Bấp bênh khối tài sản của tỷ phú sáng lập của FTX

Chỉ vài tuần trước, Sam Bankman-Fried vẫn được coi là “John Pierpont Morgan” của thị trường tiền điện tử khi sẵn sàng ném khối tài sản khổng lồ của mình để cứu cả ngành.

Chàng trai tóc xoăn 30 tuổi được biến đến với cái tên SBF có mặt ở khắp mọi nơi, anh ủng hộ các dự án đang nổi lên như BlockFi, Voyager Digital và Celsius. Từ Bahamas, SBF đầu tư vào Robinhood Markets Inc., làm dấy lên suy đoán rằng vị tỷ phú trẻ tuổi sẽ tiếp quản ứng dụng giao dịch này. Mới năm 2021, SBF còn rất tự tin nói rằng một khi sàn giao dịch do anh sáng lập, FTX, đủ lớn, nó có thể nuốt chửng CME Group Inc. hay Goldman Sachs Group Inc.

Thậm chí, SBF có vẻ như đã sẵn sàng lấy tài sản của mình, trị giá 26 tỷ USD ở thời kỳ đỉnh cao, để định hình thế giới, khi quyên góp hàng triệu USD cho đảng Dân chủ Mỹ và hứa rằng một ngày nào đó, anh sẽ cống hiến tất cả cho các mục đích chính trị và hoạt động từ thiện.

Tuy nhiên, tương lai của những tham vọng đó lại đang rất bấp bênh.

Chỉ trong vài ngày, SBF và FTX rơi vào cuộc khủng hoảng thanh khoản và cần một gói cứu trợ sau khi CEO của Binance quyết định bán hết mã FTT còn lại, khiến giới đầu tư hoảng loạn rút tiền. Binance của Changpeng Zhao sau đó đồng ý ký thoả thuận không ràng buộc nhằm mua lại sàn giao dịch đối thủ. Mặc dù các điều khoản tài chính chi tiết không được tiết lộ, song có vẻ như khối tài sản 15.6 tỷ USD của SBF sẽ tiêu tan dưới tay đối thủ của anh.

Điều này có thể gây ra một cú sốc lớn đối với các nhà đầu tư, bao gồm cả quỹ Vision Fund của SoftBank, quỹ đầu tư quốc gia Singapore Temasek và quỹ hưu trí của Ontario Teachers, những người đã đầu tư 400 triệu USD vào sàn giao dịch FTX với mức định giá 32 tỷ USD hồi tháng 01/2022. Sự việc này cũng khiến thị trường tiền điện tử phải băn khoăn rằng: Nếu SBF không an toàn, thì ai có thể an toàn?

Tài sản bốc hơi kỷ lục

Theo Bloomberg Billionaires Index tính toán, 53% cổ phần của SBF tại FTX trị giá khoảng 6.2 tỷ USD trước khi có thông tin về việc Binance mua lại FTX.

Tuy nhiên, FTX không phải là tài sản giá trị nhất của SBF. Tài sản giá trị nhất của tỷ phú trẻ tuổi này đến từ Alameda Research, bởi quỹ đầu tư tiền điện tử này đóng góp 7.4 tỷ USD vào khối tài sản cá nhân của SBF.

Bloomberg Billionaires Index giả định rằng các nhà đầu tư hiện tại của FTX, bao gồm cả SBF, sẽ mất hết tiền bởi thoả thuận cứu trợ của Binance và rằng gốc rễ vấn đề của FTX bắt nguồn từ Alameda. Kết quả, cả FTX và Alameda đều sẽ bị định giá 1 USD.

Điều này sẽ khiến tài sản ròng của SBF rơi vào khoảng 1 tỷ USD, giảm từ mức 15.6 tỷ USD tính đến phiên 08/11, tương đương mức giảm 94%. Nếu đúng, đây sẽ là mức giảm về tài sản ròng lớn nhất trong ngày đối với một tỷ phú mà Bloomberg Billionaires Index theo dõi.

Alameda được thành lập bởi SBF, người từng là một thương nhân tại Jane Street, và Gary Wang, một kỹ sư từng làm việc tại Google. Họ tìm thấy một thị trường ngách: đó là có sự chênh lệch trong định giá tiền điện tử ở các quốc gia khác nhau. Họ nhanh chóng phát triển nó thành một loạt chiến lược giao dịch tiền điện tử định lượng.

Quỹ đầu tư này dường như có lợi nhuận khá cao. Bloomberg hồi tháng 09/2022 đã báo cáo rằng công ty này kiếm được khoảng 1 tỷ USD vào năm 2021. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều nghi vấn xung quanh cách FTX và Alameda tương tác với nhau.

Nỗi sợ hãi mang tên FTT

Zhao được cho là người vừa gây ra sự sụp đổ của FTX vừa cứu vớt sàn giao dịch này.

Trước “cơn bão”, trang tin tức tiền điện tử CoinDesk ngày 04/11 đưa tin rằng token do FTX phát hành, là FTT, chiếm khoảng 1/4 trong khối tài sản trị giá 14.6 tỷ USD của Alameda. Một mục khác, được gắn là tài sản thế chấp FTT, cũng chiếm 2.16 tỷ USD.

Sau những tiết lộ này, Zhao đã tuyên bố trên Twitter rằng anh sẽ thanh lý các mã FTT còn lại của mình. Giá trị của FTT kể từ đó đã giảm khoảng 80%.

Zhao có vẻ rất sẵn sàng để sáp nhập FTX vào đế chế Binance của mình. Zhao là người giàu nhất trong lĩnh vực tiền điện tử, với tài sản ước tính khoảng 16.4 tỷ USD. Giá trị tài sản ròng của anh đạt đỉnh 97 tỷ USD hồi tháng 1/2022, theo Bloomberg Billionaires Index.

Thương vụ giữa Binance và FTX không liên quan đến FTX.US, một sàn giao dịch khác cũng do SBF sở hữu phần lớn cổ phần. FTX.US được định giá 8 tỷ USD trong vòng gọi vốn hồi tháng 1/2022.