Từ thiếu hụt đến bùng nổ sản lượng: Thị trường ca cao đang viết lại quy luật cung – cầu

Sau nhiều năm biến động dữ dội chưa từng có, thị trường ca cao toàn cầu đang bước vào giai đoạn mới với những cải thiện rõ rệt về nguồn cung và áp lực nhu cầu dần hạ nhiệt. Diễn biến này mở ra hy vọng giảm gánh nặng chi phí cho các nhà sản xuất sô cô la và người tiêu dùng – những đối tượng đã phải chịu đựng mức giá tăng vọt phi mã suốt ba năm qua.

Thặng dư nguồn cung dự kiến tăng gấp đôi

Các nhà phân tích dự báo cán cân cung – cầu sẽ đảo chiều mạnh mẽ trong niên vụ 2025–2026, khi sản lượng dự kiến vượt nhu cầu khoảng 186.000 tấn – gấp đôi mức thặng dư của niên vụ hiện tại. Đây là bước ngoặt quan trọng sau giai đoạn thiếu hụt nghiêm trọng do liên tiếp nhiều mùa vụ thất bát tại Tây Phi – khu vực cung ứng ca cao lớn nhất thế giới.

Khủng hoảng nguồn cung từng khiến giá hợp đồng ca cao tại New York tăng hơn bốn lần trong ba năm, đạt kỷ lục vào tháng 12 năm ngoái. Dù giá vẫn duy trì ở vùng cao trong lịch sử, thị trường đã điều chỉnh giảm khoảng 40% từ đầu năm nay, phản ánh sự bình thường hóa dần của cung – cầu.

 

 

Nam Mỹ dẫn dắt quá trình hồi phục

Nhân tố chính thúc đẩy cải thiện nguồn cung đến từ năng lực sản xuất mở rộng tại Nam Mỹ. Khác với Ghana và Bờ Biển Ngà – nơi nông dân bị ràng buộc bởi cơ chế giá cố định của chính phủ – các quốc gia Nam Mỹ vận hành trong cơ chế thị trường tự do, cho phép nông hộ tận dụng đợt tăng giá vừa qua để mở rộng diện tích trồng mới.

Ecuador – nhà sản xuất ca cao lớn thứ ba thế giới – dự kiến nâng sản lượng thêm 5% lên 580.000 tấn trong niên vụ tới, nhờ năng suất cải thiện và các vườn trồng mới bước vào giai đoạn khai thác. Cùng với đà tăng sản lượng tại Peru, Colombia và Venezuela, khu vực Nam Mỹ có thể bổ sung tới 100.000 tấn, nếu thời tiết thuận lợi.

Sự chuyển dịch này minh chứng rõ nét cho cơ chế phản ứng theo chu kỳ của hàng hóa: giá cao thúc đẩy nông dân đầu tư mở rộng, và nay cây trồng đã bắt đầu cho trái.

 

Cân bằng cung – cầu

Ở chiều ngược lại, áp lực nhu cầu cũng suy giảm do giá ca cao cao ngất đã làm chùn bước người tiêu dùng. Các hãng sản xuất sô cô la buộc phải tăng giá bán, khiến sức mua sụt giảm rõ rệt. Một số nhà sản xuất còn chuyển đổi công thức hoặc tìm nguồn thay thế để cắt giảm chi phí.

Dữ liệu nghiền hạt cho thấy xu hướng "phá hủy nhu cầu" tại các thị trường trọng điểm. Quý II vừa qua, sản lượng chế biến đã giảm tại châu Âu, châu Á và Bắc Mỹ. Giới quan sát nhận định đà suy yếu này sẽ tiếp diễn trong các báo cáo quý tới.

 

Tây Phi vẫn đối mặt nhiều thách thức

Dù triển vọng nguồn cung sáng sủa hơn, khu vực Tây Phi vẫn gặp khó trong việc phục hồi sản lượng về mức đỉnh. Ghana và Bờ Biển Ngà đang phải đối diện tình trạng vườn cây già cỗi, dịch bệnh cây trồng như virus swollen shoot lan rộng và điều kiện thời tiết bất lợi.

Sản lượng kết hợp của hai nước này được dự báo đạt khoảng 1,8 triệu tấn trong niên vụ tới – gần như không thay đổi so với hiện tại. Đặc biệt, đợt hạn hán nghiêm trọng kỷ lục trong tháng 7–8 vừa qua có thể ảnh hưởng tiêu cực đến vụ mùa sắp tới.

 

 

Triển vọng thị trường

Các chuyên gia dự báo giá ca cao nhiều khả năng sẽ tiếp tục hạ nhiệt trong ngắn và trung hạn, khi cung toàn cầu cải thiện và nhu cầu suy yếu kéo dài. Tuy nhiên, thị trường vẫn dễ bị tổn thương trước các cú sốc thời tiết, nhất là tại Tây Phi – nơi quá trình phục hồi sản lượng vẫn bấp bênh.

Sự tái cân bằng của thị trường ca cao là minh họa điển hình cho tính chu kỳ của hàng hóa: giá cả đóng vai trò tín hiệu kích thích mở rộng nguồn cung, đồng thời kìm hãm cầu tiêu dùng. Khi tồn kho toàn cầu được bổ sung và năng lực sản xuất Nam Mỹ ngày càng lớn mạnh, mức biến động khốc liệt những năm gần đây có thể dần lắng xuống, mở ra kỳ vọng thận trọng về một giai đoạn ổn định hơn phía trước.

 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Thị trường hàng hóa phái sinh là nơi giao dịch các hợp đồng dựa trên giá trị của các loại hàng hóa cơ bản như nông sản, năng lượng, kim loại, và nguyên liệu công nghiệp. Đây là công cụ giúp doanh nghiệp và nhà đầu tư quản lý rủi ro biến động giá, đồng thời tạo cơ hội sinh lời từ sự chênh lệch giá trong tương lai. Với sự phát triển của công nghệ và hội nhập kinh tế, thị trường này ngày càng thu hút sự quan tâm nhờ tính thanh khoản cao và khả năng đa dạng hóa danh mục đầu tư.