07/02/2024 Cập nhật ĐHCĐ 2024

Điểm mặt những doanh nghiệp 'xông đất' thị trường trái phiếu

Tháng đầu năm 2024, tổng giá trị chào bán trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) thành công chỉ khá khiêm tốn với 6.450 tỷ đồng đến từ 4 doanh nghiệp.

Thống kê từ báo cáo mới nhất của FiinRatings cho thấy, tính đến ngày 5/2/2024, thị trường trái phiếu doanh nghiệp ghi nhận 4 giao dịch phát hành với tổng giá trị 6.450 tỷ từ 4 doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp này bao gồm: CTCP Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật TP HCM (CII) phát hành 2.800 tỷ đồng trái phiếu chuyển đổi, có kỳ hạn 10 năm với lãi suất 10%/năm cho 4 quý đầu tiên và sau đó thả nổi với mức lãi bù 2,5% cao hơn lãi suất tham chiếu và trái chủ có quyền chuyển đổi sang cổ phiếu với mức giá 10.000/cổ phiếu.

Trong đó, nổi bật có trái phiếu của CII với đặc điểm có tính chuyển đổi thành cổ phiếu đã thu hút sự tham gia của hơn 4.000 nhà đầu tư cá nhân trong nước, chiếm 80,14% tổng số lượng chào bán.

So sánh với những giai đoạn năm 2021 và 2022, thị trường rất sôi động với tổng giá trị phát hành ở mức tương ứng là 10.400 tỷ đồng (2021) và 19.700 tỷ đồng (2022), thì tổng giá trị chào bán thành công trong tháng 1/2024 này còn khá khiêm tốn.

Dựa trên công bố thông tin hiện hành, ghi nhận kế hoạch một số doanh nghiệp có kế hoạch phát hành trái phiếu trong thời gian tới bao gồm chủ yếu là các ngân hàng như HD Bank, VietBank và hai doanh nghiệp trong ngành bất động sản bao gồm Vingroup và Tổng công ty Đầu tư và Phát triển (DIG). Tổng giá trị phát hành hơn 10.000 tỷ đồng.

Đánh giá triển vọng thị trường năm 2024, mặc dù rất khó để có thể dự báo được giá trị phát hành dự kiến cả năm 2024 nhưng FiinRatings vẫn cho rằng triển vọng cho kênh huy động trái phiếu doanh nghiệp năm 2024 sẽ sôi động hơn năm 2023 vì những lý do dưới đây.

Thứ nhất, ngân hàng đẩy mạnh phát hành trái phiếu nhằm cải thiện năng lực vốn. Mặc dù nhóm ngành này chưa công bố hết kế hoạch, hầu hết các ngân hàng sẽ có kế hoạch huy động vốn dưới hình thức trái phiếu doanh nghiệp trong năm nay, nhằm mục tiêu bổ sung nguồn vốn nợ nhằm đáp ứng mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2024 (dự kiến 15% trên toàn hệ thống cho cả năm 2024) cũng như các năm tiếp theo.

Bên cạnh đó, việc bổ sung nguồn vốn trái phiếu của ngân hàng cũng sẽ gia tăng vốn cấp 2 và góp phần đáp ứng tốt hơn các chỉ tiêu về an toàn vốn và quản trị rủi ro của NHNN, ví dụ yêu cầu về tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn.

Thứ hai, môi trường lãi suất thấp và thuận lợi cho huy động vốn dài hạn: Để tạo sự hấp dẫn cho nhà đầu tư, hầu hết các đợt chào bán trái phiếu hiện nay đều có cơ chế lãi suất thả nổi và neo theo lãi suất tham chiếu của các ngân hàng lớn.

Bên cạnh đó, môi trường lãi suất trong nước được dự báo vẫn được duy trì thấp như hiện nay, đồng thời lãi suất quốc tế có xu hướng giảm trong những năm tới.

"Đây sẽ là yếu tố xúc tác rất lớn cho các ngành và doanh nghiệp có nhu cầu vốn dài hạn có thể tính toán đến việc phát hành trái phiếu, chuẩn bị cho việc mở rộng sản xuất kinh doanh, nhất là khi bối cảnh kinh tế vĩ mô đã có sự phục hồi mạnh trong những tháng cuối năm 2023", FiinRatings đánh giá.

Thứ ba, mở rộng nguồn cung trái phiếu. Theo các chuyên gia FiinRatings, không chỉ các ngân hàng thương mại, các công ty tài chính tiêu dùng cũng sẽ bước vào giai đoạn mới tăng trưởng trở lại sau một năm 2023 suy giảm, do các vấn đề thực hành thu hồi nợ của nhiều đơn vị đã được xử lý.

Rủi ro về TPDN đáo hạn vẫn hiện hữu trong năm 2024

Cũng có góc nhìn lạc quan, Công ty chứng khoán MB (MBS) trong báo cáo phân tích thị trường trái phiếu kỳ vọng thị trường sẽ khởi sắc hơn trong năm 2024 trong bối cảnh các hoạt động sản xuất kinh doanh phục hồi, thị trường bất động sản đã qua giai đoạn khó khăn nhất, môi trường lãi suất thấp, cũng như các quy định pháp lý rõ ràng sẽ thúc đẩy niềm tin của doanh nghiệp phát hành cũng như nhà đầu tư

Song, MBS Research cũng ước tính giá trị TPDN sẽ đáo hạn trong năm 2024 rơi vào khoảng 200.000 tỷ đồng (đã trừ đi các khoản trái phiếu mua lại), đặc biệt giá trị trái phiếu đáo hạn lớn nhất sẽ rơi vào khoảng thời gian quý 2 và quý 3 trong năm nay.

Trong đó, nhóm ngành bất động sản chiếm tỷ trọng chính với tổng giá trị dự kiến đáo hạn lên tới 37.000 tỷ đồng, chiếm 18% tổng giá trị đáo hạn. Tiếp theo là nhóm ngành ngân hàng với giá trị đáo hạn dự kiến là 17.000 tỷ đồng và chiếm 9% lượng đáo hạn.

Điểm tích cực là năm 2023, các doanh nghiệp đã đẩy mạnh việc mua lại trái phiếu (lượng giá trị trái phiếu mua lại ước tính lên đến 244.000 tỷ đồng), đặc biệt hoạt động chủ yếu đến từ nhóm ngành ngân hàng do dư thừa thanh khoản (chiếm 50% tổng giá trị mua lại).

"Việc mua lại trái phiếu trước hạn sẽ giúp ngân hàng giảm dư thừa vốn, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, cải thiện hệ số an toàn vốn (CAR) và đồng thời làm giảm áp lực đáng kể lên lượng giá trị trái phiếu sẽ đáo hạn của nhóm ngành này trong năm 2024", chuyên gia MBS đánh giá.