Đằng sau việc tỷ phú Ấn Độ thành người giàu thứ ba thế giới

Khối tài sản khổng lồ của Adani khiến mọi người chú ý đến việc định giá các công ty của ông, cách dùng đòn bẩy tài chính và mối quan hệ của vị tỷ phú với chính phủ Ấn Độ.

Đầu tiên, Gautam Adani trở thành người giàu nhất châu Á. Sau đó, giá trị tài sản ròng của ông vượt qua Warren Buffett, Bill Gates và Bernard Arnault. Trên bảng xếp hạng tỷ phú thế giới, tỷ phú Ấn Độ này hiện chỉ còn đứng sau Elon Musk và Jeff Bezos.

Trong một năm kinh tế khó khăn và nhiều biến động, tài sản của Adani vẫn tăng 64,8 tỷ USD lên 141,4 tỷ USD, đưa ông thành người giàu thứ ba thế giới, theo Chỉ số tỷ phú của Bloomberg.

Khối tài sản khổng lồ của Adani khiến mọi người chú ý đến việc định giá các công ty của ông, cách dùng đòn bẩy tài chính và mối quan hệ của vị tỷ phú với chính phủ Ấn Độ.

Cổ phiếu Adani Green Energy và Adani Total Gas giao dịch với chỉ số P/E (giá trên thu nhập) là 750, trong khi Adani Enterprises và Adani Transmission cũng có P/E lên đến 400. Để so sánh, P/E của Tesla và Amazon vào khoảng 100, còn cổ phiếu Reliance Industries của tỷ phú Mukesh Ambani giao dịch với P/E vào khoảng 28.

Tỷ phú Adani đã chuyển trọng tâm của tập đoàn sang các lĩnh vực mà Thủ tướng Narendra Modi đánh giá là quan trọng với các mục tiêu kinh tế dài hạn của Ấn Độ. Tuy nhiên, CreditSights tháng trước công bố báo cáo cho biết các giao dịch của Adani Group chủ yếu được hỗ trợ bằng các khoản vay nợ và tập đoàn của tỷ phú giàu nhất châu Á đang sử dụng đòn bẩy tài chính “quá mức”.

Ông Adani sinh năm 1962 ở bang Gujarat, miền tây Ấn Độ trong một gia đình đông con và kinh doanh ngành dệt may. Adani theo học Đại học Gujarat chuyên ngành thương mại, nhưng đến năm thứ hai thì ông bỏ học. Ở tuổi 18, Adani quyết định tìm cơ hội tại Mumbai, thành phố kinh tế phát triển sôi động nhất Ấn Độ chỉ với 100 rupee trong túi.

Trong vài năm qua, tỷ phú 60 tuổi đã mở rộng quy mô và hoạt động kinh doanh của Adani Group sang nhiều lĩnh vực: từ than đến cảng, từ trung tâm dữ liệu đến xi măng, phương tiện truyền thông và cả alumin.

Tập đoàn này hiện sở hữu nhà điều hành cảng và sân bay khu vực tư nhân lớn nhất Ấn Độ, nhà phân phối khí đốt cho các thành phố và công ty khai thác than. Tháng 11 năm ngoái, Adani Group cam kết đầu tư 70 tỷ USD vào năng lượng xanh với mục tiêu trở thành nhà sản xuất năng lượng tái tạo lớn nhất thế giới.

Cổ phiếu tại một số công ty của Adani đã tăng hơn 1.000% kể từ năm 2020. Con số này vượt xa với mức tăng 44% của Chỉ số S&P BSE Sensex. Tuy nhiên, một số nhà lập pháp và các nhà quan sát thị trường cũng đã đưa ra những lo ngại về cơ cấu cổ đông không rõ ràng và thiếu sự bao quát của các nhà phân tích tại các doanh nghiệp thuộc Adani Group.

“Bạn không thể biết được vì sao giá cổ phiếu của ông ấy tăng mạnh như vậy bởi có vẻ không nhiều nhà đầu tư tổ chức quan tâm”, Hemindra Hazari, một nhà phân tích nghiên cứu độc lập có trụ sở tại Mumbai nhận định.

Các nhà phân tích của CreditSights cho rằng những nhà sáng lập cần bơm thêm vốn cổ phần vào các công ty để giảm đòn bẩy trên bảng cân đối kế toán. Họ cũng bày tỏ lo ngại rằng việc tham gia vào các lĩnh vực kinh doanh mới, không có liên quan và thâm dụng vốn sẽ làm tăng rủi ro cho chính tập đoàn.

Về phía Adani Group, tập đoàn này cho biết họ đã cải thiện các chỉ số nợ trong thập kỷ qua, với tỷ lệ đòn bẩy của các công ty trong danh mục đầu tư hiện ở mức “lành mạnh” và phù hợp với các ngành tương ứng. Hệ số Nợ/EBITDA đã giảm xuống mức 3,2 từ mức 7,6 của năm 2013. Đồng thời, cổ phần cầm cố cho các khoản vay cũng giảm từ mức cao của năm 2020.

Bất chấp những hoài nghi, CreditSights vẫn đánh giá Adani Group ở mức "an toàn" nhờ mối quan hệ bền chặt của tập đoàn với các ngân hàng cũng như chính quyền của ông Modi, người đã thắng cử vào năm 2019 với gần 2/3 số phiếu bầu. Sharon Chen, một nhà phân tích của Bloomberg Intelligence, người theo dõi mảng kinh doanh cảng biển và đơn vị tiện ích của Adani Group, cho biết cô không lo lắng về mức độ sử dụng đòn bẩy của tập đoàn này.