Vận chuyển Sài Gòn Tourist (STT): Kiện tụng chưa dứt, khó khăn kéo dài

Liên quan tới vụ kiện tại CTCP Vận chuyển Sài Gòn Tourist (mã STT), mới đây, cổ đông Nguyễn Văn Hồng - người nắm giữ 21,8% vốn, đã gửi đơn kháng cáo về quyết định không mở thủ tục phá sản đối với STT của tòa án.

Trước đó, cổ đông lớn này đã nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản đối với STT khi cho rằng Công ty hoạt động không hiệu quả, dẫn tới thua lỗ vượt vốn điều lệ, mất khả năng thanh toán. Căn cứ vào Luật Phá sản, Tòa án nhân dân TP.HCM đã thụ lý yêu cầu này. Nhưng sau đó (ngày 22/6/2020), tòa ra quyết định không mở thủ tục phá sản vì xét thấy STT chưa mất khả năng thanh toán.

Vì thế, ông Hồng có đơn đề nghị Tòa án nhân dân cấp cao tại TP.HCM xem xét lại quyết định trên. Đơn của ông Hồng đề cập đến khoản lỗ lũy kế 93 tỷ đồng, vượt vốn điều lệ; công nợ phải trả ngắn hạn lớn hơn tài sản ngắn hạn là 32 tỷ đồng. Nội dung đơn còn cho biết, phía yêu cầu đã cung cấp tài liệu chứng minh STT không thực hiện nghĩa vụ thanh toán khoản nợ trong 3 tháng kể từ ngày đến hạn...

Theo báo cáo tài chính kiểm toán 2019, tính đến 31/12/2019, tổng nguồn vốn của STT là 32,7 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 13,2 tỷ đồng do có nợ phải trả lớn hơn, đạt 45,9 tỷ đồng. STT có tổng tài sản là 32,7 tỷ đồng, bao gồm 14,5 tỷ đồng tài sản cố định; 8,5 tỷ đồng chi phí xây dựng cơ bản dở dang; 6,3 tỷ đồng khoản phải thu ngắn hạn; 1,6 tỷ đồng tiền mặt và tiền gửi kỳ hạn ngắn.

Trong thuyết minh báo cáo tài chính, STT ghi nhận phải trả người bán 2,7 tỷ đồng; thuế và các khoản phải nộp Nhà nước 13,6 tỷ đồng; phải trả ngắn hạn khác 16,8 tỷ đồng; doanh thu chưa thực hiện ngắn hạn 3,2 tỷ đồng; vay ngắn hạn và dài hạn là 5,8 tỷ đồng. Tổng các khoản nợ này là 42,1 tỷ đồng, cao hơn tổng tài sản. Ngoài ra, STT còn phải trích lập dự phòng 30,9 tỷ đồng do có các khoản phải thu lớn, trong đó có khoản phải thu khác ghi giá gốc là 33,8 tỷ đồng.

Đáng chú ý, kiểm toán đã đưa ra ý kiến ngoại trừ khi chưa nhận được các biên bản xác nhận nợ phải thu khách hàng ngắn hạn (9,6 tỷ đồng), phải thu ngắn hạn khác (30,2 tỷ đồng) và phải thu về cho vay dài hạn (5,8 tỷ đồng) tại thời điểm phát hành tại báo cáo tài chính kiểm toán 2019.

Được biết, năm 2013, Nhà nước đã thoái hết vốn tại STT. Tại ĐHCĐ thường niên 2014, STT “trình làng” nhóm cổ đông lớn người Nhật với gương mặt đại diện là ông Kakazu Shogo. HĐQT STT có 3 thành viên người Nhật và 2 thành viên người Việt, ông Kakazu Shogo kiêm nhiệm chức danh Tổng giám đốc Công ty.

Quá trình điều hành doanh nghiệp, giữa 2 nhóm cổ đông lớn Việt - Nhật xuất hiện những bất đồng dẫn đến kiện tụng. Phía cổ đông người Việt, ông Nguyễn Văn Hồng khởi kiện ông Kakazu Shogo yêu cầu bồi thường trách nhiệm người quản lý, khởi kiện về việc ngăn cản Ban Kiểm soát thực hiện nhiệm vụ. Ông Hồng cũng đệ đơn khởi kiện các thành viên lãnh đạo người Nhật yêu cầu bồi thường hơn 42 tỷ đồng vì thanh lý tài sản trái luật.

Đáng chú ý, vào tháng 11/2014, tức ngay sau khi nhóm cổ đông Nhật tham gia điều hành, STT đã ký hợp đồng “chuyển nhượng lợi thế kinh doanh" khu đất số 25 Pasteur, quận I, TP.HCM (trụ sở cũ) cho ông H.Tomiya (quốc tịch Nhật Bản) với giá 15 tỷ đồng. Sau đó, STT chuyển trụ sở về một tòa nhà khác và bỏ trống trụ sở cũ.

Tháng 7/2017, STT đã thanh lý hợp đồng chuyển nhượng với ông H.Tomiya. Tuy nhiên, sự việc theo kết luận của Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM là chuyển nhượng trái phép và kiến nghị lập thủ tục thu hồi.

Ở phía bên kia, ông Kakazu Shogo cũng khởi kiện nguyên Tổng giám đốc STT giai đoạn trước năm 2014 để đòi bồi thường gần 3 tỷ đồng. Nhóm cổ đông Nhật cho rằng, STT chịu tổn thất do hậu quả của hệ thống điều hành cũ và lợi ích nhóm.

Cùng với đó, các cuộc họp HĐQT của STT nhiều lần bất thành do các cổ đông lớn người Việt bỏ phiếu phản đối. Tại các kỳ đại hội, các cổ đông này cũng phủ quyết các tờ trình.

Từ khoảng cuối năm 2019, ông Kakazu Shogo bắt đầu thoái vốn. Ghi nhận từ báo cáo tài chính năm 2020, ông Hồng nắm trên 21% vốn và Tổng giám đốc Kakazu Shogo còn sở hữu 3,93%. Ngoài ra, Công ty TNHH Đầu tư Upraise nắm giữ 22,8%; Công ty TNHH Du lịch Thủy Thiên Tấn nắm giữ 12%.

Vào ngày 23/5/2020, STT đã tổ chức ĐHCĐ thường niên. Với quy chế bầu cử có quy định người trúng cử phải đạt tỷ lệ từ 65% trở lên, không ứng viên nào đạt được yêu cầu này. Việc bầu HĐQT, Ban Kiểm soát mới cho nhiệm kỳ 2020-2025 đã thất bại và STT tiếp tục được điều hành bởi ban lãnh đạo cũ với cơ cấu 3 người Nhật và 2 người Việt.

Thực tế, mâu thuẫn nội bộ cổ đông đã kéo dài nhiều năm, nếu không có một phương án giải quyết hài hòa, rất khó để STT có thể cải thiện tình hình hiện tại.

STT tiền thân là đội xe vận chuyển du lịch của Công ty Du lịch TP.HCM (Saigon Tourist), được tiếp quản từ tháng 7/1976. Lĩnh vực kinh doanh chính của STT là taxi với thương hiệu vang bóng một thời Taxi Saigontourist. STT cũng cung cấp dịch vụ bảo vệ, đào tạo. Năm 2004, STT tiến hành cổ phần hóa, sau đó tăng vốn điều lệ lên 80 tỷ đồng và giữ nguyên mức vốn này cho tới nay.

STT từng giao dịch cổ phiếu trên sàn HOSE, nhưng do thua lỗ nhiều năm liên tiếp dẫn tới âm vốn chủ sở hữu nên bị hủy niêm yết buộc và chuyển sang giao dịch trên thị trường UCPoM.