Doanh thu đường sắt đạt nghìn tỷ trong một năm sóng gió

Dù doanh thu đạt hàng nghìn tỷ đồng, tăng mạnh so với năm trước, nhưng hết năm 2022, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) vẫn lỗ 130 tỷ đồng. Năm 2023, tổng công ty này dự kiến vẫn tiếp tục lỗ, bất chấp hoạt động vận tải đường sắt có lãi.

Chiều 5/1, VNR đã tổ chức Tổng kết công tác năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023. Ông Đặng Sỹ Mạnh, Tổng Giám đốc VNR cho hay, dù năm vừa qua đường sắt vẫn còn khó khăn, đặc biệt sau ảnh hưởng của dịch COVID-19, nhưng tổng công ty đã nỗ lực đảm bảo được việc làm, thu nhập cho hơn 20.000 lao động.

“Đường sắt đã từng bước phục hồi, với tín hiệu khả quan, công ty mẹ đạt doanh thu cao, giảm lỗ sâu so với kế hoạch. Sau nhiều năm thua lỗ, năm 2022 đã có lãi từ vận tải đường sắt, dù hợp nhất vẫn lỗ nhưng lãi từ hoạt động chính là tín hiệu tốt với đường sắt”, ông Mạnh nói.

VNR cho hay, năm 2022, đơn vị đạt tổng doanh thu hợp nhất hơn 7.718 tỷ đồng (tăng gần 14% so với cùng kỳ năm trước), lỗ sau thuế 130 tỷ đồng. Trong đó, công ty mẹ đạt tổng doanh thu hơn 5.368 tỷ đồng (vượt hơn 33% so với cùng kỳ năm trước), lỗ sau thuế 200 tỷ đồng.

Vận tải hàng hoá đường sắt cả năm qua đạt hơn 5,7 triệu tấn, vận tải hành khách đạt hơn 4,5 triệu lượt. Doanh thu trực tiếp từ vận tải hơn 3.702 tỷ đồng (tăng 63% so với cùng kỳ). Hoạt động quản lý mạng đường sắt quốc gia, công tác bảo trì mang về tổng doanh thu hơn 3.574 tỷ đồng; khối công nghiệp, cơ khí mang về doanh thu hơn 99 tỷ đồng.

Trong khoản lỗ 200 tỷ đồng của công ty mẹ, VNR lỗ từ hoạt động sản xuất kinh doanh chỉ 110 tỷ đồng, phần còn lại là các khoản lỗ gián tiếp (chênh lệch trích khấu hao thiết bị, dự phòng, lãi vay…).

Đặc biệt, vấn đề tính tiền thuê đất tại số 551 Nguyễn Văn Cừ (Long Biên, Hà Nội) tới nay vẫn chưa được tháo gỡ, dù VNR nhiều lần kiến nghị. Trên sổ sách, riêng tiền thuê đất khu đất này VNR dự kiến phải nộp tới nay hơn 37 tỷ đồng tiền gốc và 35,6 tỷ đồng tiền phạt chậm nộp.

Trong bối cảnh khó khăn cũ vẫn còn, như hạ tầng lạc hậu, giá nhiên liệu tăng cao, khó cạnh tranh với hàng không giá rẻ, năng suất lao động thấp… năm 2023, VNR dự kiến đạt tổng doanh thu trên 6.148 tỷ đồng. Dù vậy, VNR vẫn đặt mục tiêu sẽ tiếp tục lỗ sau thuế khoảng 55 tỷ đồng.

Với công ty mẹ, dự kiến năm 2023, hoạt động sản xuất kinh doanh chính (vận tải đường sắt) sẽ lãi khoảng 37 tỷ đồng, nhưng các hoạt động khác lỗ nên hợp nhất vẫn lỗ. Cụ thể, tiền thuê đất tại số 551 Nguyễn Văn Cừ 37 tỷ đồng và phạt chậm nộp tăng lên 40 tỷ đồng; chênh lệch trích khấu hao máy móc thiết bị khối hạ tầng và doanh thu cho thuê lỗ 27 tỷ đồng…

Trong năm mới, VNR đặt mục tiêu sẽ tiếp tục mở rộng hoạt động vận tải tàu container, container lạnh, vận tải liên vận quốc tế (tập trung thu hút hàng xuất khẩu sang Nga, châu Âu); đa dạng hoá các hình thức thu hút người đi tàu, mở rộng tàu du lịch…

Lý giải thêm về mục tiêu năm mới vẫn lỗ, ông Đặng Sỹ Mạnh cho hay, về sản xuất kinh doanh, tổng công ty có lãi, nhưng VNR vẫn phải trích lập dự phòng, tiền thuê đất lớn nên vẫn lỗ. Riêng khu đất tại 551 Nguyễn Văn Cừ, tổng công ty không làm gì mỗi năm vẫn phải nộp hơn 30 tỷ đồng tiền thuê đất, không nộp sẽ bị cưỡng chế thuế, nên vẫn phải trích nộp.

Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Danh Huy cho rằng, trong năm nay, VNR cần báo cáo với Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp để tháo gỡ vướng mắc liên quan tới đất và tiền thuê đất số 551 Nguyễn Văn Cừ. Không để khoản tiền thuê đất và phạt chậm nộp này tiếp tục hạch toán và làm tổng công ty lỗ.

“Trụ cột chính của VNR vẫn là vận tải khách và hàng, muốn người dân dùng thì phải cải thiện chất lượng dịch vụ. Không phải bán cái gì mình có mà cần bán cái thị trường cần. Ngay với 2 nhà máy xe lửa Gia Lâm và Dĩ An, phải mở rộng lĩnh vực ra ngoài, không chỉ tập trung vào mỗi khách hàng là tổng công ty, phải đóng được các loại toa xe cho đường sắt đô thị chứ không chỉ toa hàng”, ông Huy nói.

Tổng Giám đốc VNR Đặng Sỹ Mạnh cho hay, hết năm 2023, dự kiến tổng công ty sẽ có 60 đầu máy và trên 500 toa xe hết niên hạn sử dụng. Nếu không được gia hạn sử dụng, tổng công ty sẽ thiếu hụt trầm trọng đầu máy, toa xe cho hoạt động. Để đầu tư mới đầu máy, toa xe thay thế số hết niên hạn phải mất khoảng 8.000 tỷ đồng, trong khi tổng công ty đang lỗ.