Giá dầu ngụp lặn trước nguy cơ khủng hoảng nguồn cung

Áp lực liên tục lên giá dầu đã “phớt lờ” triển vọng nhu cầu tăng nhanh của thị trường Trung Quốc và nguy cơ khan hiếm nguồn cung, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) nhận định.

Cầu sẽ vượt cung khoảng 2 triệu thùng/ngày

Bất ổn tài chính trong lĩnh vực ngân hàng sau sự sụp đổ của một số ngân hàng Mỹ và châu Âu đã khiến các nhà đầu tư tránh xa các tài sản rủi ro cao hơn, chẳng hạn như dầu mỏ.

Giá dầu đã tăng nhanh sau khi một số thành viên của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) và các đồng minh, gọi chung là OPEC+, công bố cắt giảm tự nguyện thêm 1,6 triệu thùng/ngày vào đầu tháng 4. Diễn biến này khiến các nhà phân tích hạ thấp triển vọng giá dầu đạt mức 100 USD/thùng.

Giá dầu Brent giao kỳ hạn vào tháng 7/2023 được giao dịch ở mức 75,14 USD/thùng lúc 12 giờ (giờ London) ngày 16/5, giảm 9 cent mỗi thùng so với giá đóng cửa ngày 15/5.

Trong báo cáo thị trường hàng tháng mới nhất, Cơ quan Năng lượng Quốc tế nhận định, những mối lo dai dẳng về “hoạt động công nghiệp bị đình trệ và lãi suất cao hơn… đã dẫn đến các kịch bản suy thoái gia tăng và lo ngại về suy giảm tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ”.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, giá dầu sụt giảm gần đây phản ánh sự rạn nứt ngày càng tăng giữa tâm lý nhà đầu tư và bức tranh cung-cầu ngày càng bị thắt chặt.

"Tuy nhiên, sự bi quan của thị trường hiện nay hoàn toàn trái ngược với sự cân bằng thị trường chặt chẽ hơn mà chúng tôi dự đoán cho nửa cuối năm nay, khi nhu cầu dự kiến sẽ vượt cung gần 2 triệu thùng/ngày", Cơ quan Năng lượng Quốc tế cho biết. Cơ quan này cũng điều chỉnh dự báo nhu cầu dầu mỏ toàn cầu tăng 200.000 thùng/ngày so với dự báo trước đó, để đạt mốc 102 triệu thùng/ngày trong năm 2023.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, lần đầu tiên kể từ đầu năm 2022, nhu cầu dầu mỏ sẽ bắt đầu vượt cung kể từ quý này, với mức thâm hụt sẽ tăng lên gần 2 triệu thùng/ngày vào cuối năm 2023.

Trong đó, Trung Quốc, nhà nhập khẩu dầu thô lớn nhất thế giới, sẽ chiếm gần 60% tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ toàn cầu của năm 2023, sau khi mức tiêu thụ của Bắc Kinh lập kỷ lục 16 triệu thùng/ngày trong tháng 3.

"Nhu cầu (dầu mỏ) kỷ lục ở Trung Quốc, Ấn Độ và Trung Đông vào đầu năm đã bù đắp cho hoạt động công nghiệp mờ nhạt và việc sử dụng dầu mỏ ở OECD", Cơ quan Năng lượng Quốc tế nhấn mạnh.

Trước đó, hoạt động nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc đã bị hạn chế do các biện pháp phòng chống dịch Covid-19 nghiêm ngặt được áp dụng trong phần lớn thời gian năm 2022. Cho nên, việc Trung Quốc mở cửa kinh tế trở lại được hy vọng sẽ kích hoạt giá dầu tăng vọt.

Liên minh năng lượng OPEC+ trước đó đã không đặt nhiều kỳ vọng vào sự phục hồi nhu cầu dầu mỏ của Trung Quốc. Tuy nhiên, trong báo cáo thị trường dầu mỏ hàng tháng được OPEC công bố ngày 11/5, tổ chức này nhận định rằng "trong tương lai, nhu cầu đối với hầu hết các sản phẩm ở Trung Quốc đang tăng lên" khi nhu cầu dầu mỏ quý II/2023 của nước này ước tăng 1 triệu thùng/ngày so với cùng kỳ năm trước, trong bối cảnh hoạt động di chuyển nội địa và du lịch hàng không của nước này đã phục hồi gần 80% so với mức trước đại dịch.

OPEC+ có thể không cắt giảm thêm sản lượng

Cơ quan Năng lượng Quốc tế và Nhà Trắng đã chỉ trích rằng quyết định cắt giảm tự nguyện vào đầu tháng 4 của liên minh OPEC+, đã dồn áp lực lên người tiêu dùng.

Gần đây, liên minh OPEC+ và Cơ quan Năng lượng Quốc tế "vênh" quan điểm về triển vọng năng lượng toàn cầu, từ giá dầu và nguồn cung, đến quan điểm dài hạn hơn về đầu tư khai thác hydrocarbon.

Năm 2021, Cơ quan Năng lượng Quốc tế đã lên tiếng phản đối việc thu xếp các dự án nhiên liệu hóa thạch mới trong bối cảnh thế giới hướng đến mục tiêu phát thải ròng bằng 0.

Trái lại, các quan chức OPEC+ lại ủng hộ đầu tư song song vào cả hydrocarbon và năng lượng tái tạo, để tránh tình trạng thiếu năng lượng trong quá trình chuyển đổi xanh.

Tổ chức OPEC và các đối tác ngoài OPEC, bao gồm cả Nga - sẽ có cuộc họp chính sách sản xuất dầu thô vào đầu tháng tới. Iraq, nhà sản xuất lớn thứ hai của OPEC, đến nay đã bác bỏ khả năng cắt giảm thêm sản lượng.

"Trong cuộc họp sắp tới, dự kiến được tổ chức vào ngày 3 - 4 (tháng 6), sẽ không có mức cắt giảm bổ sung nào, và đối với Iraq, chúng tôi không thể giảm thêm nữa", Bộ trưởng dầu mỏ Iraq Hayan Abdel-Ghani nói với hãng tin Reuters vào tuần trước.