Giá năng lượng: Cuộc tranh luận khó khăn đối với Hội đồng châu Âu

Một số quốc gia Liên minh châu Âu (EU) bao gồm cả Tây Ban Nha và Bỉ, đang thúc đẩy các biện pháp được thực hiện, trong ngắn hạn, để chống lại giá năng lượng tăng cao.

Nhiều quốc gia khác chùn bước trước những con đường được đề xuất, bao gồm cả việc giới hạn thị trường. Làm thế nào để giảm giá năng lượng?

Chủ đề này được EU bàn thảo từ nhiều tháng nay khi giá năng lượng tăng cao trong suốt năm qua: khí đốt đã tăng 65%, điện tăng 30% mà nguyên nhân không bắt nguồn từ xung đột ở Ukraine.

Điều này khiến hàng chục quốc gia thành viên tỏ ra bức xúc: Tây Ban Nha dẫn đầu, được hỗ trợ bởi Italy, Hy Lạp, Bồ Đào Nha, Bỉ và Pháp. Quan điểm của họ: các hộ gia đình nghèo và doanh nghiệp bị ảnh hưởng nhiều nhất trong khi các chính phủ không thể tiếp tục cung cấp các khoản hỗ trợ lên tới hàng tỷ USD.

Do đó, cần phải có một cách tiếp cận mang tính cơ cấu và phối hợp. Nhiều đề xuất khác nhau đang được đưa ra như cung cấp giá trần trên thị trường khí đốt, cải cách cơ cấu thị trường điện (nơi giá bán buôn dao động theo biểu giá khí đốt). Các quốc gia này, được ví là các "Don Quixote" vấp phải sự phản đối gay gắt từ Hà Lan, Đức và Áo.
Một nhà ngoại giao châu Âu bình luận: "Một chủ đề cực kỳ phức tạp. Không có công thức ma thuật". Đây cũng là chủ đề thảo luận của các nhà lãnh đạo châu Âu nhưng cũng khá khó vì chưa có sự đồng thuận nào xuất hiện...

Nhưng các "Don Quixote" lập luận: "Chúng ta không thể tiếp tục có các Hội nghị cấp cao châu Âu mà không quyết định được gì". Những quốc gia quyết tâm nhất đe dọa kéo dài cuộc họp, cho đến khi có kết luận.
Về phần mình, Ủy ban châuÂu (EC) chắc chắn đã đề xuất một danh mục các con đường "đủ để cung cấp một cuộc tranh luận đầy đủ thông tin", như khẳng định của một nguồn tin châu Âu.

Chúng bao gồm các hình thức giới hạn và trợ cấp khác nhau. Tuy nhiên, mỗi cái đều có những lợi thế và bất lợi: một số đặt nặng vấn đề ngân sách, một số khác có thể gây nguy hiểm cho sự an toàn của nguồn cung cấp.

Và sau đó, các biện pháp ngắn hạn không được làm tổn hại đến các mục tiêu dài hạn, quá trình khử carbon và hiệu quả năng lượng, cũng như không làm gián đoạn thị trường. Đối với cải cách cấu trúc của thị trường điện, nó bị đình chỉ theo một báo cáo của Cơ quan hợp tác các cơ quan quản lý năng lượng (ACER), được hứa hẹn sẽ khởi động vào tháng Tư tới.

Trong thời gian chờ đợi, các quốc gia thành viên được mời sử dụng "hộp công cụ" do EC cung cấp, nói cách khác, để theo đuổi các sáng kiến quốc gia của họ nhằm giảm thuế VAT hoặc các loại thuế khác, như 27 quốc gia thành viên đã và đang làm.
Một tham vọng lớn hơn khác, được hình thành tại hội nghị thượng đỉnh không chính thức của EU họp tại Versailles (Pháp) hôm 10-11/3: giảm sự phụ thuộc của châu Âu vào khí đốt, dầu và than nhập khẩu của Nga càng sớm càng tốt. Mục tiêu: trừ 2/3 trong năm, loại bỏ hoàn toàn vào năm 2027.

Nhưng làm như thế nào? EC dự kiến sẽ thực hiện chủ đề này vào tháng Năm. Tuy nhiên, EC vẫn đang theo một lối đi để giải phóng khỏi sự phụ thuộc vào nguồn cung của Nga, càng nhanh càng tốt. Đó là cách mua khí đốt theo nhóm, giống như mô hình mua chung vaccine trong cuộc khủng hoảng COVID-19.

Cụ thể, EC đề xuất thành lập một lực lượng đặc nhiệm có trách nhiệm thay mặt EU mua khí đốt và khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) trên thị trường quốc tế. EC tạo điều kiện cho lực lượng này tiếp xúc với các nhà sản xuất, đàm phán với các đối tác năng lượng, giá cả hợp lý và đủ số lượng. Theo một số nguồn tin, đề xuất này sẽ được giữ nguyên trong kết luận của Hội đồng châu Âu khi kết thúc cuộc họp thượng đỉnh.
Ngoài ra, vào mùa đông năm nay, do kho chứa khí đốt giảm, nên EC đã thực hiện chiến lược “lấp đầy”. EC đã đưa ra đề xuất lập pháp hôm 23/3 nhằm đảm bảo rằng tất cả các quốc gia thành viên lấp đầy trữ lượng khí đốt của họ lên 80% vào ngày 1/11 năm nay và đạt 90% trong những năm tiếp theo, đồng thời thể hiện sự đoàn kết. Tuy nhiên, đề xuất này phải đợi Quốc hội các quốc gia thành viên và Nghị viện châu Âu thông qua để chính thức áp dụng.