Tăng trưởng GDP 2021 đạt 2,5% với kịch bản khả quan nhất

Theo PGS.TS Phạm Thế Anh, khả năng phục hồi của nền kinh tế phụ thuộc rất lớn vào cách ứng xử với dịch bệnh Covid-19. Nền kinh tế sẽ phục hồi chậm nhưng chắc chắn nếu các biện pháp chống dịch được thống nhất, đảm bảo không gây đứt gãy sản xuất, lưu thông.

Doanh nghiệp khó khăn, sản xuất đình đốn, chuỗi lưu thông đứt gãy là những tác động nặng nề do dịch Covid-19 gây ra trong quý III/2021 vừa qua. Tính chung 9 tháng đầu năm, nền kinh tế tăng trưởng 4,42%, tuy nhiên tính riêng quý III giảm mạnh tới 6,17%, mức giảm kỷ lục trong suốt lịch sử thống kê GDP theo quý.

Hiện tại, các địa phương đang từng bước mở cửa trở lại với tinh thần “sống chung an toàn với Covid-19”. Tỷ lệ phủ vaccine đạt tương đối cao với gần 70% dân số được tiêm ít nhất 1 mũi và 20% dân số tiêm đủ 2 mũi. Đây là tiền đề quan trọng để nền kinh tế khôi phục đà tăng trưởng quý IV.

Tuy nhiên, theo PGS.TS Phạm Thế Anh, chuyên gia kinh tế vĩ mô, những thách thức dù chỉ mang tính nhất thời nhưng sẽ trở thành khó khăn lâu dài nếu tiếp tục có những biện pháp chống dịch cực đoan, cứng nhắc và thái quá.

“Triển vọng tăng trưởng phụ thuộc rất lớn vào cách chúng ta ứng xử với dịch bệnh. Chỉ cần không làm đứt gãy chuỗi lưu thông, không làm đứt gãy chuỗi sản xuất, nền kinh tế sẽ phục hồi rất tốt”, ông Anh nhấn mạnh.

Đối với triển vọng kinh tế quý IV, theo nghiên cứu của Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR), những tác động nghiêm trọng từ đợt suy giảm kinh tế vừa qua sẽ mất rất nhiều thời gian mới có thể khắc phục được.

Trong bối cảnh đó, có 2 động lực chính cho tăng trưởng kinh tế cuối năm là hoạt động xuất khẩu và đầu tư công.

Cụ thể, ngoài lợi ích từ các hiệp định tự do thương mại hay xu hướng dịch chuyển vốn, hoạt động xuất khẩu còn hưởng lợi từ chính sách kích cầu, sự khôi phục về nhu cầu tiêu dùng ở các thị trường lớn trên thế giới như Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản và châu Âu. Do đó, nếu đảm bảo không xảy ra hiện tượng “ngăn sông cấm chợ”, hoạt động xuất khẩu cũng như các lĩnh vực phụ trợ xuất khẩu sẽ tăng trưởng mạnh.

Đối với hoạt động đầu tư công, trong 9 tháng đầu năm, tỷ lệ giải ngân mới chỉ đạt hơn 40%. Trong quý IV/2021, nếu tập trung thúc đẩy đầu tư công, nền kinh tế sẽ có triển vọng tươi sáng hơn rất nhiều.

Ông Anh đề xuất chính sách đầu tư công cần tập trung vào các dự án trọng điểm quốc gia, không chỉ đem lại lợi ích ngắn hạn mà còn tạo tác động lan tỏa và lâu dài.

Bên cạnh việc đẩy nhanh giải ngân đầu tư công, chính sách tài khóa cũng cần tập trung vào các gói an sinh xã hội để hỗ trợ doanh nghiệp cũng như người lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19.

Đối với chính sách tiền tệ, nhóm nghiên cứu VEPR cảnh báo cần có “hết sức cẩn trọng với bất kỳ một động thái nới lỏng tiền tệ nào”, do rủi ro về lạm phát chi phí đẩy và bong bóng tài sản.

VEPR đưa ra 2 kịch bản cho tăng trưởng kinh tế năm 2021, trong đó, nếu các biện pháp thích ứng với dịch bệnh được đảm bảo đồng bộ, thông suốt, không cản trở sản xuất, lưu thông hàng hóa, nền kinh tế sẽ hồi phục chậm nhưng chắc chắn, tăng trưởng GDP cả năm có thể đạt từ 2 – 2,5%.

Ngược lại, nếu dịch bệnh tiếp tục bùng phát hoặc tình trạng “đóng – mở” lặp lại, các khó khăn về lao động, chi phí chưa được giải quyết, GDP sẽ chỉ tăng trưởng từ 1 – 1,5%.