Vaccine cúm giảm biến chứng nghiêm trọng do Covid-19

Nghiên cứu cho thấy những người mắc Covid-19 đã tiêm vaccine cúm mùa sẽ giảm đáng kể tỷ lệ đột quỵ, nguy cơ nhập viện cấp cứu và chăm sóc y tế đặc biệt.

Tác dụng của vaccine cúm với Covid-19

Nghiên cứu trên 75.000 bệnh nhân Covid-19 của Hiệp hội Vi sinh lâm sàng và Bệnh truyền nhiễm châu Âu cho thấy, những người đã được chủng ngừa vaccine cúm có thể được bảo vệ khỏi biến chứng nghiêm trọng, giảm tỷ lệ nhập viện và ít chăm sóc y tế khẩn cấp (ICU) do Covid-19. Các nhà nghiên cứu đã chia ra hai nhóm, mỗi nhóm gồm 37.377 bệnh nhân có sự tương đồng về tuổi tác, các vấn đề sức khỏe bao gồm béo phì, bệnh phổi và yếu tố lối sống như thói quen hút thuốc. Nhóm đầu tiên đã được chủng ngừa vaccine cúm từ 2 tuần đến 6 tháng trước khi nhiễm Covid-19, trong khi các đối tượng của nhóm thứ hai cũng đã mắc Covid-19 nhưng không tiêm phòng cúm trước đó.

Nghiên cứu chỉ rõ, những bệnh nhân Covid-19 không được tiêm phòng cúm có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn 45% đến 58%, khả năng bị đông máu cao hơn khoảng 40% và khả năng bị nhiễm trùng huyết cao hơn 36% đến 45%. Đồng thời, họ cũng có nhiều khả năng phải điều trị tại phòng chăm sóc đặc biệt ICU (tăng 20%) và phòng cấp cứu (cao hơn 58%). Các yếu tố đã được phân tích gồm tần suất tất cả các bệnh nhân này gặp phải ít nhất 1 trong số 15 tác động sức khỏe nghiêm trọng có thể xảy ra do Covid-19, từ máu đông, đau tim đến suy thận và suy hô hấp trong 4 tháng sau khi được chẩn đoán mắc bệnh.

Theo các nhà nghiên cứu, nguyên nhân có thể do vaccine cúm giúp tăng cường hệ thống miễn dịch - "lá chắn" cho cơ thể trước nhiều mầm bệnh ngoài môi trường. Điều này có nghĩa là những bệnh nhân đã tiêm vaccine cúm có thể có sức khỏe tốt hơn những người không tiêm.

"Tiêm phòng cúm thậm chí có thể mang lại lợi ích cho những người do dự, trì hoãn khi chủng ngừa Covid-19 bởi tính mới mẻ của công nghệ. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là vaccine cúm có thể thay thế cho vaccine Covid-19, chúng tôi khuyến cáo mọi người nên tiêm vaccine Covid-19 ngay khi có cơ hội. Việc tiếp tục thúc đẩy tiêm vaccine cúm cũng có khả năng giúp ích cho dân số toàn cầu tránh được gánh nặng bùng phát đồng thời của cả virus cúm và Covid-19, vốn đang khiến hệ thống y tế quá tải", bà Susan Taghioff, Đại học Y khoa Miami Miller, Miami, Mỹ, cho biết.

Trong một nghiên cứu khác được thực hiện trên 27.201 bệnh nhân Covid-19, tỷ lệ dương tính đã giảm ở những bệnh nhân được chủng ngừa cúm so với những người không được chủng ngừa. Các bệnh nhân Covid-19 được tiêm phòng cúm cũng ít có khả năng bị nhập viện hoặc ít bị thở máy và có thời gian nằm viện ngắn hơn. Ngoài ra, các nghiên cứu khác gần đây cũng cho thấy mối liên hệ giữa việc tiêm phòng cúm và giảm tử vong do COVID-19, cũng như giảm nhu cầu điều trị chăm sóc đặc biệt và hỗ trợ hô hấp xâm lấn.

Lợi ích của tiêm phòng cúm

Các nhà khoa học đã chỉ ra tác dụng của vaccine cúm đối với việc chống lại Covid-19 là quá trình "miễn dịch được huấn luyện (trained immunity)". Điều này có nghĩa là tiêm chủng kích hoạt phản ứng miễn dịch thích nghi của cơ thể, từ đó tạo miễn dịch đặc hiệu qua quá trình đáp ứng miễn dịch, thông qua các tế bào T hỗ trợ (T – helper) để tạo ra tế bào ghi nhớ (memory cells – đại thực bào, tế bào NK) và sản sinh ra kháng thể để tiêu diệt kháng nguyên khi tiếp xúc lặp lại với một kháng nguyên tương tự.

Khi tỷ lệ tiêm vaccine Covid-19 chưa cao như hiện nay, một số nghiên cứu cũng cho thấy những người gần đây được tiêm các vaccine Bại liệt, Haemophilus influenza týp B (Hib), Sởi – Quai bị – Rubella (MMR), thủy đậu, phế cầu khuẩn (PCV13), Cúm, viêm gan A hoặc viêm gan B có khả năng ít lây nhiễm SARS-CoV-2 hơn. Nghiên cứu này là nghiên cứu đầu tiên khám phá mối liên quan giữa vaccine cúm và Covid-19.

Nguy cơ "dịch chồng dịch" có thể bùng phát khi dịch cúm vào mùa và đại dịch toàn cầu Covid-19 với đa biến chủng vẫn đang diễn biến phức tạp, đe dọa nỗ lực kiểm soát dịch của các nước, gây thêm căng thẳng cho các hệ thống chăm sóc sức khỏe. Virus cúm cũng từng là virus gây đại dịch trên toàn cầu, khi có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, đau tim, đột quỵ. Mỗi năm, cúm cướp đi sinh mạng của 290.000 - 650.000 người trên thế giới, với khoảng 10 triệu ca nhập viện.

Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Nguyên Trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng I, TP.HCM, Cố vấn chuyên môn Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC, nhấn mạnh: "Cúm là 'chú sói đội lốt cừu' và nhiều người đang đánh giá thấp nguy cơ và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Nếu tỷ lệ tiêm vaccine cúm không duy trì liên tục ở ngưỡng cao, cúm vẫn sẽ gây ra những ảnh hưởng nặng nề trên toàn cầu, bên cạnh tác động của Covid-19".

Lợi ích lớn nhất của vaccine cúm là cung cấp khả năng kích thích miễn dịch đặc hiệu đối với virus cúm, làm giảm số ca mắc và nhập viện do cúm. Lợi ích tiềm tàng của vaccine cúm là dự phòng Covid-19, tạo miễn dịch bẩm sinh không đặc hiệu mang lại sự bảo vệ bổ sung, giảm nguy cơ nhập viện, biến chứng nghiêm trọng do Covid-19 gây ra.

Tiêm phòng cúm giúp giảm nhầm lẫn triệu chứng của Covid-19 và cúm mùa để điều trị bệnh kịp thời. Nếu không may đồng nhiễm cúm và Covid-19 trong cùng một thời điểm, tình trạng của người bệnh sẽ rất nghiêm trọng. Tiêm phòng cúm không thể giúp người được chủng ngừa miễn dịch hoàn toàn trước Covid-19, nhưng có thể bảo vệ người được tiêm chủng tránh được một trong hai bệnh.

Tiêm chủng vaccine cúm cũng giúp tránh tình trạng quá tải lên hệ thống y tế vốn đã căng mình vì Covid-19, điều này đặc biệt quan trọng đối với những nơi có nguồn lực y tế khan hiếm. Tỷ lệ nhập viện do cúm thấp hơn cũng giúp giảm nguy cơ lây nhiễm Covid-19 bằng cách giảm phơi nhiễm cho những người có nguy cơ, người bệnh, người chăm sóc và người nhà bệnh nhân.

Chủng ngừa cúm hàng năm được coi là cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa nhiễm bệnh và các biến chứng của bệnh. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo cần tiêm ngừa vaccine cúm hàng năm cho người từ 65 tuổi trở lên, phụ nữ mang thai, người có bệnh lý nền (như đái tháo đường, hen suyễn, bệnh tim hay phổi mãn tính), trẻ em từ 6 tháng tuổi đến 5 tuổi và các nhân viên chăm sóc sức khỏe.

Trong lúc chờ đợi vaccine Covid-19, người dân nên tiêm chủng cúm càng sớm càng tốt để bảo vệ sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng, cũng như giảm thiểu tối đa gánh nặng lên hệ thống chăm sóc sức khỏe toàn cầu.