Điểm lại những sự kiện đáng nhớ nhất của lĩnh vực bất động sản năm 2019

Sự kiện Cocobay Đà Nẵng hủy cam kết lợi nhuận với khách hàng, dấu ấn vốn ngoại vào thị trường địa ốc, tỉnh Kiên Giang đề nghị dừng quy hoạch Phú Quốc thành đặc khu kinh tế và khởi tố Công ty Alibaba tội lừa đảo là một trong những điểm nhấn đáng chú ý của

Dấu ấn vốn ngoại trên thị trường địa ốc 2019

Dù thị trường bất động sản Việt Nam ngay từ đầu năm 2019 được dự báo sẽ đối diện với nhiều khó khăn, nhưng dòng vốn ngoại vẫn không ngừng chảy mạnh vào lĩnh vực này với nhiều thương vụ lớn.

Báo cáo của Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho biết, 10 tháng đầu năm 2019, tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt 29,11 tỷ USD, tăng 4,3% so với cùng kỳ năm 2018. Tổng vốn giải ngân đạt 16,21 tỷ USD, tăng 7,4% so với cùng kỳ năm 2018.

Trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam, Hồng Kông (Trung Quốc) đứng đầu với gần 6,45 tỷ USD đăng ký trong 9 tháng, Hàn Quốc gây ấn tượng khi vươn lên đứng thứ hai với 4,62 tỷ USD đăng ký, Singapore, Trung Quốc, Nhật Bản là những nhà đầu tư đứng ở các vị trí tiếp theo.

Trong 19 lĩnh vực thu hút vốn ngoại, ngoại trừ lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, hoạt động kinh doanh bất động sản tiếp tục là thỏi nam châm thu hút vốn ngoại khi đứng thứ hai với tổng vốn đầu tư đăng ký 2,98 tỷ USD, chiếm 10,2% tổng vốn đầu tư đăng ký.

Trên thực tế, ngay từ đầu năm 2019, thị trường đã chứng khiến nhiều thương vụ mua, bán, chuyển nhượng (M&A) các dự án bất động sản có yếu tố ngoại. Bên cạnh đó, cũng có những thương vụ hợp tác rót vốn của nhà đầu tư nước ngoài cho doanh nghiệp địa ốc trong nước.

Chẳng hạn, tháng 1/2019, Keppel Land (Singapore) thông báo thoái 70% cổ phần tại dự án Waterfront City (Đồng Nai) cho Tập đoàn Nam Long với tổng số tiền 2.323 tỷ đồng (100 triệu USD). Ngay sau đó, ông lớn đến từ Singapore này đã mua lại 60% cổ phần một khu đất 6,2 ha tại huyện Nhà Bè (TP.HCM) thông qua một hợp đồng mua bán có điều kiện với Tập đoàn Bất động sản Phú Long. Tổng số tiền đầu tư của thương vụ này là 1.304 tỷ đồng, tương đương 56 triệu USD.

Nói về sự hấp dẫn của thị trường bất động sản Việt Nam, ông Masakazu Yamaguchi, Trưởng đại diện Quỹ Creed (Nhật Bản) tại Việt Nam cho biết, không chỉ có quy mô dân số lớn với gần 100 triệu người, Việt Nam là quốc gia có dân số trẻ, tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh và ổn định trong thời gian dài, đã tạo ra một tầng lớp trung lưu đông đảo. Đây chính là nhóm đối tượng có nhu cầu về nhà ở rất cao và có khả năng chi trả để mua nhà.

Cocobay 'vỡ trận' cam kết lợi nhuận khủng

Chủ đầu tư dự án Cocobay thông báo chấm dứt chi trả lợi nhuận cam kết đối với nhà đầu tư thứ cấp do gặp khó khăn về tài chính.

Theo đó, từ đầu năm 2020, do "gặp những khó khăn về dòng tiền", Công ty cổ phần Đầu tư Phát triển và Xây dựng Thành Đô - chủ đầu tư Tổ hợp Cocobay Đà Nẵng đã không chi trả thu nhập cam kết theo hợp đồng mua bán. Khi mở bán dự án, cam kết lợi nhuận được chủ đầu tư đưa ra là 12% mỗi năm - khi ấy được nhận định là rất cao.

Tổ hợp nghỉ dưỡng và giải trí có tổng diện tích 51 ha tại Ngũ Hành Sơn được khởi động từ 5 năm trước với mức đầu tư dự kiến khoảng 5 tỷ USD. Dự án hứa hẹn triển khai khoảng 10.000 phòng tiêu chuẩn 3-5 sao, trong đó đa số là condotel. Tuy nhiên, đến nay chủ đầu tư mới triển khai và đưa vào vận hành khoảng 3.000 phòng.

Chủ đầu tư cũng đưa ra một số nhóm giải pháp để hai bên tiếp tục hợp tác kinh doanh.

Ở phương án thứ nhất, nếu muốn tiếp tục hợp tác cùng chủ đầu tư, khách hàng sẽ có hai lựa chọn. Một là, các căn condotel chuyển thành chung cư, tức là khách hàng được dùng để ở. Nhưng họ sẽ phải mất thêm phí chuyển đổi là 15% giá mua căn hộ theo hợp đồng đã ký. Sau khi hoàn tất thủ tục này, chủ sở hữu có thể giao lại cho đơn vị thuộc Công ty Thành Đô vận hành, chia sẻ lợi nhuận.

Nếu khách hàng vẫn giữ dự án là condotel và tiếp tục để chủ đầu tư kinh doanh thì không phải nộp phí chuyển đổi, nhưng không được ở. Cùng với đó, các chủ sở hữu phải ký bản hợp đồng giao cho Công ty Thành Đô vận hành trong 10 năm nhưng trên nguyên tắc chia sẻ lợi nhuận. Khách hàng nhận về một mức thu nhập cố định hoặc 80% lãi từ việc kinh doanh sản phẩm này.

Hướng thứ hai mà Thành Đô đưa ra là khách hàng thanh lý hợp đồng mua bán. Theo đó chủ đầu tư sẽ giao lại các sản phẩm condotel để khách tự kinh doanh, mua bán, chuyển nhượng mà không nhận bất kỳ một khoản lợi nhuận cam kết nào như đã ký. Các khách hàng nếu tự kinh doanh cũng phải đóng một khoản phí vận hành, sử dụng nhất định.

Còn phương án thứ ba là hai bên thanh lý các condotel đã ký hợp đồng, chủ đầu tư hoàn lại tiền theo nguyên giá trong hợp đồng đã ký. Tuy nhiên, chủ đầu tư cũng nêu rõ sẽ khấu trừ một số khoản như: chi phí hỗ trợ lãi vay ngân hàng, chi phí hoa hồng, phí phát hành bảo lãnh.... Việc chi trả tiền của chủ đầu tư sẽ có thời hạn đến 30/9/2020. Trong thời gian chưa chi trả, chủ đầu tư sẽ thanh toán lãi suất 10% mỗi năm đối với số tiền đó.

Chủ tịch Công ty Alibaba bị khởi tố vì tội lừa đảo

Công an TP.HCM đã tống đạt quyết định khởi tố, bắt tạm giam Nguyễn Thái Luyện - Chủ tịch HĐQT Công ty Alibaba, về hành vi Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Động thái này được Công an TP.HCM đưa ra sau gần một tuần tạm giữ hình sự Nguyễn Thái Luyện (34 tuổi) để làm rõ vai trò chủ mưu, chỉ đạo em ruột Nguyễn Thái Lĩnh (30 tuổi, Tổng giám đốc Công ty Alibaba) thực hiện hành vi gian dối lừa hàng nghìn khách hàng mua dự án "ma".

Liên quan đến vụ án, lãnh đạo 20 công ty con của Công ty Alibaba tại các tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Thuận cũng bị cảnh sát triệu tập do tham gia thu mua đất nông nghiệp, quảng cáo bán dự án trái phép...

Nhà chức trách bước đầu xác định có hơn 6.700 người giao dịch tại 40 dự án "ma" của Địa ốc Alibaba với số tiền lên đến hơn 2.500 tỷ đồng. Theo chỉ đạo của Luyện, Lĩnh thu gom một lượng lớn đất nông nghiệp ở Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai... rồi dùng pháp nhân Công ty Alibaba và các công ty con lập hàng chục dự án ảo, quảng cáo rầm rộ rồi phân lô bán trái luật; hoặc huy động vốn của hàng nghìn khách hàng. Các dự án này đều chưa làm thủ tục pháp lý, chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, cấp phép...

Chỉ sau một năm thành lập, từ tháng 5/2016 đến 9/2017, Alibaba đã nâng số vốn điều lệ từ một tỷ đồng lên 1.600 tỷ đồng và nhận là tập đoàn địa ốc. Trước khi anh em Luyện bị bắt, trang điện tử Alibaba giới thiệu có vốn điều lệ 5.600 tỷ đồng, 48 dự án đã và đang phát triển với hơn 2.500 nhân viên...

Ngoài các công ty hoạt động trong lĩnh vực bất động sản, Công ty Alibaba còn thành lập hàng chục doanh nghiệp khác đảm nhiệm việc tư vấn đầu tư, xây dựng, quảng cáo, vận tải và bán lẻ hàng may mặc. Các doanh nghiệp này chủ yếu hoạt động theo mô hình công ty TNHH Một thành viên, vốn dưới 5 tỷ đồng và đặt trụ sở tại 321 Điện Biên Phủ, quận Bình Thạnh, TP HCM.

Đồng loạt khám xét trụ sở chính Công ty Alibaba và các công ty con ngày 18 và 19/9, cơ quan điều tra bắt tạm giam Nguyễn Thái Lĩnh về hành vi Lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 174 BLHS năm 2015. Lực lượng chức năng thu giữ gần 400 thùng tài liệu, hơn 9 tỷ đồng, hơn 250 miếng kim loại màu vàng, 20 thỏi kim loại màu vàng, 3 ôtô, 40 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và nhiều tài liệu khác...

Kiên Giang đề nghị dừng quy hoạch Phú Quốc thành đặc khu kinh tế

Đầu tháng 8/2019, Chủ tịch ủy ban nhân dân (UBND) Kiên Giang đã đề xuất lập quy hoạch Phú Quốc trở thành khu kinh tế, thay vì chờ đợi Luật Đặc khu đang bị hoãn xem xét.

Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang gửi văn bản đề nghị Thủ tướng cho dừng việc lập quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội đảo Phú Quốc thành Đặc khu kinh tế cho tới khi Luật đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt (còn gọi là Luật Đặc khu) được Quốc hội thông qua. Đồng thời, lãnh đạo địa phương đề xuất cho phép tỉnh sử dụng ngân sách địa phương lập mới quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội đảo Phú Quốc theo hướng trở thành Khu kinh tế Phú Quốc.

Trước đó, tháng 8/2018, Thủ tướng đã đồng ý chủ trương cho phép tỉnh Kiên Giang lập quy hoạch đảo Phú Quốc theo định hướng trở thành đặc khu kinh tế. Huyện đảo này được định hướng phát triển không gian các khu chức năng, vùng phát triển đô thị, không gian vùng phát triển khu phức hợp du lịch, dịch vụ và dân cư, không gian vùng phát triển nông nghiệp và lâm nghiệp, không gian vùng đặc biệt với sân bay, cảng biển, khu phi thuế quan.

Dựa trên chủ trương này, UBND tỉnh Kiên Giang đã thực hiện một số thủ tục lập quy hoạch. Tuy nhiên, theo lãnh đạo tỉnh, đến nay Quốc hội vẫn chưa đưa trở lại Dự án Luật Đặc khu vào chương trình xây dựng pháp luật sau khi hoãn xem xét vào cuối năm 2018. Do đó, việc quy hoạch tỉnh gặp vướng mắc khi chưa xác định cơ sở pháp lý, trình tự thủ tục, nội dung quy hoạch và lập hội đồng thẩm định.

Tỉnh Kiên Giang cũng cho biết, đề án phát triển tổng thể đảo Phú Quốc đến năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2020 được Thủ tướng phê duyệt từ năm 2004 đến nay đã không còn phù hợp với thực tế phát triển huyện đảo Phú Quốc.

Ngoài ra, theo Luật Quy hoạch, việc xây dựng quy hoạch cấp huyện sẽ được tích hợp vào quy hoạch tỉnh nhưng nhiều mục tiêu, chỉ tiêu kinh tế xã hội của đảo Phú Quốc hiện đã vượt quy hoạch được duyệt. Do đó, nếu chờ quy hoạch tỉnh được lập theo Luật Quy hoạch sẽ khó khăn cho Phú Quốc trong định hướng các mục tiêu, phương hướng phát triển, cản trở quá trình thu hút kêu gọi đầu tư.

Theo Nghị định 29/2018, Khu kinh tế là khu vực có không gian kinh tế riêng biệt với môi trường đầu tư và kinh doanh đặc biệt thuận lợi cho các nhà đầu tư. Một khu kinh tế phải có diện tích tối thiểu là 100 km2, có vị trí địa lý thuận lại cho phát triển kinh tế khu vực (có cảng biển nước sâu hoặc gần sân bay), kết nối thuận lợi với các trục giao thông huyết mạch của quốc gia và quốc tế...

Khu kinh tế cũng được hưởng một số ưu đãi về thuế, ngành nghề ưu tiên, song mức ưu đãi thấp hơn so với những dự kiến triển khai với đặc khu kinh tế. Ví dụ, dự án đầu tư kinh doanh bất động sản, tại khu kinh tế không được hưởng ưu đãi. Mức thuế thu nhập doanh nghiệp phải đóng với các dự án này là 20%. Còn tại đặc khu mức thuế là 17% trong 5 năm đầu. Về thuế tiêu thụ đặc biệt, đối với dịch vụ kinh doanh casino, trò chơi có thưởng, dịch vụ kinh doanh đặt cược, tại khu kinh tế mức thuế được tính là 30 - 35%. Tại đặc khu, mức thuế được ưu đãi là 15% trong 10 năm.