Chuỗi giá trị của ngành cao su Việt Nam

Cao su thiên nhiên là một trong những ngành cung cấp nhiên liệu quan trọng cho công nghiệp chế biến hàng tiêu dùng và ngành công nghiệp ô tô… Chính vì vậy, những thăng trầm của các ngành này ảnh hưởng mạnh mẽ đến giá cả cao su, đặc biệt là trong khâu sản xuất thuộc các doanh nghiệp hàng đầu trong ngành cao su Việt Nam.

Đứng thứ 3 trên thế giới về lượng cung cao su tự nhiên, các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh cao su tự nhiên của Việt Nam đã dần thay đổi và phát triển mạnh mẽ hơn trong chuỗi giá trị ngành cao su tạo ra năng suất tối ưu cho cây cao su và mang lại lợi nhuận đột biến đến cho ngành cao su Việt Nam. Hôm nay hãy cùng mình tìm hiểu xem chuỗi giá trị nghành này, đâu là key chính để có thêm cho góc nhìn đầu tư trên thị trường nhé

Nhóm Upstream bao gồm các công ty chuyên trồng, khai thác mủ cao su đồng thời sơ chế mủ cao su. Các công ty lớn trong nhóm Upstream này bao gồm Tổng công ty cao su Đồng Nai, Cao su Dầu Tiếng, Cao su Phú Riềng, 5 doanh nghiệp cao su thiên nhiên niêm yết GVR, PHR, DPR, TRC, HRC,…

Nhóm này hoạt động theo 2 hình thức cơ bản: (1) Các công ty khai thác và sơ chế mủ cao su bán trực tiếp đến khách hàng nội địa hoặc xuất khẩu (Dầu Tiếng, Đồng Nai, GVR PHR, DPR, TRC, HAGL,…); (2) Tập hợp các công ty thương mại chuyên thu mua cao su sơ chế để xuất khẩu nhằm hưởng chênh lệch giá. Với đặc thù chỉ làm thương mại, các doanh nghiệp thuộc nhóm (2) sẽ gặp rủi ro lớn nhất đó là việc không sở hữu vườn cao su dẫn đến phụ thuộc hoàn toàn theo thị trường. Lợi nhuận không ổn định.

Cao su thiên nhiên (CSTN) được thu mua làm nguyên liệu đầu vào để sản xuất các sản phẩm công nghiệp. Hiện tại của Việt Nam chủ yếu dùng cho sản xuất săm lốp (chiếm 60-70% sản lượng), còn lại thuộc về nhóm găng tay y tế, gối nệm, băng tải,...Các doanh nghiệp cao su hoạt động trong khâu sản xuất Downstream hiện đang niêm yết: GVR, DRC, DPR, CSM, SRC.

Từ đặc điểm của cây cao su, nước ta tự chủ về Vùng nguyên vật liệu và có hiệu suất khai thác cao. Tuy nhiên Diện tích khai thác mủ cao su tự chủ của doanh nghiệp tác động trực tiếp vào biên lợi nhuận.

Với cơ chế giá mua, giá bán của VRG thì những doanh nghiệp trong lĩnh vực cao su đều có mức biên lợi nhuận ổn định đồng thời sẽ được hưởng lợi từ việc giá cao su thế giới tăng.

Doanh nghiệp hoạt động trong mỗi khâu khác nhau đều có mô hình hoạt động khác nhau, điều này dẫn đến sự khác nhau về đặc điểm cạnh tranh và Biên lợi nhuận gộp.

Có thể thấy các doanh nghiệp trong chuỗi giá trị ngành cao su đều bị tác động phần lớn bởi 3 yếu tố: Mô hình hoạt động kinh doanh, diện tích khai thác tự chủ và Giá cao su thế giới. Chính vì vậy, nhà đầu tư khi nghiên cứu ngành cao su nên theo dõi biến động giá cao su thế giới và hiểu rõ Mô hình hoạt động doanh nghiệp

Khâu nguyên liệu và sơ chế (Upstream) DRI, GVR, PHR có tỷ suất lợi nhuận gộp cao, nhưng chịu nhiều sự biến động bởi giá cao su thế giới. Khâu phân phối, giao dịch thương mại (Midstream) tỷ suất lợi nhuận gộp ở nhóm này rất thấp (1-5%) và không ổn định, lợi nhuận chủ yếu dựa trên sản lượng. Khâu sản xuất công nghiệp (Downstream) DRC có tỷ suất lợi nhuận gộp ở mức trung bình. Doanh thu lợi nhuận chịu tác động trực tiếp bởi giá cao su đầu vào và Giá săm lốp thế giới.