Hành trình sang tên đổi chủ hơn 30.000m2 đất vàng 'rẻ như bèo' của Vinataba

Hợp đồng hợp đồng liên doanh giữa Vinataba với các đối tác, quy định giá trị khu đất 30.972 m2 tại 152 Trần Phú, quận 5, TPHCM là hơn 1.302 tỷ đồng.

Hơn 370 tỷ đồng cho hơn 30.000m2 “đất vàng”

Khu đất 152 Trần Phú là “đất vàng” của Vinataba có 3 mặt tiền đường Trần Phú - Lê Hồng Phong - Trần Nhân Tông, phường 2, quận 5. Năm 2012, Nhà máy thuốc lá Sài Gòn đã hoàn thành việc di dời về Khu công nghiệp Vĩnh Lộc, huyện Bình Chánh.

Cũng trong năm 2012, Vinataba có văn bản xin ý kiến Chính phủ và các Bộ Công Thương, Tài chính, Tài nguyên và Môi trường xin góp vốn bằng một phần giá trị quyền sử dụng đất tại khu đất 152 Trần Phú để thực hiện dự án bất động sản.

Nhưng trước đó nhiều năm, việc chuẩn bị cho sự xuất hiện của dự án bất động sản ở khu đất này đã được hoàn tất. Ngày 13/10/2008, Công ty TNHH Vina Alliance được thành lập, do Vinataba góp vốn bằng một phần giá trị quyền sử dụng đất với các đối tác.

Cùng lúc này, UBND TPHCM cấp giấy chứng nhận đầu tư cho dự án Khu phức hợp tiêu chuẩn cao cấp, gồm khu trung tâm thương mại dịch vụ, khu cao ốc văn phòng, khu căn hộ cùng hệ thống hạ tầng kỹ thuật đồng bộ và hoàn chỉnh tại 152 Trần Phú, quận 5 với tên thương mại là Vina Square. Vina Square có tổng vốn đầu tư là hơn 3.300 tỷ đồng, với thời gian hoạt động là 50 năm.

Ban đầu, 6 cái tên tham gia sáng lập của Vina Alliance, gồm Vinataba, Vinataba Sài Gòn, Công ty CP Thương mại và Đầu tư Vi Na Ta Ba, Công ty TNHH Đô Thành Việt, Công ty CP Xây dựng Thương mại Căn Nhà Mơ Ước và Công ty TNHH Pacific Alliance Land Limited (thuộc quỹ đầu tư Vinaland Ltd, thành viên của Vina Capital). Tháng 10/2009, một số cổ đông thoái vốn và Vinaland Ltd nâng tỷ lệ sở hữu tại Vina Alliance từ 49% lên mức 62%.

Sau đó, Vinataba cũng bán đi phần vốn góp tại dự án Vina Square. Cụ thể, tại báo cáo tài chính hợp nhất giai đoạn 1/1/2017-30/6/2017 được Vinataba phát hành ngày 3/5/2018 cho thấy, vào ngày 13/6/2017, Vinataba đã tiến hành chuyển nhượng cổ phần tại Công ty TNHH Vina Alliance cho Công ty TNHH Sơn Đông. Giá trị chuyển nhượng giữa hai bên là hơn 270 tỷ đồng. Trừ đi giá gốc của khoản đầu tư trên sổ kế toán, Vinataba thu về lợi nhuận hơn 94 tỷ đồng.

Ngoài ra, Vinataba còn gián tiếp sở hữu thêm 7,5% vốn ở Công ty TNHH Vina Alliance, thông qua Vinataba Sài Gòn - đơn vị thành viên do Vinataba sở hữu 100% vốn. Điều tương tự, Vinataba Sài Gòn cũng chuyển nhượng 7,5% vốn này cho Công ty TNHH Sơn Đông với giá hơn 100 tỷ đồng, ghi lãi hơn 35 tỷ đồng.

Tại giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp thay đổi ngày 27/9/2017, Công ty TNHH Sơn Đông nâng tỷ lệ nắm giữ ở Vina Alliance lên mức 38%. Trong khi, Vinataba và Vinataba Sài Gòn hoàn toàn biến mất khỏi Vina Alliance. Điều này đồng nghĩa rằng, họ đã không còn liên quan gì ở dự án VinaSquare.

Trở lại với hợp đồng hợp đồng liên doanh giữa Vinataba với các đối tác, quy định giá trị khu đất hơn 30.000 m2 tại 152 Trần Phú, quận 5, TPHCM là hơn 1.300 tỷ đồng. Tạm tính, mỗi m2 đất tại đây sẽ được định giá khoảng 42 triệu đồng. Tuy nhiên, tại thời điểm 2018, dự án đã từng được rao bán với giá lên tới 146 triệu/m2, tương đương hơn 4.500 tỷ đồng. Thế nhưng, Vinataba chỉ thu về hơn 370 tỷ đồng sau khi bán phần vốn góp ở khu đất này cho đối tác.

62% vốn điều lệ còn lại ở Vina Alliance thuộc về Công ty TNHH Bất động sản Trí Đức. Tuy nhiên, Bất động sản Trí Đức chỉ mới xuất hiện trong cơ cấu cổ đông của Vina Alliance từ ngày 4/1/2017. Khi đó, Trí Đức đã thay thế Công ty TNHH Pacific Alliance Land Limited (thuộc quỹ đầu tư Vinaland Ltd, thành viên của Vina Capital) trở thành thành viên nắm giữ hơn 540 tỷ đồng vốn điều lệ Vina Alliance.

Đến ngày 7/9/2017, thương vụ này được công bố trên Sở Giao dịch Chứng khoán London, có giá trị hơn 41 triệu USD. Sau khi hoàn trả các khoản vay của cổ đông, Vinaland Ltd thu được hơn 41 triệu USD từ thương vụ này.

Ai là chủ mới?

Kể từ ngày 27/9/2017, Công ty TNHH Vina Alliance chỉ còn 2 cổ đông là Sơn Đông và Trí Đức. Công ty TNHH Sơn Đông thành lập ngày 9/1/2002. Tại giấy đăng ký doanh nghiệp thay đổi ngày 18/10/2017, Sơn Đông có trụ sở chính tại Đ16, Làng Quốc tế Thăng Long, quận Cầu Giấy, Hà Nội. Tháng 10/2017, Sơn Đông tăng vốn điều lệ lên mức 500 tỷ đồng nhưng vẫn là doanh nghiệp gia đình (của vợ chồng ông Trịnh Văn Tuyển và bà Vũ Thị Hoa).

Gia đình ông Tuyển - bà Hoa là tên tuổi lớn trong giới kinh doanh thuốc lá Việt Nam và Sơn Đông là một trong những công ty hàng đầu Việt Nam về phân phối thuốc lá. Doanh nghiệp này cũng nhiều lần được tôn vinh trong các bảng xếp hạng. Ngoài ra, gia đình ông Trịnh Văn Tuyển còn sở hữu nhiều doanh nghiệp khác, như Công ty CP Hệ thống Phân phối Thuốc lá Sơn Đông, Công ty CP Hệ thống Phân phối Thuốc lá Miền Nam, Công ty CP Hệ thống Phân phối Thuốc lá Hà Nội…

Trong khi đó, Công ty TNHH Bất động sản Trí Đức thành lập ngày 6/10/2015, trụ sở tại số 36-38 Nguyễn Văn Trỗi, phường 15, quận Phú Nhuận, TPHCM. Tháng 10/2016, Trí Đức nâng vốn điều lệ từ 20 tỷ đồng lên 600 tỷ đồng, trong đó ông Lê Thanh Liêm góp 580 tỷ đồng, bà Nguyễn Thị Thu Hương góp 8 tỷ đồng và ông Võ Văn Y góp 12 tỷ đồng.

Tuy nhiên, đăng ký doanh nghiệp thay đổi ngày 22/11/2017 của Trí Đức chỉ còn ghi nhận 2 thành viên góp vốn, gồm Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Bất động sản Trung Sơn A góp 180 tỷ đồng (chiếm 30%) và Công ty CP Đầu tư Phát triển 56 góp 420 tỷ đồng (chiếm 70%).

Đáng chú ý, Công ty CP Đầu tư Phát triển 56 lập ngày 30/10/2017, ngay trước thời điểm tham gia sở hữu 70% vốn góp Trí Đức, đăng ký số điện thoại và địa chỉ email giống hệt với thông tin mà Trí Đức nêu trong đăng ký doanh nghiệp thay đổi ngày 23/3/2018. Danh sách thành viên sáng lập Công ty CP Đầu tư Phát triển 56 cũng có nhiều cái tên đã từng tham gia sáng lập hoặc sở hữu Trí Đức, như Nguyễn Thị Thu Hương, Nguyễn Thị Cẩm Nhung, Lê Thanh Liêm.

Có thể hiểu, Công ty CP Đầu tư Phát triển 56 lập ra chỉ để nắm phần vốn góp tại Công ty TNHH Bất động sản Trí Đức và chi phối dự án Vina Square. Chức danh Chủ tịch HĐQT kiêm người đại diện theo pháp luật của Công ty CP Đầu tư Phát triển 56 là ông Đặng Thanh Hải. Ông Hải sinh ngày 24/12/1976, thường trú tại TPHCM và có nhiều năm công tác trong lĩnh vực ngân hàng.

Từ ngày 15/3/2016, ông Hải được bổ nhiệm làm Tổng Giám đốc Công ty CP An Phú và giữ chức vụ đó cho đến hiện nay. Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty CP An Phú hiện tại là ông Dương Bá Nam, cũng là một trong số các thành viên đã sáng lập nên Công ty CP Đầu tư Phát triển 56. Hiện tại, Công ty CP An Phú đang đặt trụ sở chính tại số 3-5-7 Nguyễn Huệ, quận 1, TPHCM.

Trụ sở số 3-5-7 Nguyễn Huệ, quận 1 và 152 Trần Phú, quận 5 là 2 trong 156 nhà đất mà Phòng An ninh kinh tế, Công an TPHCM đề nghị Sở Tài nguyên Môi trường TPHCM rà soát, xác định và cung cấp thông tin các quyền sử dụng đất liên quan đến đến một tập đoàn bất động sản hàng đầu ở khu vực phía Nam để phục vụ công tác điều tra.