Vụ Vạn Thịnh Phát: Luật sư đề nghị xem xét lại 1 tội danh của Trương Mỹ Lan

Luật sư cho rằng bị cáo Trương Mỹ Lan không có chức vụ, quyền hạn; cũng không có trách nhiệm quản lý tài sản nên không thể trở thành chủ thể của tội tham ô tài sản.

Ngày 20-3, TAND TP.HCM tiếp tục xét xử bị cáo Trương Mỹ Lan (cựu chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) cùng 85 bị cáo khác trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các tổ chức có liên quan. Phiên tòa tiếp tục với phần bào chữa của các luật sư (LS).

Luật sư đề nghị xem xét lại tội tham ô tài sản

Bị cáo Trương Mỹ Lan có năm LS bào chữa. Các LS đề nghị HĐXX xem xét về nguyên nhân, bối cảnh, hoàn cảnh xảy ra vụ án. LS cho rằng cần xem xét bị cáo Trương Mỹ Lan tham gia tái cơ cấu SCB trong thời điểm cần phải hợp nhất ba ngân hàng yếu kém. Khi tham gia, bị cáo có vai trò là cố vấn ban hợp nhất.

Quá trình hợp nhất suốt 10 năm, trải qua nhiều giai đoạn, đạt được một số kết quả nhất định, có những khoản vay là để trả nợ cũ; dòng tiền không ra khỏi ngân hàng. LS cho rằng không thể bóc tách các khoản vay nào là cho vay mới trả nợ cũ hay khoản vay mới hoàn toàn. LS cũng đề nghị ghi nhận có sự chuyển biến trong nhận thức của bị cáo.

Các luật sư bào chữa và bị cáo Trương Mỹ Lan tại tòa. Ảnh: HOÀNG GIANG

Cạnh đó, LS cũng đề nghị xem xét lại việc xác định sở hữu của bị cáo Trương Mỹ Lan tại SCB. Nếu SCB bị thiệt hại thì chính bị cáo Trương Mỹ Lan cũng là người bị thiệt hại; đồng thời cần đánh giá lại việc sử dụng kết quả thẩm định giá của Công ty Hoàng Quân.

Vấn đề cấu thành tội tham ô tài sản (tội danh mà VKS đề nghị tử hình) cũng được các LS nêu ra. Các LS cho rằng bị cáo Trương Mỹ Lan không cấu thành tội danh này. Bởi lẽ căn cứ Điều 353 BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) thì chỉ những người có chức vụ, quyền hạn và có trách nhiệm quản lý tài sản mới có thể trở thành chủ thể của tội tham ô tài sản. Trong khi đó, Trương Mỹ Lan không giữ chức vụ gì trong SCB.

Trong phần tự bào chữa, bị cáo Trương Mỹ Lan cho biết trong phần luận tội, đại diện VKS cho rằng bị cáo quanh co chối tội khiến bản thân rất đau xót vì “bị cáo không quanh co chối tội”.

Về trách nhiệm trong vụ án, bị cáo Trương Mỹ Lan tự nhận phải có trách nhiệm với thiệt hại của vụ án nên đã tự nguyện làm đơn bán hết tài sản để khắc phục hậu quả.

Theo VKS, Trương Mỹ Lan đã lợi dụng chính sách của Nhà nước về tái cơ cấu ngân hàng để chi phối SCB, thâu tóm và nắm 91,5% số cổ phần, là người thực tế có quyền lực chỉ đạo SCB.

Bị cáo Trương Mỹ Lan chủ mưu, cầm đầu

Theo đại diện VKS, trong vụ án này, bị cáo Trương Mỹ Lan và các công ty trong hệ sinh thái đã lợi dụng chính sách của Nhà nước về cơ cấu lại ngân hàng để cơ cấu, chi phối SCB. Sau khi hợp nhất ba ngân hàng, bị cáo này đã thâu tóm và nắm 91,5% số cổ phần, là người thực tế có quyền lực chỉ đạo SCB. Trương Mỹ Lan đã sử dụng SCB là công cụ tài chính để phục vụ cho lợi ích của mình.

Bị cáo Trương Mỹ Lan đã tuyển chọn, bố trí thân tín vào vị trí lãnh đạo chủ chốt của SCB để nắm quyền điều hành; thành lập các đơn vị thuộc SCB chỉ để cho vay, giải ngân theo yêu cầu của Trương Mỹ Lan; chỉ đạo thành lập, sử dụng các công ty “ma”, thuê/nhờ các cá nhân để đứng tên hồ sơ vay, cổ phần, tài sản đảm bảo…; tạo lập hồ sơ vay vốn khống, hợp thức hóa việc rút tiền của SCB; câu kết với các đối tượng là chủ sở hữu, đại diện theo pháp luật các công ty có liên quan để tạo lập khoản vay, cùng sử dụng, chiếm đoạt tiền của SCB.

Cũng theo đại diện VKS, bị cáo Trương Mỹ Lan là người chủ mưu, cầm đầu, gây ra hậu quả đặc biệt lớn là hơn 498.000 tỉ đồng.

Ngoài ra, Trương Mỹ Lan còn gặp gỡ, bàn bạc và chỉ đạo Võ Tấn Hoàng Văn (cựu tổng giám đốc SCB) đưa hối lộ cho Đỗ Thị Nhàn (trưởng đoàn thanh tra) 5,2 triệu USD; tặng quà, tiền cho các thành viên khác trong đoàn thanh tra để che giấu thực trạng yếu kém của SCB, không đưa SCB vào diện kiểm soát đặc biệt. Căn cứ vào hồ sơ vụ án, dữ liệu điện tử và lời khai của các bị cáo khác, có đủ căn cứ để xác định bị cáo Trương Mỹ Lan đã phạm vào tội đưa hối lộ.

Theo VKS, tại tòa, bị cáo Trương Mỹ Lan khai báo quanh co, không ăn năn hối lỗi, không thừa nhận hành vi phạm tội; do đó cần nghiêm trị, loại bỏ bị cáo ra khỏi xã hội.

VKS đề nghị 1 án tử hình, 4 án chung thân

Trong phần luận tội, đại diện VKS đã đề nghị tuyên bị cáo Trương Mỹ Lan 19-20 năm tù về tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng (BLHS năm 1999); tử hình về tội tham ô tài sản; 20 năm tù về tội đưa hối lộ. Tổng hợp hình phạt chung là tử hình.

Bốn người bị đề nghị tuyên án chung thân gồm: Bùi Anh Dũng, Đinh Văn Thành (đang trốn truy nã), Võ Tấn Hoàng Văn và Đỗ Thị Nhàn.

Các bị cáo còn lại bị đề nghị ba năm tù nhưng cho hưởng án treo đến 24 năm tù. Bị cáo Nguyễn Cao Trí bị đề nghị 10-11 năm tù về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản do có hành vi chiếm đoạt 1.000 tỉ đồng của bị cáo Lan.