãi suất với Ngân hàng Dự trữ New Zealand (RBNZ) (chuyển toàn bộ các lần thắt chặt sang 2022).

Dự báo của HSBC về điều chỉnh lãi suất điều hành (%, màu đỏ là tăng, xám là cắt giảm)

Lãi suất điều hành hiện tại và lãi suất trung lập dự kiến tới hết 2023 (%)

Những tháng gần đây, kỳ vọng thắt chặt chính sách rõ ràng đã tăng thêm, dù là ở Mỹ hay bất cứ nơi nào trên thế giới. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là phạm vi điều chỉnh tăng lãi suất phụ thuộc vào lãi suất “trung lập” đối với một nền kinh tế nhất định. Chỉ số này biến động theo thời gian nhưng cũng thay đổi theo mô hình nhất định trong những thập kỷ gần đây, giảm “trần” điều chỉnh tăng lãi suất trước khi thắt chặt chính sách tiền tệ sẽ hạn chế tăng trưởng.

Biểu đồ dưới đây thể hiện lãi suất điều hành hiện tại trong khu vực và dự báo của HSBC về lãi suất trung lập vào cuối năm 2023. Tại phần lớn các nền kinh tế, lãi suất điều hành còn cần qua nhiều lần điều chỉnh tăng mới tới ngưỡng trung lập. Trên thực tế, so với mức bình quân trước đại dịch, lãi suất trung lập đã giảm thêm. Điều này có nghĩa là các ngân hàng trung ương sẽ cần thận trọng vì từng đợt tăng lãi suất có thể khiến tăng trưởng chậm lại so với trước… chắc chắn đó là một điều cần lưu tâm khi Chủ tịch Powell bắt đầu tiến trình tăng lãi suất.

Thay đổi lãi suất trung lập năm 2023 so với mức bình quân trước đại dịch