MỚI

Thiệp giáng sinh độc lạ

#Chuyên gia

24HMONEY đã kiểm duyệt

Vì sao doanh nghiệp vẫn mạnh tay mua cổ phiếu quỹ dù buộc phải hủy bỏ?

Thời gian gần đây, thị trường chứng khoán sôi động trở lại với một xu hướng đáng chú ý: nhiều doanh nghiệp đồng loạt tuyên bố mua lại cổ phiếu quỹ. Điều này tạo nên không ít thắc mắc, bởi theo quy định của Luật Chứng khoán 2019, toàn bộ số cổ phiếu được mua lại đều phải hủy bỏ và vốn điều lệ buộc phải giảm xuống. Nếu không thể giữ lại để bán ra lúc thuận lợi như trước kia, vậy thì động cơ nào khiến các doanh nghiệp vẫn tiếp tục rót tiền vào chính cổ phiếu của mình?

Loạt doanh nghiệp mua lại cổ phiếu quỹ

Một trong những trường hợp gây chú ý nhất là Thế Giới Di Động. Doanh nghiệp này dự kiến chi khoảng 800 tỷ đồng để mua lại 10 triệu cổ phiếu quỹ bằng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối – con số lên tới 12.6 ngàn tỷ đồng theo báo cáo kiểm toán 2024. Thương vụ diễn ra trong khoảng một tháng, và khi hoàn tất, vốn điều lệ của MWG sẽ thu hẹp theo đúng quy định. TVC cũng thực hiện động thái tương tự, dù không gom đủ lượng đăng ký nhưng vẫn mua lại hơn 14.46 triệu cổ phiếu, khiến số cổ phần lưu hành giảm xuống chỉ còn trên 96 triệu đơn vị. Nhựa Tân Đại Hưng cũng đang chuẩn bị thực hiện một kế hoạch mạnh tay hơn, khi dự định giảm hơn 25% vốn điều lệ thông qua việc mua lại và hủy 5.7 triệu cổ phiếu.

Mua lại để làm gì?

Đằng sau những con số ấy là một câu chuyện thú vị về cách doanh nghiệp nhìn nhận cổ phiếu quỹ trong bối cảnh mới. Trước năm 2021, mua cổ phiếu quỹ là phương thức linh hoạt giúp doanh nghiệp can thiệp kịp thời khi thị trường bất ổn: mua vào lúc giá giảm để ổn định tâm lý và bán ra khi cần vốn. Nhưng từ khi luật mới có hiệu lực, quyền “giữ lại để bán” không còn nữa. Bất kỳ cổ phiếu nào mua về đều phải xóa khỏi hệ thống, đồng nghĩa với việc doanh nghiệp chỉ có một lựa chọn duy nhất: giảm vốn điều lệ.

Chính vì vậy, mục tiêu mua cổ phiếu quỹ hiện nay không còn nghiêng về việc điều tiết giá, mà trở thành một công cụ quản trị tài chính theo hướng dài hạn hơn. Khi số lượng cổ phiếu trên thị trường giảm đi, phần lợi nhuận được chia cho mỗi cổ phần sẽ tăng lên. EPS và ROE được cải thiện gần như ngay lập tức, và giá trị mỗi cổ phiếu trong tay cổ đông hiện hữu cũng trở nên “đậm đặc” hơn. Nói cách khác, doanh nghiệp đang dùng tiền mặt của mình để tăng giá trị kinh tế cho những người đang đồng hành cùng họ.

Điều này thể hiện rất rõ trong chia sẻ của lãnh đạo MWG. Chủ tịch Nguyễn Đức Tài khẳng định doanh nghiệp không mua cổ phiếu để đỡ giá, mà xem đây là một chiến lược dài hơi nhằm củng cố quyền lợi cổ đông. MWG dành một phần lợi nhuận hằng năm cho kế hoạch này, duy trì đều đặn để bồi đắp giá trị mỗi cổ phần theo thời gian. Tương tự, TVC thực hiện mua lại vì cho rằng thị giá hiện tại chưa phản ánh đúng giá trị sổ sách, và việc giảm số lượng cổ phần lưu hành sẽ giúp củng cố uy tín của Công ty trong mắt cổ đông.

Ở TPC, động lực lại xuất phát từ áp lực kinh doanh. Do cạnh tranh khốc liệt và ảnh hưởng từ hàng nhập khẩu giá thấp, doanh nghiệp đã phải chịu khoản lỗ lớn trong năm 2023. Việc tinh gọn mô hình, thu hẹp sản xuất và giảm vốn điều lệ thông qua mua cổ phiếu quỹ trở thành một phần trong quá trình tái cấu trúc, giúp cải thiện hiệu quả trên vốn và mở đường cho việc trở lại chia cổ tức.

Tất nhiên, không phải lúc nào doanh nghiệp cũng chỉ nghĩ đến tái cấu trúc. Trong vài trường hợp đặc biệt, mục tiêu vẫn là hỗ trợ giá cổ phiếu khi thị trường phản ứng thái quá. Gemadept là một ví dụ điển hình. Khi cổ phiếu GMD bị kéo xuống mức thấp nhất trong nhiều tháng do cú sốc thuế hồi tháng 4, doanh nghiệp đã xin phép mua lại tới 21 triệu cổ phiếu quỹ, nhưng chỉ thực hiện nếu giá xuống thấp hơn 1.5 lần giá trị sổ sách. Tuy nhiên, khi thị trường hồi phục, GMD không cần kích hoạt phương án nữa.

Tóm lại, kể từ khi luật mới định hình lại vai trò của cổ phiếu quỹ, hoạt động mua lại đã chuyển từ công cụ giao dịch sang công cụ tài chính. Doanh nghiệp mua cổ phiếu không phải để bán ra, mà để điều chỉnh cơ cấu vốn, nâng cao hiệu quả tài chính và gửi đi một thông điệp tích cực tới cổ đông: chúng tôi tin vào giá trị của mình. Trong một thị trường ngày càng trưởng thành, đây là cách doanh nghiệp lựa chọn để khẳng định sự tự tin vào tương lai của chính họ.

Hot Stock