Chứng khoán liên tục giảm sốc, bài học cho nhà đầu tư F0?

Từ nay tới Tết Nguyên đán, theo dự báo của giới chuyên gia thì thị trường chứng khoán (TTCK) sẽ khó tăng mạnh sau 'dư chấn' vụ bỏ cọc đấu giá 'đất vàng' ở Thủ Thiêm (TP.HCM) và vụ 'bán chui' cổ phiếu của ông Trịnh Văn Quyết…

Vẫn còn áp lực bán sàn nhóm FLC và bất động sản

TTCK hôm nay (18/1) tiếp tục đối diện áp lực bán tháo của nhà đầu tư trong nước. Theo đó, chỉ số VN-Index buổi sáng có lúc mất hơn 19 điểm so với tham chiếu, còn 1.433 điểm. Các cổ phiếu vốn hóa lớn giúp đà giảm được thu hẹp vào đầu phiên chiều, nhưng không lâu sau đó, chỉ số lại tiếp tục bị "đạp" xuống khi nhà đầu tư đua nhau… "thoát hàng".

Lúc 14h16, chỉ số thủng vùng hỗ trợ quan trọng để xuống 1.425 điểm, tương ứng giảm 27 điểm và đánh dấu mức thấp nhất trong gần bốn tháng qua.

Dòng tiền bắt đáy xuất hiện trong phiên ATC giúp VN-Index thu hẹp biên độ giảm nhưng vẫn không thoát khỏi một phiên đi xuống. Các mã trên HoSE lệch hoàn toàn về bên bán khi có tới 339 cổ phiếu chốt phiên đỏ lửa, trong đó 90 mã chạm sàn. Ở chiều ngược lại, có 135 cổ phiếu tăng điểm và 5 mã trong số đó tăng trần.

VN-Index đóng cửa tại 1.438,94 điểm, mất 13,9 điểm so với tham chiếu. Đây cũng là phiên thứ tư liên tiếp chỉ số Vn-Index sụt giảm.

Toàn thị trường, có 207 mã tăng giá (20 mã tăng trần); đứng giá có 689 mã; giảm giá có 562 mã, trong đó có 176 mã giảm sàn.

Liên quan đến đả giảm sốc của TTCK những phiên gần đây, ông Trần Bá Duy - giám đốc môi giới Công ty CP Chứng khoán VPS (VPS Securities), nhận định, do thời gian vừa qua, loạt cổ phiếu BĐS cũng như các mã chứng khoán "họ FLC" tăng ảo quá, thêm vụ Tân Hoàng Minh bỏ cọc ở Thủ Thiêm nữa, khiến cho các mã chứng khoán trên thị trường bị loạn giá lên.

Vì vậy, động thái giảm của thị trường những phiên gần đây dường như có "bàn tay" can thiệp để thị trường bình ổn lại, điều này sẽ giúp thị trường hồi phục và đi lên một cách bền vững hơn.

Ngoài ra, các công ty chứng khoán, đặc biệt là khối tự doanh và những nhà đầu tư lớn trong đợt sóng vừa qua đã ôm quá nhiều vào các dòng blue-chip mà chỉ có midcap, BĐS và penny chạy mà thôi. Đợt này có sự đồng thuận, các công ty như vậy và đội tự doanh sẽ xúm lại 'đè' dòng cổ phiếu này để các mã này về với giá trị thực; đồng thời dòng tiền sẽ hướng vào các dòng blue-chip để hướng trị trường tăng trở lại.

"Văn hóa đầu tư Việt Nam ở giai đoạn cận tết Âm lịch thường có khuynh hướng gom tiền về để đánh giá hiệu quả trong một năm. Thêm vào đó, kỳ nghỉ tết cũng kéo dài nên một số nhà đầu tư tính toán bán rút tiền gửi tiết kiệm để tận dụng khả năng sinh lời trong những ngày nghỉ này và không phải đóng lãi margin…" - ông Trương Hiền Phương - giám đốc cấp cao Chứng khoán KIS Việt Nam.

"Tôi nghĩ, đợt điều chỉnh này là cần thiết để thị trường bớt nóng và cân bằng trở lại. Nhờ đó, sóng thị trường sau tết sẽ mạnh hơn, chứ nếu không có đợt điều chỉnh này thì nhìn vào các cổ phiếu sẽ quá ảo. Mà quá ảo thì dòng tiền sẽ không vào. Thà rằng điều chỉnh để mặt bằng cổ phiếu sẽ về vùng giá hợp lý hơn", ông Duy nói.

Ông Trương Hiền Phương - giám đốc cao cấp KIS Việt Nam thì cho rằng, có nhiều nguyên nhân khiến thị trường giảm sốc những phiên vừa qua. Trong đó, áp lực bán sàn nhóm cổ phiếu "họ FLC" và những mã BĐS "tăng nóng" thời gian qua vẫn còn, nên nhà đầu tư dùng đòn bẩy tài chính (margin) tại các mã này bị buộc bán giải chấp.

Tuy nhiên, do không bán được nhóm này nên nhà đầu tư buộc phải bán các cổ phiếu khác trong danh mục với cường độ bán mạnh để… trả nợ. Một nguyên nhân khác là tâm lý nhà đầu tư vẫn còn đang rất yếu khi có quá nhiều cổ phiếu đầu cơ bị giảm sàn, dẫn đến nhà đầu tư không có tâm lý mua vào mà chỉ ưu tiên bán ra. Chính lực cầu yếu như thế dễ khiến thị trường chung sụt giảm.

Ngoài ra, theo chuyên gia kinh tế này, không thể không kể đến sự tính toán của nhà đầu tư lớn khi họ cũng nắm bắt yếu tố tâm lý nên có khuynh hướng bán mạnh những cổ phiếu dẫn dắt có hệ số beta cao, có độ nhạy cao với thị trường.

"Điều đó khiến tâm lý đám đông xuất hiện, nhà đầu tư nhỏ lẻ thường bán theo và tạo hiệu ứng lan tỏa", ông Phương diễn giải.

Dòng tiền sắp tới sẽ ra sao?

Theo ông Trần Bá Duy - giám đốc môi giới Công ty CP Chứng khoán VPS, dự báo, có lẽ một vài phiên nữa, dòng tiền bắt đáy sẽ vào thị trường, kỳ vọng thời điểm này sẽ diễn ra trước kỳ nghỉ tết Nguyên đán.

"Dòng tiền dự kiến sẽ vào nhóm cổ phiếu sẽ được hưởng lời từ đầu tư công, ví dụ như sóng xây dựng, sóng BĐS… Bên cạnh đó, dòng blue-chip, ngân hàng cũng được các nhà đầu tư lớn mua vào rồi, sau tết sẽ có thể được đánh lên nữa vì đây là những ngành sẽ có nhiều câu chuyện để kéo sóng", ông Duy nói thêm.

Trong khi đó, ông Trương Hiền Phương lại chỉ ra một vấn đề, khi thị trường đã giảm sâu thì nhà đầu tư lớn thường gom lại cổ phiếu.

"Đây là một chiến lược đầu cơ giá xuống và lịch sử giai đoạn cuối năm Âm lịch cũng từng ghi nhận các đợt bán rất mạnh. Vì vậy, nhà đầu tư cũng nên cân nhắc để có quyết định hợp lý", ông Phương bổ sung.

Ở góc nhìn của mình, TS Đinh Thế Hiển, chuyên gia kinh tế cho hay, nhà đầu tư mau quên quá, còn nhớ 2006-2008, bao nhiêu nhà đầu tư cá mập còn chết nữa. Bài học này lặp đi lặp lại hoài, ban đầu thắng rồi tham quá, mở cuộc chơi lớn rồi chìm. Chứ thắng hoài thì nền kinh tế quốc gia cứ lên hoài…

"Đà tăng của thị trường quá nhiều rồi, nên giờ cần có câu chuyện để xuống. Phải biết rằng chứng khoán là thị trường… tâm lý. Trong tâm lý đó, cũng có những 'cáo già' sử dụng tâm lý, mặc dù họ biết cổ phiếu công ty đó chẳng là gì nhưng giờ họ đoán được thị trường vẫn mua vào, vẫn còn đánh lên thì họ vẫn canh để kiếm lời thôi. Và đó mới là lướt sóng, chứ còn chờ phân tích công ty tốt xấu gì thì cái này ai cũng biết rồi", ông Hiển chia sẻ.

Cũng theo chuyên gia này, xu thế của thị trường sẽ tiếp tục lình xình chứ chưa thể phục hồi được. "Trong ngắn hạn thì có thể thị trường sẽ lên xuống bất thường, nhưng trong dài hạn thì mỗi năm thị trường tăng khoảng 15% là quá tốt rồi. Cứ tính như vậy thì giai đoạn từ tháng 6/2021 đến nay thị trường đã tăng trưởng quá nóng rồi thì có thể sẽ phải giảm lại", ông Hiển nói thêm.