Tôm hùm bông khó xuất khẩu sang Trung Quốc, doanh nghiệp, người nuôi mắc kẹt

Quy định mới của Trung Quốc khiến việc nhập khẩu tôm hùm bông sống của Việt Nam nghiêm ngặt hơn. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có văn bản gửi phía hải quan Trung Quốc để làm rõ.

Quy định nghiêm ngặt từ phía Trung Quốc

Báo An ninh Thủ đô đưa tin, vừa qua, Cục Thủy sản và Cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường, Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn (NN-PTNT) nhận được nhiều công văn của các doanh nghiệp xuất khẩu tôm hùm bông vào thị trường Trung Quốc đề nghị có thông tin và giải pháp tháo gỡ.

Theo các công ty, việc ban hành quy định nghiêm ngặt của cơ quan thẩm quyền Trung Quốc gây thiệt hại to lớn với các hộ nuôi và các doanh nghiệp xuất khẩu tôm hùm vào thị trường Trung Quốc.

Đơn cử như Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Hải sản Linh Phát (TP.Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa) có công văn cho biết, đã nhận được thông tin từ nhà nhập khẩu Trung Quốc, phía cơ quan có thẩm quyền Trung Quốc đã áp dụng nghiêm ngặt trong việc xuất khẩu, nhập khẩu tôm hùm từ các nước, trong đó có hoạt động xuất khẩu tôm hùm bông sống của Việt Nam vào thị trường Trung Quốc.

Công ty tạm dịch thông tin nhận được từ phía đối tác Trung Quốc như sau: Tôm hùm hoang dã là loài có nguy cơ tuyệt chủng. Nếu một quốc gia muốn nhập khẩu tôm hùm bông nuôi, phải cung cấp các tài liệu chứng minh sau đây trước khi nộp đơn xin giấy phép nhập cảnh: Giấy chứng nhận tôm hùm được nuôi theo phương thức nhân tạo; Giấy chứng nhận được quản lý đặc biệt đối với động vật thủy sản hoang dã ở Trung Quốc; Giấy chứng nhận phê duyệt các loài động vật hoang dã thủy sản có nguồn gốc từ nước ngoài.

Công ty Linh Phát cho biết, hiện tại, tôm hùm bông sống của Việt Nam gần như không thể xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc và các lô hàng của công ty đã thu mua theo đơn đặt hàng của đối tác đều không được phép nhập khẩu vào thị trường Trung Quốc, do đó hàng hóa bị ứ đọng gây thiệt hại cho doanh nghiệp.

Với hoạt động liên quan đến việc xuất khẩu tôm hùm bông sống sang thị trường Trung Quốc gặp khó khăn trong thời gian gần đây, rất có khả năng ảnh hưởng đến xuất khẩu tôm hùm sống, trong khi sản lượng thương phẩm tôm hùm bông trong nước còn rất nhiều, giá trị lớn.

Bên cạnh đó hiện tại việc xuất khẩu tôm hùm xanh sống cũng bị ách tắc, chậm trễ do phía Trung Quốc không tổ chức kiểm tra, cấp phép thông quan nhanh chóng như trước đây làm cho thủy sản sống bị chết với tỷ lệ lớn, gây thiệt hại lớn khi thủy sản chết giá chỉ bằng 30-50% giá của thủy sản sống.

Đại diện UBND huyện Vạn Ninh, Khánh Hòa thông tin, hiện trên địa bàn có khoảng 150 tấn tôm hùm bông đạt kích cỡ thu hoạch (0,7 – 1 kg/con, nuôi tại vịnh Vân Phong) và dự kiến từ nay đến cuối năm có khoảng 400 tấn thương phẩm. Tôm hùm chủ yếu xuất sang Trung Quốc nhưng hiện không xuất được. Theo tính toán, 400 tấn tôm hùm giá trị khoảng 600 tỷ đồng.

Tiếp tục chờ phản hồi từ Hải quan Trung Quốc

Theo báo Người lao động, trước sự việc nêu trên, ngày 1/11, Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường đã có văn bản gửi Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến về việc xuất khẩu tôm hùm bông sống sang Trung Quốc.

Văn bản nêu thời gian vừa qua, ngay sau khi nhận được phản ánh từ một số cơ sở bao gói xuất khẩu tôm hùm sống sang Trung Quốc về việc hải quan một số cửa khẩu của Trung Quốc tạm dừng nhập khẩu tôm hùm bông sống của Việt Nam mà không nêu rõ lý do, Cục đã có Văn bản số 773/CCPT-ATTP ngày 11/9 gửi Đại sứ quán, Thương vụ Việt Nam tại Trung Quốc, đề nghị bố trí làm việc trực tiếp với Vụ Giám sát Kiểm dịch động thực vật, Tổng cục Hải quan Trung Quốc để xác thực thông tin phản ánh nêu trên của các doanh nghiệp; đề nghị cung cấp thông tin cụ thể về quy định mới (nếu có) đối với nhập khẩu tôm hùm bông sống; đề nghị thông báo tới hải quan các cửa khẩu cho phép thông quan các lô hàng tôm hùm bông sống của Việt Nam cho đến khi có thông báo chính thức.

Ngày 28/9, Cục tiếp tục có văn bản gửi Cục Hải quan Nam Ninh, Tổng cục Hải quan Trung Quốc, đề nghị chỉ đạo Hải quan cửa khẩu Đông Hưng tháo gỡ các vướng mắc liên quan, tạo điều kiện cho hoạt động xuất khẩu thủy sản sống của Việt Nam vào Trung Quốc (bao gồm tôm hùm bông) được nhanh chóng, thuận lợi.

Theo thông tin từ Đại sứ quán, Thương vụ Việt Nam tại Trung Quốc, Vụ Giám sát kiểm dịch động thực vật, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã nhận được đề nghị của phía Việt Nam.

Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường cho biết theo thông lệ, trường hợp phía Trung Quốc ban hành quy định mới về kiểm soát an toàn thực phẩm, an toàn dịch bệnh thủy sản nhập khẩu thì sẽ gửi thông báo tới các đối tác thương mại, trong đó có Việt Nam.

Tuy nhiên, đến nay Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường chưa nhận được thông báo của cơ quan thẩm quyền Trung Quốc về các quy định mới này cũng như thông báo về việc tạm dừng nhập khẩu tôm hùm bông sống từ Việt Nam.

Trong thời gian chờ ý kiến phản hồi chính thức của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, để duy trì phát triển và hạn chế thấp nhất thiệt hại cho người nuôi tôm hùm, đặc biệt đối với tôm hùm bông, Cục Thủy sản đề nghị sở NN-PTNT các tỉnh, thành phố chỉ đạo các đơn vị chức năng thực tăng cường quản lý, kiểm soát chất lượng tôm hùm giống, thuốc phòng trị bệnh tôm hùm.

Tổ chức thanh kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật trong nuôi trồng thủy sản, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm (nếu có) và công khai kết quả xử lý theo quy định.

Cùng với đó, hướng dẫn, tuyên truyền, vận động người nuôi thực hiện đăng ký nuôi lồng bè; tổ chức rà soát, bố trí lồng bè nuôi phù hợp, đúng kế hoạch đã được phê duyệt của địa phương. Kịp thời tham mưu UBND tỉnh tháo gỡ khó khăn trong công tác “Xác nhận đăng ký nuôi trồng thuỷ sản lồng, bè/đối tượng thuỷ sản nuôi chủ lực”.

Theo dõi sát thông tin thị trường để khuyến cáo người dân lựa chọn đối tượng nuôi (giảm nuôi tôm hùm bông, tăng nuôi tôm hùm xanh) và thu hoạch vào thời điểm thích hợp. Đồng thời, tổ chức xây dựng chuỗi liên kết sản phẩm tôm hùm chất lượng, an toàn, đảm bảo truy xuất được nguồn gốc, theo báo Vietnamnet.