Đề xuất cá cược bóng đá: Có sợ thành công cụ 'rửa tiền'?

“Lâu nay, tình trạng cá cược “đen” vẫn diễn ra hằng ngày, thậm chí người chơi “chui” còn thành lập nên các hội chơi lớn trên mạng (cá cược lên tới hàng nghìn tỷ đồng), điều này khiến chúng ta không thể quản lý được và vô tình tạo cơ hội cho họ rửa tiền và không thể thu được thuế. Vậy tại sao chúng ta lại không làm để từ đó có thể quản lý được nó”, chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh nói.

Mới đây, Bộ Tài chính vừa chốt dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều quy định tại Nghị định số 06/2017/NĐ-CP ngày 24/1/2017 của Chính phủ về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế.

Trong dự thảo này, khoảng 30 giải đấu được kinh doanh đặt cược. Đáng chú ý, 5 giải đấu lớn tại châu Âu là Ngoại Hạng Anh, vô địch quốc gia (VĐQG) Tây Ban Nha, VĐQG Đức, VĐQG Pháp và VĐQG Italia đều nằm trong danh sách được phép kinh doanh đặt cược tại Việt Nam. Ngoài ra, một số giải bóng đá khác như UEFA Champions League, FIFA World Cup, UEFA Euro, Copa America... là những giải đấu quốc tế lớn ở cấp độ đội tuyển và câu lạc bộ, được nhiều người Việt Nam quan tâm cũng có trong danh mục.

Trao đổi với VietnamFinance, chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh, cho rằng cần phải làm rõ hai loại hình đó là cá độ bóng đá và cá cược bóng đá, bởi chúng có nhiều điểm khác nhau. Cụ thể, cá cược bóng đá có những quy định mang tính chất cứng nhắc, ngặt nghèo hơn, phải đăng ký với các cơ quan quản lý nhà nước với những điều kiện được thực thi, được cá cược, cũng như việc các nhân tham gia vào cá cược đó.

Trong khi đó, cá độ bóng đá thiên về các quy định được đặt ra bởi các chủ “nhà cái”, không có tính quản lý và có thể thay đổi. Đồng thời, loại hình này đã ăn sâu vào tiềm thức trong đời sống xã hội nên được nhiều người chấp nhận hơn.

Do đó, loại hình cá cược bóng đá nếu được phép hoạt động sẽ đóng góp một phần nhất định vào việc đẩy lùi vấn nạn cá độ.

Về việc tác động của loại hình này tới thu thuế, ngân sách, ông Thịnh cho biết: “Khi đã có quy định về việc cá cược bóng đá và các loại hình cá cược khác nói chung thì khi đó chúng ta có thể tính toán được doanh thu, thu nhập và tính được thuế của các hình thức cá cược này”.

“Việc cá cược bóng đá đi vào nề nếp theo quy định của luật pháp thì đây sẽ là cơ sở để cơ quan thuế tăng nguồn thu từ thuế. Tất nhiên, khi tham gia vào loại hình hoạt động kinh doanh này không phải chúng ta mong muốn thu được thuế mà mong muốn lớn nhất của việc này thực chất là để quản lý được những trò chơi mang tính chất “đánh bạc”, đồng thời để không gây ra những tác hại quá lớn cho kinh tế cũng như xã hội”.

Ông Thịnh cho rằng nếu để chơi “chui” không có sự quản lý thì có thể xảy ra những trường hợp người chơi "mất nhà, mất cửa" nhưng một khi đã là quy định rồi thì nó chỉ được phép chơi trong một giới hạn nhất định. Chính vì vậy, việc quy định loại hình kinh doanh cá cược bóng đá này sẽ giảm thiểu được tác động tới xã hội, đồng thời là cơ sở để quản lý tốt và tạo ra một sân chơi phù hợp cho những người thích cá cược.

Có ý kiến cho rằng việc cá cược bóng đá này sẽ dẫn tới một hệ luỵ đó là sẽ biến đây thành công cụ “rửa tiền”, vị chuyên gia này cho biết đây thực sự là một vấn đề được rất nhiều người lo ngại.

“Theo tôi thấy, lâu nay tình trạng hình thức cá cược “đen” vẫn diễn ra hằng ngày, thậm chí người chơi “chui” còn thành lập nên các hội chơi lớn trên mạng (cá cược lên tới hàng nghìn tỷ đồng), điều này khiến chúng ta không thể quản lý được và vô tình tạo cơ hội cho họ rửa tiền và không thể thu được thuế. Vậy tại sao chúng ta lại không làm để từ đó có thể quản lý được nó”, vị chuyên gia này nói.

Một vấn đề khác cũng được đặt ra đó là nếu Chính phủ cấp phép cho mô hình cá độ bóng đá này thì ngân sách của Nhà nước cũng chỉ thu được các loại thuế của các nhà đầu tư, của người chơi… trong khi các khoản lợi nhuận “khủng” từ các chương trình cá độ sẽ chảy về túi của các cá nhân và doanh nghiệp.

Theo chuyên gia Đinh Trọng Thịnh, điều này là hết sức bình thường. "Có thể nói rằng loại hình này cũng tương tự như loại hình kinh doanh xổ số thôi bởi đây là loại hình kinh doanh có điều kiện nên nhà nước sẽ quy định những doanh nghiệp nào, những loại hình nào được phép kinh doanh cá cược bóng đá", chuyên gia cho hay.

Theo ông, rõ ràng là doanh nghiệp kinh doanh hoạt động này sẽ có thu nhập rất lớn và khi đó các cơ quan quản lý nhà nước cần có các chính sách thu thuế thật đầy đủ và chặt chẽ. Khi đã có các quy định chặt chẽ rồi thì khi đó loại hình kinh doanh này cũng không cần quá lo ngại.

“Chỉ có một vấn đề đặt ra đó là việc chúng ta xem xét, cho phép, triển khai loại hình này về mặt văn hoá, về mặt đạo lý thì có nhiều người cho rằng không phù hợp. Nhưng rõ ràng rằng nếu chúng ta đi theo nền kinh tế thị trường mà cấm loại hình này thì cũng không được”.

“Về mặt quản lý xã hội thì rõ ràng cá cược bóng đá cũng là một nhu cầu của xã hội mà khi chúng ta cấm thì sẽ có nhiều hình thức chơi chui nở rộ và sẽ hình thanh nên cá cược “đen” và còn tệ hại hơn. Về mặt kinh tế thì rõ ràng những người tổ chức các cược chui sẽ là người được hưởng tất cả. Tôi cho rằng, việc triển khai loại hình cá cược bóng đá này sẽ giúp nhà nước có lợi nhiều điều chứ không chỉ là 1 điều”, ông Thịnh bày tỏ.

Việc Bộ Tài chính yêu cầu nhà đầu tư tham gia đấu thầu phải đáp ứng nghĩa vụ thuế theo quy định và cam kết đóng góp cho ngân sách nhà nước bằng tiền tối thiểu là 5% doanh thu bán vé đặt cược, kể cả có lợi nhuận âm, ông Thịnh nhận định đây là những điều kiện đưa ra có lợi cho quản lý nhà nước.

Thứ nhất, nhà đầu tư phải là một doanh nghiệp đủ lớn, có tầm cỡ thì khi đó mới được tham gia. Thứ hai là thể hiện trách nhiệm của doanh nghiệp về đóng các loại phí, thuế theo yêu cầu.

“Những yêu cầu này buộc các nhà đầu tư tham gia dự thầu ngoài việc có tài sản lớn còn buộc doanh nghiệp phải có trách nhiệm đối với việc kinh doanh và trách nhiệm xã hội”, ông Thịnh cho hay.

Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hiệp hội tư vấn thuế Việt Nam, cho biết một số nước trên thế giới đã có loại hình hoạt động kinh doanh các cược này rồi nhưng họ có đăng ký, có nộp thuế đầy đủ chứ không phải là “chui lủi”.

“Nước ta cũng từng bàn về vấn đề này trong một thời gian dài nhưng đến nay vẫn chưa đưa ra được nghị định. Tôi cho rằng, nếu chúng ta đủ điều kiện kiểm tra, giám sát và công khai hoá, kiểm soát được thì sẽ hạn chế được những trường hợp chơi “chui”, chơi “lậu” như lâu nay và nếu kiểm soát tốt thì tôi thấy cũng rất hợp lý”, bà Cúc nói.

Cũng theo bà Cúc, thời điểm nào để đưa ra quy định và đưa ra thế nào cho hợp lý thì cần phải cân nhắc, ví dụ như ở thời điểm dịch Covid-19 đang vô cùng khó khăn thì có nên công bố ra hay không.

Về việc có tác động như thế nào tới thu thuế, ngân sách, bà Cúc cho biết: “Nếu loại hình này được hoạt động sẽ tác động tới thu thuế, thu ngân sách nhà nước nhưng vấn đề chính mà chúng ta quan tâm không phải là đóng góp vào ngân sách nhà nước mà mục đích là để kiểm soát thu nhập”.

“Nói tóm lại, thời điểm nào đưa ra, kiểm soát như thế nào là vấn đề. Nếu không kiểm soát được thì chúng ta không nên đưa ra nghị định”, bà Cúc nói.