Fed tăng lãi suất ảnh hưởng thế nào đến kinh tế Việt Nam và TTCK?

NHNN có thể chưa vội thắt chặt chính sách tiền tệ để hỗ trợ nền kinh tế hồi phục.

NHNN chưa vội thắt chặt chính sách tiền tệ, tỷ giá ổn định

Mới đây, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) công bố tăng lãi suất cơ bản thêm 0,75%, mức tăng cao nhất từ năm 1994 để sớm kiểm soát lạm phát. Ủy ban thị trường mở liên bang (FOMC) công bố lãi suất cơ bản (tham chiếu quyết định lãi vay mua nhà, thẻ tín dụng và nhiều khoản vay khác) ở mức 1,5-1,75%, cao nhất kể từ khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát vào tháng 3/2020.

1 ngày sau, Ủy ban chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) nhất trí tăng lãi suất 0,25% lên 1,25%, mức lãi suất cao nhất của Anh kể từ tháng 1/2009, mục tiêu cũng để giảm các ảnh hưởng xấu bởi tỷ lệ lạm phát cao, hiện trên 11%. Cùng ngày, Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ tăng lãi suất chủ chốt lần đầu tiên sau 15 năm với mức tăng 0,5% lên -0.25%.

Giới chuyên gia lo ngại việc tăng lãi suất có thể khiến nền kinh tế Mỹ nói riêng và toàn cầu nói chung bị ảnh hưởng.

Đối với Việt Nam, Chứng khoán VNDirect cho rằng Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ nỗ lực duy trì chính sách tiền tệ phù hợp, chưa vội thắt chặt chính sách để hỗ trợ nền kinh tế phục hồi và ổn định thị trường do 3 nguyên nhân.

Thứ nhất, áp lực lạm phát trong nước dự kiến sẽ gia tăng các tháng tới, nhưng CPI bình quân nửa đầu năm ở mức 2,5% so với cùng kỳ, thấp hơn nhiều so với mục tiêu của Chính phủ là 4%. Thứ 2, nhu cầu trong nước vẫn yếu và chưa phục hồi hoàn toàn về mức trước dịch. Cuối cùng, NHNN vẫn ưu tiên mục tiêu duy trì lãi suất cho vay thấp để hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế phục hồi.

Nhìn chung, khi Fed tăng lãi suất, nền kinh tế Việt Nam sẽ chịu những ảnh hưởng như hoạt động xuất khẩu chậm lại trong những quý tới do người tiêu dùng tại các thị trường xuất khẩu chủ chốt như Mỹ và châu Âu thắt chặt chi tiêu; lãi suất huy động (bằng VND) chịu áp lực tăng trong những tháng cuối năm; lãi suất USD tăng gây áp lực lên nghĩa vụ trả nợ nước ngoài của Chính phủ và doanh nghiệp Việt Nam, cũng như khả năng huy động vốn trên thị trường quốc tế và phải chịu lãi suất cao; đồng USD mạnh gây áp lực lên tỷ giá hối đoái của Việt Nam.

Tuy nhiên, VNDirect dự báo nếu có bất kỳ đợt tăng lãi suất nào trong năm nay thì khả năng cao diễn ra vào quý IV và mức tăng hạn chế 0,25-0,5%. Đồng thời, tỷ giá USD/VND tăng không quá 2% trong cả năm 2022 nhờ vào nhờ thặng dư thương mại cải thiện và dự trữ ngoại hối cao.

VNDirect kỳ vọng thặng dư thương mại tăng lên mức 7,2 tỷ USD trong năm 2022 từ mức 3,3 tỷ USD trong năm 2021. Thặng dư tài khoản vãng lai dự báo tăng lên mức 1,4% GDP vào năm 2022, từ mức thâm hụt 0,3% GDP vào năm 2021. Dự trữ ngoại hối của Việt Nam đạt 122,5 tỷ USD vào cuối năm 2022 (tương đương 3,9 tháng nhập khẩu). Bên cạnh đó, giải ngân FDI tăng trưởng ổn định và nguồn kiều hối dồi dào cũng góp phần ổn định thị trường ngoại hối.

Thị trường chứng khoán có thể chịu tác động tiêu cực

Với thị trường chứng khoán, VNDirect nhận định trên lý thuyết, dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài (FII) có thể bị tác động tiêu cực bởi “taper tantrum” – cụm từ ám chỉ thị trường phẫn nộ khi Fed rút các kích thích kinh tế như đã diễn ra vào 2013. Song, thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam đã chứng kiến đợt giảm điểm mạnh trong 2 tháng qua, kéo mặt bằng định giá các chỉ số chứng khoán về vùng hấp dẫn khi so sánh với lịch sử và các thị trường chứng khoán trong khu vực. Định giá hấp dẫn sẽ kích thích dòng vốn ngoại đổ vào TTCK Việt Nam và phần nào giảm thiểu tác động của “taper tantrum”.

Trong khi đó, Chứng khoán BSC nhận định trong trung và dài hạn TTCK Mỹ sẽ chịu áp lực khi chính sách tiền tệ thắt chặt làm giảm kỳ vọng tăng trưởng kinh tế. TTCK Việt Nam cũng có thể sẽ chịu ảnh hưởng tương tự trong trung và dài hạn. Do vậy, BSC khuyến nghị nhà đầu tư cần cẩn trọng trong những phiên giao dịch tiếp theo.

Tại hội thảo diễn ra chiều ngày 16/6, bà Nguyễn Thị Phương Lam, Giám đốc phân tích Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng diễn biến thị trường phản ứng khá tiêu cực ở những phiên đầu tuần sau khi thông tin lạm phát Mỹ được đưa ra và dự báo Fed tăng lãi suất lên 0,75% thay vì 0,5% trước đó, đến phiên ngày 16/6, thông tin chính thức được đưa ra thị trường đã có sự phục hồi phản ánh tâm lý khá yếu, khả năng phục hồi chưa bền vững. Chuyên gia Rồng Việt cũng nhận xét, từ giờ cho đến hết tháng 6, thị trường không còn thông tin tích cực hỗ trợ cũng như thông tin tiêu cực có thể dẫn đến đà bán tháo mạnh của thị trường. Theo đó, các chỉ số có thể dao động từ 5-7% so với giá đóng cửa phiên 16/6.