"Cơn sóng" thách thức và tương lai mờ mịt của ngành gỗ
Chính sách thuế quan mới từ Mỹ đang bóp nghẹt lợi thế cạnh tranh của ngành gỗ Việt, khi các đơn hàng bắt đầu chững lại ngay từ quý III/2025, đặt ngành trước ngưỡng khủng hoảng rõ rệt.
Với giá thành và chi phí nhân công cạnh tranh, Việt Nam đã vươn lên top 3 quốc gia xuất khẩu gỗ lớn nhất vào thị trường Mỹ. Tuy nhiên, sự phụ thuộc quá lớn vào một thị trường tiềm ẩn nhiều rủi ro, và điều này đã nhanh chóng trở thành hiện thực khi Mỹ áp dụng chính sách thuế đối ứng.
Thách thức bủa vây từ “cơn bão” thuế quan
Theo Cục Hải quan, 7 tháng đầu năm 2025, gỗ và các sản phẩm gỗ đứng thứ 7 trong 10 nhóm hàng xuất khẩu lớn nhất, đạt 9,65 tỷ USD, tăng 8,1% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, Mỹ vẫn là thị trường trọng điểm, chiếm 56% kim ngạch xuất khẩu với 5,41 tỷ USD.
Thế nhưng, chính sách thuế đối ứng 46% từ Mỹ đang giáng đòn mạnh vào ngành gỗ Việt. Khi chi phí tăng, giá sản phẩm của Việt Nam sẽ mất dần lợi thế cạnh tranh, tiệm cận với mức giá của đối thủ lớn nhất trong khu vực - Trung Quốc. Điều này tạo ra một cục diện đầy bất lợi, đặc biệt trong bối cảnh các doanh nghiệp đã tăng tốc sản xuất để đón đầu cơ hội, nhưng bức tranh kinh doanh quý II/2025 vẫn ảm đạm.
Doanh nghiệp gỗ chật vật tìm lối thoát
Mặc dù nhiều doanh nghiệp đã nỗ lực kiểm soát chi phí và tinh gọn bộ máy, doanh thu vẫn sụt giảm. Tiêu biểu, Gỗ Đức Thành (GDT) ghi nhận doanh thu giảm 20%, xuống còn 71 tỷ đồng. Tương tự, An Cường (ACG) chứng kiến doanh thu giảm 6%, đạt 961 tỷ đồng, và Gỗ Thuận An (GTA) cũng không khả quan hơn với mức giảm 19% doanh thu, khiến lợi nhuận sụt 38%. Chỉ có Phú Tài (PTB), nhờ đa dạng hóa ngành nghề, mới duy trì được đà tăng trưởng.
Dự báo nửa cuối năm, triển vọng xuất khẩu sẽ còn gặp nhiều trở ngại hơn. Ông Trần Quốc Mạnh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam, cho biết tác động bất lợi sẽ rõ rệt từ quý III, đặc biệt vào tháng 8 và 9. Tình hình sẽ càng khó khăn hơn khi đơn hàng có xu hướng giảm.
Nhiều doanh nghiệp buộc phải sản xuất cầm chừng, giảm giá bán và thu hẹp danh mục sản phẩm. Hàng loạt đơn hàng bị trì hoãn, kéo dài tiến độ giao dịch do cả đối tác nhập khẩu cũng không nắm chắc tình hình. Bên cạnh đó, chi phí vận tải biển tăng cao, kết hợp với các vướng mắc về thuế quan khiến doanh nghiệp buộc phải điều chỉnh giá bán, từ đó làm giảm sức cạnh tranh.
Bài toán đa dạng hóa thị trường đầy thách thức
Mặc dù Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam vẫn kỳ vọng mục tiêu 18 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ năm 2025 có thể đạt được, nhưng rủi ro từ việc phụ thuộc quá lớn vào thị trường Mỹ là điều không thể phủ nhận.
Các cơ quan chức năng đã và đang khuyến khích các doanh nghiệp đa dạng hóa thị trường. Tuy nhiên, theo ông Trần Quốc Mạnh, đây là một bài toán vô cùng khó giải quyết: "Không có thị trường nào có thể thay thế Mỹ trong ngắn hạn".
Liệu các doanh nghiệp gỗ Việt sẽ xoay sở ra sao để vượt qua giai đoạn chật vật này?
Bạn muốn trở thành VIP/PRO trên 24HMONEY?
Bấm vào đây để liên hệ 24HMoney ngay

Bàn tán về thị trường