Thủ tướng chỉ đạo “thần tốc” xuất khẩu để giữ vững vị thế gạo Việt

Việt Nam vừa vượt qua Thái Lan để trở thành quốc gia xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới trong nửa đầu năm 2025. Trước cơ hội nhưng cũng đầy thách thức này, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu ngành nông nghiệp phải khẩn trương tháo gỡ các nút thắt, triển khai “thần tốc” hoạt động xuất khẩu nhằm duy trì và nâng cao vị thế của gạo Việt trên thị trường toàn cầu.

Việt Nam vươn lên vị trí số 2 thế giới

Theo báo cáo mới nhất từ Hiệp hội Xuất khẩu gạo Thái Lan, trong 6 tháng đầu năm 2025, Việt Nam xuất khẩu khoảng 4,72 triệu tấn gạo, tăng 3,5% so với cùng kỳ năm ngoái, qua đó vượt Thái Lan (3,73 triệu tấn, giảm 27,3%) để trở thành quốc gia xuất khẩu gạo lớn thứ hai toàn cầu. Đứng đầu vẫn là Ấn Độ với 11,68 triệu tấn, tăng tới 36,5%.

Thành tích này phản ánh rõ sự chuyển dịch từ chiến lược “xuất khẩu số lượng” sang “xuất khẩu có giá trị”, góp phần nâng cao lợi thế cạnh tranh và khẳng định thương hiệu gạo Việt trên thị trường quốc tế.

Chỉ đạo khẩn trương từ Chính phủ

Ngày 18/8/2025, Văn phòng Chính phủ ban hành văn bản số 7697/VPCP-NN truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính. Thủ tướng yêu cầu:

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng các cơ quan liên quan nhanh chóng nghiên cứu, xử lý những khó khăn về chính sách điều hành xuất khẩu, rào cản kỹ thuật tại các thị trường cao cấp như EU, Nhật Bản.

Tập trung vào xuất khẩu gạo chất lượng cao và hữu cơ, gắn với hệ thống truy xuất nguồn gốc và thương hiệu gạo quốc gia.

Đẩy nhanh triển khai Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp vùng đồng bằng sông Cửu Long đến 2030, nhằm bảo đảm mục tiêu tăng trưởng xanh, thích ứng biến đổi khí hậu.

Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu “thần tốc” trong hành động để duy trì đà xuất khẩu, đồng thời mở rộng thị trường giá trị cao, gia tăng vị thế cạnh tranh bền vững cho gạo Việt.

Thách thức và áp lực cạnh tranh

Dù đạt vị trí ấn tượng, ngành gạo Việt Nam vẫn đối mặt nhiều thách thức:

- Nguồn cung toàn cầu biến động: Ấn Độ liên tục “xả kho” lượng lớn gạo giá rẻ, gây sức ép mạnh đến thị trường thế giới.

- Nhu cầu giảm sút: Các thị trường lớn có dấu hiệu chững lại, trong đó Philippines – đối tác nhập khẩu gạo số một của Việt Nam – vừa thông báo tạm ngừng nhập khẩu trong 60 ngày từ 1/9.

- Giá trị xuất khẩu sụt giảm: 7 tháng đầu năm 2025, Việt Nam xuất khẩu 5,5 triệu tấn gạo, thu về 2,81 tỷ USD, tăng 3,1% về lượng nhưng giảm gần 16% về giá trị so với cùng kỳ 2024.

Điều này cho thấy lợi thế cạnh tranh về giá của gạo Việt có thể giảm dần, đòi hỏi sự chuyển hướng chiến lược sang chất lượng và thương hiệu thay vì chỉ dựa vào sản lượng.

Xây dựng thương hiệu và thị trường riêng

Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt, gạo Việt Nam đang dần tạo dấu ấn với các dòng sản phẩm cao cấp như ĐT, OM và đặc biệt là ST. Một số loại gạo đặc sản, điển hình là ST25, đã được xuất sang châu Âu với giá trên 1.200 USD/tấn, cao gấp đôi giá bán tại thị trường Trung Quốc.

Chiến lược xây dựng thị trường riêng và hướng tới phân khúc cao cấp giúp gạo Việt hạn chế tác động từ biến động giá toàn cầu. Các thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc và EU được xem là điểm đến tiềm năng, ổn định và có khả năng mang lại giá trị cao hơn.

Triển vọng xuất khẩu năm 2025

Dù kim ngạch cả năm có thể giảm so với mức kỷ lục năm 2024, các chuyên gia nhận định Việt Nam vẫn đủ khả năng giữ vững vị trí số hai thế giới nếu tiếp tục tận dụng tốt các hiệp định thương mại tự do (FTA), duy trì ổn định sản xuất và đẩy mạnh xuất khẩu gạo chất lượng cao.

Việc Thủ tướng Chính phủ yêu cầu triển khai “thần tốc” hơn nữa chính là lời nhắc nhở rằng vị thế số hai hiện tại chưa phải đích đến cuối cùng, mà chỉ là nền tảng để ngành gạo Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mới: giá trị cao hơn, thương hiệu mạnh hơn và bền vững hơn.

...................................

Liên hệ tư vấn đầu tư hàng hoá phái sinh: 0327555026