Hà Nội: Nguy cơ thất thoát trong quản lý, cho thuê công sản số 36 Bà Triệu

Thanh tra thành phố Hà Nội vừa có kết luận về trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị và cá nhân trong việc quản lý, sử dụng nhà, đất tại số 36 phố Bà Triệu.

Thanh tra TP Hà Nội vừa ban hành kết luận thanh tra trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong việc quản lý, sử dụng nhà, đất tại số 36 phố Bà Triệu (Hoàn Kiếm, Hà Nội). Cùng với việc chỉ ra những thiếu sót, vi phạm trong quản lý khối tài sản công này, cơ quan thanh tra đề nghị cơ quan chức năng rà soát, chuyển cơ quan điều tra nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự.

Thu hàng tỷ đồng cho thuê mặt bằng nhưng chưa kê khai thuế

Theo kết luận thanh tra, từ năm 1961, Tổng Cty XNK Tạp phẩm, nay là Cty Cổ phần XNK Tạp phẩm (Cty TOCONTAP) thuê nhà, đất số 36 Bà Triệu với mục đích kinh doanh, dịch vụ và trụ sở làm việc.

Nhà số 36 Bà Triệu (Hoàn Kiếm, Hà Nội) được Nhà nước quản lý cho thuê từ năm 1959 với diện tích nguyên thủy của ngôi nhà 683,85m2, diện tích nhà hiện nay 1.823,41m2 và diện tích khuôn viên đất 638,4m2. Đến nay, nhà số 36 Bà Triệu thuộc danh mục 46 biệt thự do thành phố quản lý.

Tuy nhiên, trong thời gian thuê, đơn vị nhiều lần chậm trả nợ tiền nhà, đất.

Cụ thể, từ quý 2/2019 - 2021, Cty TOCONTAP phát sinh nợ tiền thuê nhà gần 7 tỷ đồng; nợ thuê đất từ 2013 - 12/2019, lên tới hơn 12 tỷ đồng, trong đó, hơn 9 tỷ đồng là tiền thuê đất, gần 3 tỷ đồng tiền chậm nộp.

Về việc này, Xí nghiệp QL&PT nhà Hoàn Kiếm đã nhiều lần yêu cầu Cty TOCONTAP thanh toán số tiền nợ nhưng vẫn không thu hồi được hết và có văn bản gửi Cty TNHH MTV QL&PT nhà Hà Nội, Sở Xây dựng báo cáo UBND thành phố ra quyết định thu hồi lại diện tích thuê số 36 Bà Triệu do cố tình chây ỳ, nợ đọng, vi phạm quy định về sử dụng nhà, đất.

Vẫn theo kết luận thanh tra, năm 2012, Cty TOCONTAP cho 6 đơn vị kinh doanh thiết bị điện tử, nhà hàng vào sử dụng dưới hình thức ký hợp đồng liên doanh, liên kết; cho thuê lại một phần diện tích nhà. Trong khi đó, theo quy định của UBND thành phố và hợp đồng ký với Cty TNHH MTV QL&PT nhà Hà Nội thì không được chuyển đổi mục đích sử dụng nhà, không giao lại nhà cho tổ chức, cá nhân khác sử dụng. Không sử dụng nhà thuê để liên doanh, liên kết, cho thuê lại dưới bất kỳ hình thức nào.

"Thời điểm năm 2012-2013, Cty TOCONTAP vi phạm hợp đồng, nợ tiền thuê nhà, đất, cho thuê lại một phần nhà thuê của Nhà nước để hưởng lợi nhưng Cty TNHH MTV QL&PT nhà Hà Nội và Xí nghiệp QL&PT nhà Hoàn Kiếm không có biện pháp ngăn chặn, không chấm dứt hợp đồng thuê nhà, thu hồi nhà theo quy định dẫn đến Cty TOCONTAP nợ tiền nhà, đất, nay không có khả năng thu hồi nguy cơ thất thoát tài sản Nhà nước" - kết luận nêu.

Ngoài ra, trong số gần 8 tỷ đồng tiền thuê nhà, Cty TOCONTAP xuất hóa đơn, kê khai khoảng 6 tỷ đồng nhưng chưa báo cáo, cung cấp về số thuế đã nộp và hơn 1,8 tỷ đồng chưa kê khai nộp thuế… là vi phạm quy định Luật Quản lý thuế năm 2019 về việc bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ không xuất hóa đơn theo quy định của pháp luật.

Buông lỏng quản lý

Kết luận thanh tra cũng chỉ rõ, sau khi ký lại hợp đồng năm 2014, Cty TNHH MTV QL&PT nhà Hà Nội và Xí nghiệp QL&PT nhà Hoàn Kiếm có dấu hiệu buông lỏng quản lý, không kiểm tra giám sát việc sử dụng nhà 36 Bà Triệu, để Cty TOCONTAP cho 6 đơn vị thuê, sử dụng nhà trong thời gian dài từ (2014- đến nay). "Khi phát hiện vi phạm năm 2019 đã không có biện pháp kiên quyết, là thiếu trách nhiệm, vi phạm quy định tại Quyết định số 32/2012/QĐ-UBND của thành phố…" - cơ quan thanh tra kết luận.

Từ năm 2018-2020, Cty TOCONTAP còn ký hợp đồng thế chấp tài sản gắn liền với đất hình thành trong tương lai với ngân hàng; tự ý sửa chữa cải tạo hàng loạt hạng mục như trát vá lại tường, đi lại đường điện, phá tường ngăn phòng, bịt cửa phòng… khi chưa được cấp phép. Đến tháng 7/2021, UBND TP Hà Nội ban hành quyết định thu hồi diện tích 1.823,41m2 nhà thuộc sở hữu Nhà nước tại số 36 Bà Triệu, đến nay Cty TOCONTAP không chấp hành, bàn giao cho đơn vị quản lý.

Thanh tra TP Hà Nội xác định, những vi phạm trên có trách nhiệm thuộc về Xí nghiệp QL&PT nhà Hoàn Kiếm và Cty TNHH MTV QL&PT nhà Hà Nội giai đoạn 2014-2021; Sở Xây dựng cũng có trách nhiệm trong việc xác nhận đăng ký hợp đồng cho Cty TOCONTAP thuê nhà năm 2014…

Theo đó, cơ quan thanh tra kiến nghị UBND thành phố chỉ đạo các đơn vị liên quan kiểm điểm trách nhiệm, có hình thức xử lý kỷ luật đối với tổ chức, cá nhân để xảy ra sai phạm trong vụ việc; thu hồi các khoản nợ của Cty TOCONTAP và giao Cục thuế Hà Nội kiểm tra, rà soát, có biện pháp xử lý với việc Cty TOCONTAP chưa xuất hóa đơn kê khai thuế.

"Trường hợp có hành vi trốn thuế thì chuyển hồ sơ sang Công an TP Hà Nội để điều tra làm rõ" - kết luận thanh tra nêu.

Cạnh lối ra vào Cty TOCONTAP là cửa hàng điện thoại di động.

Xin mua nhà công sản để xây văn phòng cao tầng

Cũng theo kết luận của Thanh tra thành phố, trong quá trình thuê số 36 Bà Triệu, Cty TOCONTAP có đơn đề nghị xin mua lại diện tích nhà thuộc sở hữu Nhà nước để trực tiếp sử dụng, lập dự án xây dựng lại theo quy hoạch trên thửa đất.

Quá trình thẩm tra hồ sơ cấp giấy chứng nhận đầu tư, Sở KH&ĐT chưa thực hiện đúng quy định, không lấy ý kiến Sở Xây dựng dẫn đến việc cấp giấy chứng nhận đầu tư tại địa điểm không đủ điều kiện để thực hiện cho thuê đất; Sở TN&MT căn cứ giấy chứng nhận đầu tư trình UBND thành phố ban hành quyết định cho thuê đất không đúng quy định pháp luật.

Cụ thể, tháng 12/2008, UBND thành phố có văn bản chấp thuận cho Cty TOCONTAP lập dự án đầu tư xây dựng văn phòng làm việc và thương mại tại số 36 Bà Triệu, nhưng đầu năm 2011, UBND thành phố mới chấp thuận đề xuất về quy hoạch dự án.

Đến năm 2013, Cty TOCONTAP nộp hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận đầu tư, nên dự án thuộc trường hợp phải thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, do đó, việc Sở KH&ĐT đề xuất cấp giấy chứng nhận đầu tư cho Cty TOCONTAP là không đúng quy định.

Ngoài ra, tại thời điểm đó, năng lực thực hiện dự án Cty TOCONTAP còn bị đánh giá là có thể bị hạn chế khả năng tài chính để tham gia thực hiện dự án nên Sở Tài chính yêu cầu đơn vị bổ sung cam kết không lâm vào tình trạng phá sản hoặc trong quá trình giải thể, không bị cơ quan có thẩm quyền kết luận về tình hình tài chính không lành mạnh.

Theo kết luận thanh tra, kể từ thời điểm cấp giấy chứng nhận đầu tư năm 2014 đến nay, chủ đầu tư dự án chưa thực hiện đầu tư nhưng Sở KH&ĐT không tham mưu cho UBND thành phố thu hồi giấy chứng nhận đầu tư theo quy định. Do đó, trách nhiệm thuộc Sở KH&ĐT giai đoạn từ 2013 đến nay và cần tổ chức rút kinh nghiệm đối với tập thể, cá nhân có thiếu sót trong việc tham mưu UBND thành phố thu hồi đất, cho thuê đất thực hiện dự án.