Bốn bài học cho nhà đầu tư từ vụ “sập” sàn tiền ảo FTX

“Vụ FTX sụp đổ là lời nhắc nhở rằng ‘chẳng có bữa trưa nào miễn phí’ đối với những ai muốn kiếm tiền nhanh"...

Sau một năm đầy khó khăn đối với các tài sản kỹ thuật số, nhà đầu tư gần đây lại sửng sốt vị vụ phá sản của sàn tiền ảo hàng đầu thế giới FTX. Trong lúc cơ quan chức năng tiến hành điều tra, khách hàng và các chủ nợ khác của FTX vẫn đang đợi câu trả lời về số tài sản nhiều tỷ USD mà họ đã rót vào sàn này.

Giới chuyên gia nói rằng có một số bài học mà nhà đầu tư có thể rút ra trong vụ phá sản của FTX. “Vụ FTX sụp đổ là lời nhắc nhở rằng ‘chẳng có bữa trưa nào miễn phí’ đối với những ai muốn kiếm tiền nhanh trên một thị trường còn tương đối mới mẻ và thiếu sự điều tiết”, chuyên gia kế hoạch tài chính Jon Ulin, CEO của Ulin & Co. Wealth Management, nhận định.

“Bạn chỉ nên đầu tư số tiền mà bạn sẵn sàng mất trắng, giống như chơi bạc ở Las Vegas vậy”, và “tính toán và hoài nghi” là những điều cần thiết khi đánh giá tài sản và những sản phẩm tài chính được quảng cáo bởi các vận động viên, người nổi tiếng và nhân vật có ảnh hưởng trên mạng xã hội - ông Ulin nhấn mạnh.

Dưới đây là 4 bài học được rút ra:

1. HIỂU RÕ VỀ NHỮNG RỦI RO KHI NẮM GIỮ TIỀN ẢO

Nhà tư vấn tài chính Kevin Lum, người sáng lập công ty Foundry Financial, đã từng đưa ra lời khuyên cho nhiều khách hàng là nhà đầu tư trẻ tuổi. Ông cho biết khoảng 50% khác hàng của ông nắm giữ tiền ảo dưới một dạng nào đó. Quan điểm của ông là các nhà đầu tư không nhất thiết phải cắt giảm việc nắm giữ tiền ảo, nhưng họ cần phải hiểu tiền ảo được cất ở đâu và những rủi ro đi kèm với việc cất tài sản ở đó.

“Tôi cho rằng vụ sụp đổ của FTX rốt cục sẽ tốt cho những công ty tài chính truyền thống tham gia vào lĩnh vực tiền ảo, như Fidelity, vì họ mang đến một mức độ đáng tin cậy nhất định”, ông Lum nói.

Đầu tháng này, công ty quản lý đầu tư Fidelity Investment công bố kế hoạch đưa ra một sản phẩm đầu tư tiền ảo, cho phép nhà đầu tư mua và bán hai đồng tiền kỹ thuật số lớn nhất thế giới là Bitcoin và Ether.

Vụ “sập tiệm” của FTX cũng làm dấy lên mối quan tâm đến hình thức “lưu trữ lạnh” (cold storage) - tức đưa tiền ảo sang trạng thái ngoại tuyến, qua đó giảm bớt nguy cơ trở thành mục tiêu của các vụ tấn công. Tuy nhiên, cách làm này làm cho độ thanh khoản của tài sản bị giảm và khó giao dịch nhanh.

2. ĐA DẠNG HOÁ “LUÔN LUÔN QUAN TRỌNG”

Cho dù bạn đầu tư vào cổ phiếu, tiền ảo hay các tài sản khác, các chuyên gia cho rằng việc giữ một tài sản nào đó với tỷ lệ phần trăm lớn trong danh mục đều có thể gây ra rủi ro.

“Đa dạng hoá luôn luôn quan trọng”, nhà tư vấn George Gagliardi của Coromandel Wealth Management nhấn mạnh. “Đối với những nhà đầu tư cá nhân có tỷ lệ phân bổ tài sản rất cao vào tiền ảo, cho dù vào sàn FTX hay không, sự trượt dốc của tiền ảo trong năm nay cũng là một bài học đau thương về tầm quan trọng của đa dạng hoá tài sản trong danh mục đầu tư”.

Sau khi đạt mức kỷ lục mọi thời đại 68.000 USD vào tháng 11/2021, giá Bitcoin đến nay đã giảm hơn 3/4, hiện chỉ còn trên 16.000 USD - theo dữ liệu từ trang Coinmarketcap.com.

“Vụ sụp đổ của FTX là một bài học rằng bất kỳ công ty riêng lẻ nào, cho dù đó là sàn giao dịch tiền ảo hay một công ty kiểu truyền thống hơn, cũng đều có thể phá sản mỗi khi gặp khó khăn về tài chính”, Phó chủ tịch Kevin Brady của Wealthspire Advisors phát biểu.

Nói về phân bổ tài sản trong danh mục đầu tư, ông Brady nói rằng tỷ trọng 5% cho một tài sản “đã bắt đầu là nhiều” và 10% là “rất nhiều”. Dĩ nhiên, cũng có thể có một số trường hợp linh hoạt cho một số nhà đầu tư.

“Ngay cả khi một tài sản tài chính có bản chất đầu cơ, tài sản đó vẫn có thể giữ vai trò trong một danh mục có mức độ đa dạng hoá cao, nhưng chỉ nên ở tỷ trọng nhỏ thôi”, ông Ulin nói.

2. LƯỜNG TRƯỚC VIỆC TIỀN ẢO SẼ BỊ ĐIỀU TIẾT NHIỀU HƠN

Cuộc tranh luận về việc tiền ảo nên được phân loại và điều tiết như thế nào đã diễn ra từ lâu và càng trở nên sôi động hơn sau khi sàn FTX sụp đổ.

Hồi tháng 6 năm nay, hai thượng nghị sỹ của Mỹ là Cynthia Lummis và Kirsten Gillibrand khởi xướng một dự luật nhằm tạo ra một cấu trúc pháp lý cho tiền kỹ thuật số. Dự luật này coi tiền ảo như một dạng hàng hoá cơ bản, tương tự như vàng hoặc dầu thô - những tài sản đang được điều tiết bởi Uỷ ban Giao dịch hàng hoá tương lai (CFTC).

Chuyên gia nói rằng vụ sụp đổ của FTX có thể đẩy nhanh các cuộc thảo luận này và giúp nhanh chóng tiến tới việc nhà chức trách đưa ra các quy định cụ thể để điều tiết tiền ảo. “Tôi cho rằng sẽ sớm có sự điều tiết và những mô hình kinh xấu sẽ không thể tiếp tục tồn tại”, chuyên gia Ivory Johnson của Delancey Wealth Management phát biểu

4. LƯU TRỮ LỊCH SỬ GIAO DỊCH TIỀN ẢO

Cho dù nhà đầu tư cất tiền số ở đâu, giới chuyên gia cũng khuyên nên làm một việc theo định kỳ là tải về lịch sử giao dịch. Khi một sàn giao dịch đóng cửa, nhà đầu tư cần có trong tay tài liệu là lịch sử giao dịch để làm thủ tục hoàn thuế hoặc bảo đảm các quyền lợi khác.

“Cách đây mới hai tuần, chẳng ai nghĩ là FTX có thể rơi vào cảnh này”, ông Gordon nói.