Động thái chưa từng có: Trung Quốc yêu cầu Didi hủy niêm yết tại Mỹ

Được cho là "thách thức" cơ quan quản lý, ngay sau IPO khủng hồi tháng 7 của Didi, nhà chức trách Trung Quốc đã nhanh đóng khởi động hàng loạt cuộc điều tra nhằm vào công ty này và cân nhắc đưa ra những khoản phạt chưa có tiền lệ. Việc hủy niêm yết có thể là một trong các hình phạt...

Theo nguồn tin của Bloomberg, nhà chức trách Trung Quốc đã yêu cầu các giám đốc cấp cao Didi Global Inc. – công ty đứng sau ứng dụng gọi xe Didi Chuxing – hủy niêm yết tại tại Mỹ.

Đây là yêu cầu chưa từng có và làm dấy lên lo ngại về những ý định của Bắc Kinh đối với ngành công nghệ khổng lồ của nước này.

TƯ NHÂN HÓA TRỰC TIẾP HOẶC NIÊM YẾT LẦN HAI TẠI HỒNG KÔNG

Nguồn tin cho biết, Cơ quan quản lý không gian mạng Trung Quốc (CAC) muốn ban giám đốc Didi hủy niêm yết cổ phiếu của công ty này trên sàn chứng khoán New York do lo ngại về việc rò rỉ các dữ liệu nhạy cảm. Cơ quan này đã yêu cầu Didi lên kế hoạch chi tiết và kế hoạch này phải được sự chấp thuận của chính phủ.

Các đề xuất đang được cân nhắc bao gồm tư nhân hóa trực tuyến hoặc niêm yết cổ phiếu lần hai (secondary listing) tại Hồng Kông sau khi hủy niêm yết tại sàn chứng khoán Mỹ.

Nếu tiến hành tư nhân hóa, mức giá mua lại cổ phiếu có thể ít nhất là giá niêm yết cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) 14 USD bởi vì nếu đưa ra mức giá thấp hơn quá sớm (Didi mới IPO hồi tháng 6/2021) có thể dẫn đến các vụ kiện hoặc sự phản đối của cổ đông, nguồn tin cho hay.

Còn nếu niêm yết cổ phiếu lần hai tại sàn chứng khoán Hồng Kông, giá IPO có thể sẽ thấp hơn mức giá đóng cửa 8,11 USD phiên 24/11.

Theo nguồn tin, các cuộc thảo luận vẫn đang được tiếp tục và cơ quan quản lý có thể cân nhắc lại yêu cầu này. Tuy nhiên, nếu một trong hai lựa chọn được thực hiện, đây sẽ là đòn giáng mạnh đối với Didi – gã công nghệ khổng lồ vừa có IPO lớn nhất tại Mỹ kể từ vụ niêm yết của Alibaba trên sàn chứng khoán nước này kể từ năm 2014. Didi đã huy động được hơn 4 tỷ USD trong IPO tại Mỹ hồi cuối tháng 6, đưa định giá công ty lên hơn 73 tỷ USD.

CÁI GIÁ CỦA VIỆC "THÁCH THỨC" CƠ QUAN QUẢN LÝ

Theo Bloomberg, Didi đã khiến các nhà quản lý của Trung Quốc “nóng mặt” khi vẫn tiếp tục niêm yết cổ phiếu tại Mỹ bất chấp yêu cầu từ nhà chức trách về việc đảm bảo an toàn dữ liệu trước IPO. Ngay sau IPO khủng của công ty này, giới chức Trung Quốc đã nhanh đóng khởi động hàng loạt cuộc điều tra nhằm vào công ty này và cân nhắc đưa ra những khoản phạt chưa có tiền lệ. Và việc hủy niêm yết có thể là một trong các hình phạt dành cho hãng công nghệ này.

Hồi tháng 7, Bloomberg cho biết chính quyền thành phố Bắc Kinh đã đề xuất đầu tư vào Didi để kiểm soát hiệu quả công ty này. Một khoản đầu tư công như vậy có thể giúp Didi có nguồn tiền để mua lại cổ phiếu đang giao dịch tại Mỹ.

Didi hiện thuộc quyền kiểm soát của ban giám đốc gồm người đồng sáng lập Cheng Wei, Chủ tịch Jean Liu nắm 58% cổ phiếu có quyền biểu quyết tại Didi. Ngoài ra, SoftBank và Uber Technologies Inc. là hai cổ đông thiểu số lớn nhất của công ty.

Theo các nhà phân tích, kể cả khi Didi chuyển về niêm yết tại Hồng Kông, công ty này vẫn phải giải quyết các quan ngại về an ninh dữ liệu – điều đang được Chính phủ Trung Quốc quan tâm hơn bao giờ hết. Công ty có thể phải từ bỏ quyền kiểm soát dữ liệu thu thập được từ nền tảng của mình cho một bên thứ ba – điều có thể khiến giá cổ phiếu Didi sụt giảm.

Ngoài ra, việc Didi hủy niêm yết khỏi thị trường chứng khoán Mỹ có thể làm bùng lên lo sợ về việc hàng loạt công ty Trung Quốc khác phải có động thái tương tự trong bối cảnh Washington và Bắc Kinh đang bất đồng trong vấn đề tiếp cận thông tin tài chính của các công ty niêm yết.

Didi hiện trở thành “chuột bạch” trong nỗ lực của Bắc Kinh nhằm kiểm soát quyền lực của các gã công nghệ khổng lồ tại Trung Quốc. Bắc Kinh gần đây đang thúc đẩy tầm nhìn chia sẻ sự giàu có – hay còn gọi là “sự thịnh vượng chung” và nhắm tới lĩnh vực công nghệ màu mỡ - nơi sản sinh số lượng tỷ phú nhiều chưa từng thấy và làm giàu cho nhiều nhà đầu tư trong nước và nước ngoài.

Giới phân tích nhận định, việc tư nhân hóa do nhà nước chỉ đạo sẽ là động thái chưa từng có đối với một công ty tư nhân tầm cỡ như Didi, cho thấy nỗ lực lớn của Bắc Kinh trong việc kiểm soát quyền lực của các công ty công nghệ trong nước và khai thác nguồn tài nguyên dữ liệu cũng như lượng của cải tích lũy trong suốt một thập kỷ phát triển. Đây cũng là một tín hiệu đối với các nhà đầu tư Mỹ, từ lâu đã quen với việc đầu tư tự do vào các tập đoàn hàng đầu Trung Quốc, từ Alibaba cho tới Baidu, JD.com.

Một số nhà phân tích cho rằng động thái của Bắc Kinh với Didi là quá khắc nghiệt, kể của sau khi nhà chức trách đưa ra án phạt với các gã công nghệ khổng lồ khác như Alibaba, Tencent.

Cơ quan quản lý không gian mạng Trung Quốc xem quyết định IPO của Didi là động thái “thách thức” chính quyền trung ương, dẫn tới hàng loạt cuộc điều tra của chính cơ quan này Bộ Công an, Bộ An ninh Quốc gia và nhiều cơ quan khác đối với Didi hồi tháng 7. Từ đó đến nay, hãng công nghệ khổng lồ chịu sự giám sát về an ninh dữ liệu và cách đối xử với hàng triệu đối tác tài xế.