08/04/2024 Cập nhật ĐHCĐ 2024

Hiểu rõ về Margin để tránh mất tiền (Phần 1)

Có 2 nguyên nhân chủ quan mà có thể khiến một NĐT bị mất sạch vốn (hay còn gọi là “cháy tài khoản”) đó là:

Với nguyên nhân thứ nhất NĐT có thể kiểm soát được bằng cách chọn cổ phiếu tốt, sức khỏe tài chính lành mạnh,… Tuy nhiên với nguyên nhân thứ hai (cháy tài khoản do sử dụng margin) thì dễ gặp phải nếu chưa hiểu rõ về nó. Trong chuỗi bài viết này, tôi sẽ cùng với Anh/Chị NĐT đi sâu vào tìm hiểu tất tần tật về Margin để giúp NĐT hiểu rõ và dùng đúng cách để gia tăng tài sản cho mình.

Margin là gì?

Margin hay giao dịch ký quỹ được hiểu đơn giản là một khoản tiền mà NĐT có thể vay từ công ty CTCK và thế chấp khoản vay bằng chính cổ phiếu NĐT đã mua.

Một số thuật ngữ thường gặp khi sử dụng margin

+ Tỷ lệ cho vay: Mỗi cổ phiếu sẽ được CTCK đánh giá và cấp cho 1 tỷ lệ cho vay nhất định tùy vào nền tảng cơ bản doanh nghiệp, thanh khoản, rủi ro của doanh nghiệp,…Tỷ lệ cho vay thông thường sẽ từ 0% đến 50% và được hiện thị trên hệ thống giao dịch của CTCK khi mua cổ phiếu.

+ Lãi margin là phần lãi được tính khi NĐT vay để mua cổ phiếu từ công ty chứng. Thường lãi sẽ được tính theo ngày dao động trong khoảng 0.025-0.05%/ ngày. Theo năm thì mức lãi từ 9-14.5%/ năm, từng thời điểm có sự biến động khác nhau.

+ Đảo nợ: Một khoản vay margin thông thường sẽ có kỳ hạn là 90 ngày (~ 3 tháng). Đến hạn thì NĐT cần bán ra để đảo nợ theo quy định của CTCK.

+ Giá chặn sẽ là mức giá tối đa để CTCK xác định cổ phiếu làm tài sản thế chấp.

+ Tài sản thế chấp: là tài sản mà NĐT dùng để bảo lãnh cho 1 khoản vay margin. Cách xác định tài sản thế chấp như sau:

· Nếu thị giá cổ phiếu < Giá chặn thì Tài sản thế chấp = Thị giá x SLCP nắm giữ

· Nếu thị giá cổ phiếu < Giá chặn thì Tài sản thế chấp = Giá chặn x SLCP nắm giữ

+ Sức mua: Là số tiền mà NĐT có thể mua cổ phiếu. Sức mua tối đa = Tài sản thế chấp/(1-tỷ lệ cho vay).

· Ví dụ 1: NĐT A có 1000 cổ phiếu VCB thị giá 100k/cp, tỷ lệ cho vay 50%, giá chặn 150k/cp (lớn hơn thị giá) thì NĐT A sức mua tối đa = thị giá x SLCP/(1- tỷ lệ cho vay) = 100k x 1000/(1-50%) = 200 triệu đồng.

· Ví dụ 2: NĐT A có 1000 cổ phiếu VCB thị giá 100k/cp, tỷ lệ cho vay 50%, giá chặn 90k/cp (nhỏ hơn thị giá) thì NĐT A sức mua tối đa = giá chặn x SLCP/(1- tỷ lệ cho vay) = 90k x 1000/(1-50%) = 180 triệu đồng.

+ Room margin cổ phiếu: Hạn mức cho vay tối đa đối với một cổ phiếu. Khi một cổ phiếu đã hết room thì NĐT dù còn sức mua thì cũng không mua thêm được. Với ví dụ trên khi VCB hết room thì mua được 1000 cổ phiếu VCB với giá 100k (tương đương 100 triệu) thay vì có thể mua nhiều hơn.

+ Room margin của CTCK là hạn mức cho vay tối đa của một CTCK. Theo luật quy định thì tổng dư nợ cho vay giao dịch ký quỹ của một công ty chứng khoán không được vượt quá 200% vốn chủ sở hữu của công ty chứng khoán. Khi CTCK hết room thì tất cả cổ phiếu được cấp margin dù còn hạn mức hay không thì cũng không được vay mua thêm.

+ Tỷ lệ ký quỹ : là tỷ lệ giữa giá trị tài sản thực có và giá trị chứng khoán. Tỷ lệ này sẽ được hiển thị trong phần mềm/ứng dụng giao dịch tại CTCK.

+ Ngưỡng xử lý: là mức tỷ lệ duy trì thấp nhất của 1 tài khoản tại công ty chứng khoán. Thông thường sẽ là 30%.

+ Call margin: là trường hợp công ty chứng khoán đề nghị khách hàng nộp tiền hoặc bán cổ phiếu khi tỷ lệ ký quỹ < tỷ lệ ký quỹ duy trì (hoặc ngưỡng margin).

Nhà đầu tư sẽ bị Call margin và Force Sell (bán giải chấp) khi nào?

+ Tài khoản ở trạng thái bình thường khi: Tỷ lệ ký quỹ >= Tỷ lệ ký quỹ duy trì (35%)

+ Tài khoản bị Call Margin khi: Tỷ lệ ký quỹ duy trì (35%) > Tỷ lệ ký quỹ >= Ngưỡng xử lý (30%). Thông thường NĐT sẽ có 2 ngày giao dịch để xử lý bằng cách nộp tiền hoặc bán cổ phiếu nếu quá thời gian sẽ bị Force Sell

+ Tài khoản bị Force Sell ngay trong phiên khi: Tỷ lệ ký quỹ < Ngưỡng xử lý (30%)

Trên đây là toàn bộ những thông tin chi tiết nhất về Margin là gì? Những thuật ngữ thông dụng với NĐT khi sử dụng margin và những trường hợp NĐT bị call margin, force sell,… Với nhu cầu nhà đầu tư sử dụng Margin tận dụng thị trường thuận lợi để khuếch đại tài sản ngày càng cao thì tôi tin rằng những nội dung trên sẽ giúp NĐT rất nhiều trong việc tránh phải những rủi ro gặp những khoản lỗ lớn hoặc thậm chí là “cháy tài khoản” của mình.

Ở phần sau, tôi sẽ chia đến Anh/Chị nhà đầu tư những kinh nghiệm và cách thức sử dụng margin để đem lại hiệu quả tối ưu và giảm tối thiểu rủi ro trong giao dịch. Mời Anh/Chị chú ý đón xem và chúc Anh/Chị NĐT có một tuần sức khỏe, giao dịch thành công.