11/04/2019 Cập nhật ĐHCĐ 2024

“Sự phát triển của hàng không hoàn toàn xuất phát từ nhu cầu thực tế”

Đồng tình với quan điểm của ông Lê Đăng Doanh, ông Đặng Tất Thắng cho rằng, chúng ta không nên đặt vấn đề phát triển nóng, phát triển của hàng không hoàn toàn xuất phát từ nhu cầu thực tế.

Chiều 11/4, tại Quần thể du lịch sinh thái FLC Quy Nhơn, Bình Định diễn ra Tọa đàm "Giải pháp thúc đẩy hàng không Việt tăng trưởng bền vững".

Mở đầu phiên thảo luận 1 với chủ đề "Cơ hội, cạnh tranh cùng phát triển", bà Nguyễn Thị Hồng Nga, Phó Tổng biên tập Báo Giao Thông đặt câu hỏi với ông Phạm Văn Hảo, Phó Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam đánh giá thế nào về sự tăng trưởng của ngành hàng không thời gian qua.

Ông Phạm Văn Hảo cho biết, việc bàn về cơ hội cạnh tranh là vấn đề rất thiết thực, bổ ích, không chỉ cho lĩnh vực hàng không, mà cho cả những đơn vị có liên quan đến ngành hàng không.

Trong khoảng thời gian 10 năm, từ 2008 - 2018, về số lượng tàu bay, năm 2008 tổng số tàu bay của hàng không Việt Nam chỉ có 60 tàu. Còn hiện tại đã tăng lên gấp 3 lần, lên 192 tàu. Độ tuổi trung bình của đội tàu bay Việt Nam hiện nay chỉ là 5,8 tuổi, so với năm 2008 là 8,8 tuổi. Liên quan đến đội tàu bay, tôi muốn cung cấp thêm một số liệu nữa. Đó là năm 2008, tàu bay sở hữu của chúng ta chỉ có 29 tàu, còn lại là tàu đi thuê. Con số này hiện nay là 57 tàu bay sở hữu.

Ông Phạm Văn Hảo, Phó Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam tại phiên thảo luận 1 với chủ đề "Cơ hội, cạnh tranh cùng phát triển"

Nếu như trước đây, đội bay chủ yếu chỉ có Vietnam Airlines, còn hiện nay có sự tham gia của nhiều doanh nghiệp tư nhân, cụ thể là Vietjet, Bamboo Airways. Sự thay đổi này rõ ràng ở cả chất và lượng. Mạng đường bay của hàng không Việt Nam cũng có nhiều chuyển biến sau 10 năm với gần 60 đường bay nội địa và 130 đường bay quốc tế so với 25 đường bay nội địa và 54 đường bay quốc tế vào năm 2008.

Năm 2008, các chuyến bay quốc tế chủ yếu bay qua Nội Bài, Đà Nẵng, Tân Sơn Nhất, nhưng thời điểm hiện nay đã kết nối với rất nhiều cảng khác như: Cát Bi, Cần Thơ, Cam Ranh, Liên Khương, Phú Quốc…. Điều này đã tạo ra bước phát triển tương đối vững chắc, bền vững.

Các tổ chức quốc tế cũng đánh giá hàng không Việt Nam thuộc diện tăng trưởng nhanh nhất thế giới, với tốc độ tăng trưởng luôn đạt mức 2 con số.

Thưa ông Trần Minh Phương, sự tăng trưởng của chúng ta thời gian qua rất tốt nhưng liệu mức tăng trưởng 2 con số đó có đi kèm với các điều kiện ta cần đáp ứng hay chưa? Nói cách khác, có hay không sự tăng trưởng nóng?

Ông Trần Minh Phương, Phó Vụ trưởng Vụ kế hoạch đầu tư, Bộ Giao thông vận tải: Toạ đàm hôm nay rộng nên tôi xin trả lời với tư cách chuyên gia để có thể đáp ứng thông tin đầy đủ hơn.

Cùng với kinh tế phát triển, nhu cầu vận tải sẽ tăng lên. Đó là nhu cầu tất yếu của phát triển kinh tế. Với giao thông vận tải nói chung và hàng không nói riêng thời gian qua, nhu cầu vận tải rất lớn. Qua các số liệu đã cung cấp có thể thấy tăng trưởng 2 con số và nhiều người đặt câu hỏi có tăng trưởng nóng không? Theo tôi, nóng vì đó là 2 con số nhưng nóng đến đâu là do nhận định của người sử dụng và các nhà cung cấp dịch vụ.

Trước đây, chúng ta chỉ có một hãng hàng không quốc gia. Sau đó, chúng ta có các hãng hàng không khác, từ Công ty cổ phần của hãng hàng không quốc gia, các công ty của Vietjet, của Bamboo Airways, tức là số lượng hãng hàng không tăng lên và năng lực khai thác các nhà ga cũng tăng lên. Cả góc độ về nhu cầu sử dụng và cung cấp dịch vụ đều có sự phát triển, đáp ứng nhu cầu đi lại cho người dân. Đó là những con số rất ấn tượng.

Bộ Giao thông vận tải đã tham mưu, báo cáo Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh quy hoạch phát triển giao thông vận tải hàng không. Chúng tôi dự báo tăng trưởng 2 con số này sẽ tiếp tục đến năm 2020 và giảm dần xuống một con số sau năm 2020.

Tất nhiên, đây là con số mang tính chất dự đoán, là cơ sở, định hướng cho phát triển kết cấu hạ tầng, định hướng phát triển của các hãng hàng không để chúng ta đầu tư, khai thác đồng bộ, hiệu quả kết cấu hạ tầng cũng như tạo ra hiệu quả của các doanh nghiệp tham gia đầu tư.

Cụ thể nhất minh chứng cho sự phát triển nóng của hàng không là ở Tân Sơn Nhất. Sân bay này quá tải không chỉ ở giao thông kết nối, nhà ga, sân đỗ mà ngay cả đường cất hạ cánh cũng quá tải. Có lần tôi đi TP HCM, ngồi trên máy bay vô cùng sốt ruột khi phải bay vòng cả tiếng trên trời để chờ hạ cánh.

Ông Đỗ Đức Tú, đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư

Sự phát triển nóng của hàng không có mặt tích cực và cả hệ luỵ nhất định. Tích cực vì đây là cơ hội phát triển hàng không, phát triển kinh doanh vận tải hàng không. Nhưng tăng trưởng quá nhanh, khả năng đáp ứng về hạ tầng sân bay, cụ thể là hạ tầng chưa theo kịp tốc độ của vận tải.

Kế đó là vấn đề con người. Các hãng hàng không có thể huy động được các nguồn vốn để thành lập một hãng hàng không, ký hợp đồng mua tàu bay rất lớn, nhưng con người là vấn đề phải quan tâm. Có phương tiện nhưng phải có người vận hành đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Xin hỏi ông Phạm Văn Hảo, quan điểm của Cục Hàng không Việt Nam như thế nào, có cho đây là tăng trưởng nóng hay không?

Hàng không là lĩnh vực đặc thù. Như tôi đã nói ở trên, ngành hàng không của chúng ta vẫn còn khá non trẻ.

Nếu chỉ nhìn vào tỷ lệ tăng trưởng chung của hàng không thế giới, tốc độ tăng trưởng 2 con số liên tục của hàng không Việt Nam trong giai đoạn hơn 10 năm qua, một số người có thể nói là nóng. Tuy nhiên, chúng ta cần nhìn nhận vào đặc thù của hàng không Việt Nam là thị trường có xuất phát điểm thấp, nên chúng ta có nhiều cơ hội để phát triển đột phá.

Sự tăng trưởng đột phá đầu tiên là nhờ chính sách đổi mới của Đảng và Nhà nước. Nhiều năm qua, GDP của Việt Nam tăng trưởng rất ấn tượng. Với tốc độ tăng trưởng GDP ổn định từ 5,5% - 7,5%/năm trong 10 năm qua, tăng trưởng về hàng không đạt gấp 2 đến 2,5 lần là hoàn toàn phù hợp với các đánh giá, dự báo của các tổ chức, doanh nghiệp hàng không lớn trên thế giới như: ICAO, IATA, Boeing...

Anh Tú vừa nói về sự quá tải ở Tân Sơn Nhất là rất đúng. Tuy nhiên, theo tôi, đó chỉ là ở một thời điểm nào đó. Giờ anh Tú đi có thể đúng vào lúc cao điểm. Nhưng tính toàn mạng, chúng tôi không coi đó là nóng. Hàng không không chỉ tuân thủ quy định trong nước mà còn phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định, quy chuẩn, tiêu chuẩn về an ninh, an toàn không của ICAO và cả các nhà chức trách hàng không nước ngoài.

Đến năm 2020, ICAO sẽ thanh sát Cục Hàng không Việt Nam, đánh giá toàn bộ cơ sở hạ tầng, hệ thống an ninh an toàn hay không. Vừa qua, Cục Hàng không liên bang Mỹ cũng đã làm việc 3 tháng, đánh giá vấn đề đảm bảo an ninh an toàn trong toàn bộ hệ thống và đạt mức cao nhất là CAT 1.

Thứ hai, dư địa hàng không của Việt Nam còn rất lớn. Theo ICAO, tính theo dân số, một quốc gia có hàng không phát triển, tỷ lệ người dân phải đi gấp đôi năng lực. Ví dụ Việt Nam có 90 triệu dân, năng lực phải trên 100 triệu. Nhưng hiện chúng ta mới chỉ 50 triệu.

Con số chính xác về kết quả đầu tư của Nhà nước và tư nhân trong lĩnh vực hàng không, thưa ông Trần Minh Phương?

Về đầu tư, con số cụ thể tôi không có điều kiện trình bày chi tiết tại đây. Từ trước đến nay, kết cấu hạ tầng của hàng không chủ yếu là Nhà nước và doanh nghiệp Nhà nước đầu tư. Vừa qua có sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân, xuất hiện một Cảng hàng không mới CHK quốc tế Vân Đồn. Đây là sự đổi mới trong thu hút đầu tư trong lĩnh vực cảng hàng không.

Thực chất, chúng ta đang khai thác 22 cảng hàng không, trong đó 21 cảng hàng không có nguồn gốc đầu tư từ Nhà nước.

Ông Trần Minh Phương, Vụ phó Vụ kế hoạch đầu tư (Bộ Giao thông vận tải)

Từ nhiều năm trước đây, chúng ta sử dụng doanh nghiệp nhà nước để đầu tư các cảng hàng không này. Nhiều công trình thời gian gần đây do Tổng công ty cảng Hàng không Việt Nam (ACV) đầu tư như các nhà ga tại CHK Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng và một số CHK mới đã góp phần thay đổi diện mạo cơ sở hạ tầng ngành hàng không…

Tư nhân được làm tất cả những cái có thể, trừ những điều luật cấm. Ngay lĩnh vực đầu tư kết cấu hạ tầng, sự tham gia của tư nhân đã để lại những công trình phức tạp, đòi hỏi công nghệ, tiêu chuẩn ngặt nghèo như sân bay, đường ngầm…

Tôi muốn nhấn mạnh vấn đề sân bay quốc tế khi tham gia FTA, Việt Nam đã cam kết mạnh về mua sắm Chính phủ. Tư nhân hay cả tư nhân nước ngoài đều bình đẳng trong cạnh tranh đấu thầu dự án đầu tư của Nhà nước.

Nhưng cũng phải nói rất thật là ta cần giải bài toán khuyến khích sự tham gia của tư nhân một cách mạnh mẽ, hãy để doanh nghiệp nhà nước là doanh nghiệp trên thị trường, những cách thức như trợ cấp chéo hay trách nhiệm, chương trình nhiệm vụ chính trị xã hội phải minh bạch rõ ràng. Hiện doanh nghiệp nhà nước nói họ có cái khó của họ là không được làm doanh nghiệp đúng nghĩa trên thị trường.

Đó là cách để vận hành trơn tru, trôi chảy đúng nghĩa chuyển sang kinh tế thị trường cạnh tranh lành mạnh, để đỡ nhùng nhằng.

TS. Võ Trí Thành, chuyên gia kinh tế

Riêng ngành hàng không thì cạnh tranh là cần thiết, giữa sân bay Vân Đồn và Cát Bi ở Hải Phòng thì cạnh tranh bên này có bớt khách bên kia không? Quan điểm của chúng tôi là thị trường quốc tế thì tìm kiếm khách hàng như từ Đông Bắc Á, Trung Quốc hay Hàn Quốc, Nhật Bản, Nga, Thái Lan, Đài Loan để tăng cường khách hàng. Những khách hàng này gần như không ảnh hưởng tới thị trường hiện tại ở Cát Bi.

Việc phát triển sân bay mới, dĩ nhiên với doanh nghiệp là vì lợi nhuận, nhưng mục đích của chúng tôi không chỉ là lợi nhuận, mà còn là phát triển vùng đất mới chưa khai phá hết tiềm năng. Như tại Quảng Ninh, được hậu thuẫn, đồng hành của tỉnh, doanh nghiệp có cơ hội để phát triển vùng đất mới.

Việc phát triển sân bay thì mỗi sân bay có định hướng riêng, sân bay nhỏ ở địa phương thì ít sân bay có lãi. Chính vì thế, thách thức của chúng tôi là tìm cơ hội phát triển sân bay như một thành phố sân bay với nhiều khu vực phụ trợ, dịch vụ phi hàng không. Vì thực ra các sân bay Việt Nam có tỷ lệ lợi nhuận phi hàng không chỉ 3% nhưng Hàn Quốc 60% nên cần phát triển.

Sân bay quốc tế Vân Đồn thì nguyên tắc quản lý là tập trung vào đầu tiên là cơ sở hạ tầng, tất cả hạ tầng phải đảm bảo tiêu chuẩn quốc tế, hướng tới khách hàng. Hai là đối với hệ thống hàng không thì thông tin là quan trọng, chúng tôi chú trọng chia sẻ 4 bộ phận chính trong hệ thống phát triển sân bay là giữa nhà cung cấp cảng, hãng hàng không người sử dụng, và cộng đồng xung quanh. 4 thành phần này tạo thành hệ sinh thái của sân bay nên chúng tôi muốn phát triển hệ sinh thái riêng và chất lượng dịch vụ.

Cái thứ ba là hệ thống thì quy trình tối ưu để khai thác an toàn. Ở điểm thứ tư là con người là cốt lõi, do đó chúng tôi giai đoạn đầu tập trung vào những người có chuyên môn để đáp ứng tất cả tiêu chuẩn tốt nhất của Cơ quan Hàng không Liên bang thuộc Bộ Giao thông Hoa Kỳ (FAA), Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế(ICAO). Sau đó là đẩy mạnh chất lượng dịch vụ cho khách hàng, hướng tới khách hàng. Đó là đặc điểm phát triển của sân bay Vân Đồn.

Ông Phạm NGọc Sáu, Giám đốc Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn

Thưa ông Đặng Tất Thắng, điều gì khiến Bamboo Airways tự tin bước vào thị trường hàng không?

Ông Đặng Tất Thắng, Phó chủ tịch thường trực Bamboo Airways: Chủ đề buổi toạ đàm hôm nay: “Cơ hội, cạnh tranh cùng phát triển” theo tôi rất hay. Trong chuyến bay hôm nay tôi ngồi cạnh anh Hảo (ông Phạm Văn Hảo, Phó Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam) và chúng tôi đã có cuộc trao đổi rất tuyệt vời về cuộc hội thảo này.

Cạnh tranh ở đây không chỉ giữa các hãng hàng không mà cạnh tranh giữa kinh tế Nhà nước và kinh tế tư nhân. Thời kỳ mở cửa, Nhà nước chỉ giữ vai trò định hướng đường lối, chính sách, còn lại làm sao tạo môi trường Nhà nước và tư nhân bình đẳng với nhau. Lĩnh vực nào Nhà nước làm tốt thì Nhà nước làm, không thì để tư nhân làm.

Đặc biệt, trưa qua tôi có ăn trưa tại nhà riêng của Đại sứ Mỹ tại Việt Nam. Tại đây có thông tin rất thú vị rằng khi Đại sứ Mỹ hỏi các doanh nghiệp Mỹ đầu tư vào Việt Nam, hầu hết doanh nghiệp Mỹ đánh giá cao môi trường đầu tư của Việt Nam và chính sách hỗ trợ của Việt Nam hiện nay.

Hệ thống luật pháp tuy chưa hoàn thiện, nhưng Chính phủ Việt Nam rất linh hoạt và rất cầu thị lắng nghe, có chính sách linh hoạt đảm bảo có lợi ích cho doanh nghiệp. Đại sứ Mỹ đánh giá rất cao môi trường đầu tư của chúng ta.

Ngoài cạnh tranh giữa kinh tế tư nhân và Nhà nước, cạnh tranh giữa các hãng hàng không thì đặc điểm của hàng không là cạnh tranh sẽ mang lại lợi ích lớn cho người dùng. Vì chúng tôi cạnh tranh để cùng phát triển, không phải cạnh tranh để chiến thắng đối thủ hay làm cho đối thủ không tốt đi.

Thị trường hàng không ở nước láng giềng như Thái Lan có tới 13 hãng hàng không, còn hiện Việt Nam mới chỉ có 4 hãng hàng không. Chỉ số phần trăm người dân Việt Nam bay không quá 50%, tức là không quá 50% người dân được trải nghiệm bay. Với sự ra đời của VietJet hay Bamboo, hy vọng sẽ thêm nhiều người dân có cơ hội được bay và đặt chân lên máy bay.

Còn nhớ trong chuyến bay đầu tiên của Bamboo Airways tôi có tặng hoa hành khách. Nhiều người bắt tay tôi cảm ơn và nói rằng nhờ có Bamboo mà họ được bay. cái này có lẽ Vietjet cũng có từ lâu rồi.

Khi bước vào thị trường này chúng tôi xác định cạnh tranh bằng chất lượng dịch vụ, bằng sự an toàn, sự tiện nghi của các dịch vụ chất lượng 5 sao, bằng sự tận tâm của mỗi con người Bamboo và bằng nhiều sản phẩm mới. Chúng tôi cung cấp dịch vụ như “Bay Bamboo nghỉ FLC”, nhiều dịch vụ mới và tập trung vào những sân bay chính như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng.

Ông Đặng Tất Thắng, Phó Chủ tịch thường trực hãng hàng không Bamboo Airways

Bên cạnh đó, chúng tôi sẽ mở các đường bay với các địa phương có nhu cầu kết nối và có tiềm năng. Ví dụ nhiều người ở Thanh Hoá muốn đi Nha Trang phải ra Hà Nội hoặc bay vào sài Gòn rồi đi Nha Trang. Vì vậy, chúng tôi tính mở đường bay thẳng từ Thanh Hoá vào Nha Trang.

Còn về câu chuyện về sự quá tải, tôi nghĩ hạ tầng của chúng ta chưa quá tải. Chúng ta có 22 sân bay nhưng hiện nay thời gian cao điểm nhất chỉ tập trung vào sân bay Tân Sơn Nhất, nhưng cũng chỉ vào từng thời điểm như nghỉ lễ, cao điểm Tết, còn lại chưa quá tải.

Thực tế dịp tết Âm lịch vừa qua Bamboo Airways có 16 chuyến bay Hà Nội - TP.HCM, trong đó có những chuyến bay đêm, nhằm giảm ách tắc giao thông ở các thành phố lớn. Khi bay đêm, nếu đi từ nhà ra sân bay hay ngược lại đều rất nhanh.

Là đại diện của Vietjet, một hãng hàng không có sự tăng trưởng tốt, vươn lên giữ thị phần số một nội địa năm 2018, ông Phạm Vũ Tùng có chia sẻ gì không, thưa ông?

Vì nhiều người nghĩ cạnh tranh không tốt nên trong quá trình VietJet xây dựng và phát triển cũng đã phải chịu áp lực suốt 8 năm qua, từ 2011 đến nay. Theo tôi, đây cũng là dịp mọi người hiểu thêm cạnh tranh trong ngành hàng không thực chất là thế nào?

Về con số, Việt Nam có tăng trưởng 2 con số trong vài năm qua. 5 năm qua, hàng không Việt Nam đạt con số tăng trưởng khoảng 29% trong khi Trung Quốc, là thị trường hàng không phát triển rất tốt, cũng chỉ có 10-15%, Thái Lan 11,1% và Hàn Quốc 10,4%. Chúng ta đạt gần 30% là con số cực kỳ ấn tượng vào thời điểm này.

Đây là cơ hội phát triển, để chúng ta nhìn nhận sự cạnh tranh là nóng hay không. Việt Nam hiện tính trung bình chỉ có 1,9 máy bay/ triệu dân, trong khi Thái Lan có 4,7 máy bay/triệu dân, Malaysia có 9,5 máy bay/triệu dân. Đưa ra những con số này để thấy Việt Nam xuất phát với con số rất thấp, vì vậy phải có sự cạnh tranh với nhau.

Hiện Việt Nam chỉ có 5 hãng hàng không được cấp phép hoạt động, trong khi đó Thái Lan có thời điểm lên tới 30 hãng hàng không, Indonesia có 27-28 hãng hàng không.

Chúng ta đang ở trước ngưỡng cửa cơ hội phát triển rất lớn. Thay vì nói câu chuyện cạnh tranh và các đối thủ chiến đấu với nhau, từ khi VietJet ra đời đến nay có thêm Bamboo Airways, chúng tôi chưa bao giờ nghĩ sẽ có “tác kích” cạnh tranh trực tiếp mà phải làm thật tốt công việc, làm thật tốt dịch vụ của mình và có sáng tạo.

Ở đây có Chủ tịch ACV Lại Xuân Thanh. Ông Thanh luôn nói câu chuyện chúng ta phải nghĩ đến chuyện cạnh tranh với các hãng hàng không nước ngoài khi mở cửa bầu trời, chứ không phải các hãng hàng không trong nước “chiến đấu” với nhau. Cho đến nay chúng ta vẫn kiên trì đường lối ấy, thấm nhuần tư tưởng ấy.

Ở Bamboo Airways có những mạch sản phẩm như “Bay Bamboo nghỉ FLC”, thì VietJet cũng thế. Chúng tôi có liên doanh Thái VietJet trụ sở đặt ở Thái Lan. Chúng tôi bay tốt ở thị trường Thái Lan và được cả Chính phủ, Bộ Giao thông Thái Lan đánh giá cao.

Về vận tải hàng không, chúng tôi cũng có chi nhánh để khai thác những thị trường về vận tải hàng hoá.

Ông Phạm Vũ Tùng - Giám đốc Dự án Công ty cổ phần hàng không Vietjet Air:

Xin hỏi ông Lại Xuân Thanh, Chủ tịch HĐTV Tổng Công ty Hàng không Việt Nam- ACV, gần đây có nhiều nhà đầu tư tư nhân tham gia đầu tư vào hạ tầng hàng không. Đơn cử như SunGroup với CHK Vân Đồn. Khi có nhà đầu tư tham gia, thị trường hàng không sẽ thay đổi như thế nào, thưa ông?

Cảng hàng không, sân bay thuộc hạ tầng giao thông quốc gia, thực hiện theo nguyên tắc giao thông đi trước một bước. Đây là yếu tố đầu tiên và ảnh hưởng lớn nhất đến hoạch định chiến lược hạ tầng.

Do đây là kết cấu hạ tầng giao thông nên phải được quản lý chặt chẽ bằng kế hoạch, quy hoạch, chiến lược phát triển của Nhà nước.

Tôi muốn nói rằng, nguồn lợi trực tiếp thu được từ hạ tầng hàng không không phải dễ dàng. Nhà nước đang có chính sách huy động nguồn lực xã hội vào hạ tầng hàng không. CHK Vân Đồn chính là một mô hình thành công về việt thu hút xã hội hoá đó. Nhưng hàng không còn nhiều đặc thù khác. Xã hội hoá phải đảm bảo hài hòa lợi ích, lợi ích của các nhà đầu tư và lợi ích của xã hội.

ACV chúng tôi luôn ủng hộ chủ trương xã hội hoá. Tuy nhiên, tôi cho rằng, xã hội hóa cần theo mô hình của Vân Đồn. Theo tôi, Nhà nước nên xã hội hoá kêu gọi đầu tư toàn bộ cảng, không nên chỉ kêu gọi một hạng mục riêng biệt. Bên cạnh nguyên tắc một cảng hàng không, một nhà khai thác chúng ta cần đảm bảo, còn là vấn đề lợi ích của doanh nghiệp cảng.

Tôi muốn nói rằng, không phải cảng hàng không nào cũng mang lại nguồn lợi trực tiếp. Nhà nước phải duy trì toàn bộ các cảng, trong đó có những cảng hàng không địa phương chỉ mang lại hiệu quả phát triển KT-XH cho địa phương chứ không cho lợi ích của chính cảng hàng không đó. SunGroup đầu tư vào Vân Đồn cũng còn cân đối từ hiệu quả chung, không đơn thuần chỉ trông chờ vào tiền thu từ dịch vụ hàng không. Có Vân Đồn, lợi ích đầu tư của SunGroup trong khu vực đó sẽ phải tăng lên.

Ông Lại Xuân Thanh, Chủ tịch HĐTV Tổng Công ty Hàng không Việt Nam- ACV

Phiên 2: "Để hàng không tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ"

Phiên thứ 2 hội thảo với nội dung "Để hàng không tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ", bà Vũ Thị Thu Thuỷ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh cho biết, thời gian vừa qua Quảng Ninh thực hiện chủ trương chung của Đảng, được trung ương đánh giá có nhiều đột phá, sáng tạo tạo môi trường thu hút nhà đầu tư đầu tư hạ tầng giao thông. Ngoài ngân sách nhà nước, nhiều dòng vốn đầu tư cho hạ tầng giao thông đưa vào sử dụng như cầu Bạch Đằng nối Hải Phòng - Hạ Long, cao tốc Hạ Long - Vân Đồn, Vân Đồn - Móng Cái, hết 2021 sẽ có cao tốc nối liền chạy dọc Quảng Ninh.

Ngoài cao tốc, đóng góp của khối tư nhân vào đầu tư giao thông là việc khánh thành khai thác sử dụng cảng tàu khách quốc tế chuyên biệt dành cho khách du lịch có thẻ đón tàu biển quốc tế với sức chở 7.000 khách du lịch và thuyền viên phục vụ. Tại sân bay Vân Đồn, Bamboo Airways đã đưa khách du lịch TP.HCM đến Vân Đồn nhanh hơn.

Bà Vũ Thị Thu Thuỷ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh

Chúng tôi bố trí ngân sách tỉnh cho khách đến và đi tại sân bay Vân Đồn được miễn phí xe đến các địa phương trong tỉnh, miễn phí thăm quan Vịnh Hạ Long... Sân bay mới đưa vào hoạt động ngày 30/12/2018, trong quý đầu tiên của năm 2019 đã có nhiều hãng bay mở các đường bay đến với công suất khai thác tốt.

Các hãng hàng không đã bắt đầu có chuyến bay tại sân bay Vân Đồn nhưng chuyến bay chưa nhiều, mong rằng thời gian tới các chuyến bay sẽ được tăng lên, đặc biệt việc kết nối với các điểm như Hàn Quốc, Nhật Bản…

Thời gian sắp tới chúng tôi mong muốn ngoài sự đầu tư của nhà đầu tư chiến lược như FLC, Sungroup, Vingroup, Tuần Châu... các nhà đầu tư đầu tư nhiều hơn nữa kết nối, giới thiệu tiềm năng du lịch Quảng Ninh.

Năm 2018 Quảng Ninh đã đạt quán quân Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh - PCI, và đây là năm thứ 2 liên tiếp Quảng Ninh đạt thứ hạng này. Quảng Ninh cam kết với nhà đầu tư sẽ tạo điều kiện thuận lợi, thông thoáng hơn nữa cho nhà đầu tư.

"Chúng tôi sẽ kết nối với những điểm tiềm năng du lịch, Quảng Ninh là điểm như vậy"

Ông Đặng Tất Thắng, Phó Chủ tịch thường trực Hàng không Bamboo Airways cho biết, Bamboo luôn luôn sáng tạo, chiến lược cơ bản là khai thác thị trường ngách, nếu như trước đây dồn vào Tân Sơn Nhất, Nội Bài nhưng hiện chúng tôi sẽ kết nối với những điểm có tiềm năng về du lịch, Quảng Ninh là điểm như vậy. Tập đoàn FLC là một trong hãng bay đầu tiên khai thác chuyến TP.HCM – Vân Đồn và tới đây Vân Đồn – Đà Nẵng, tạo nhu cầu đi lại giữa 2 địa phương.

Có khoảng 65% khách du lịch nước ngoài đến Việt Nam đều đến Hạ Long nên chúng tôi sẽ mở các đường bay từ Nhật Bản, Hàn Quốc... đến Vân Đồn. Tháng 5 mở đường bay Đà Nẵng- Vân Đồn, cuối quý III là các điểm bay quốc tế đến Vân Đồn.

Cản trở hạ tầng có thể làm kế hoạch bị chậm lại, liệu điều này có diễn ra với Bamboo?

Ông Thắng cho biết chúng tôi tìm các địa phương tiềm năng du lịch. 2015 Quy Nhơn là địa phương mà tôi nhớ hồi đó có 2 chuyến bay, khó khăn để đặt vé. Sau 1 năm chúng tôi khánh thành và 2017 có 10 chuyến và hiện hơn 20 chuyến bay, Hà Nội – Quy Nhơn của chúng tôi luôn trong tình trạng khan vé.

Với FLC và Bamboo chúng tôi tự hào có hệ sinh thái, không phải hãng hàng không nào hay công ty nào có thể làm được điều này, khai thác thị trường ngách, tạo thị trường mới, đa dạng sản phẩm.

Những chính sách của các địa phương có thuận lợi hay cản trở gì đến chiến lược phát triển của Bamboo Airways. Có điểm nghẽn nào về phát triển hạ tầng hàng không tại các địa phương ảnh hưởng đến chiến lược phát triển của Bamboo hay không?

Trả lời câu hỏi này, ông Thắng cho rằng, hiện nay Việt Nam có 22 cảng hàng không, tuy nhiên, áp lực hạ tầng chỉ dồn lên hai sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất, còn 20 sân bay khác mới khai thác được khoảng 20-30% công suất.

"Bamboo Airwways lực chọn đi theo thị trường ngách để khai thác được tối đa năng lực của các sân bay địa phương. Theo tôi biết, sân bay vân đồn mới khai thác được khoảng 50-60%. Vì vậy việc, Bamboo cùng vào khai thác thì sẽ giúp khai thác được tối đa tiềm năng của các sân bay, đồng thời tăng tính cạnh tranh của các sân bay", ông Thắng nói.

Đóng góp của sân bay Phù Cát và khó khăn của địa phương khi phát triển sân bay này?

Ông Nguyễn Phi Long cho rằng: Cách đây 3-4 năm nhắc đến sân bay Phù Cát nhiều người không biết. Quy Nhơn giống như một "nàng công chúa say ngủ" nhưng nhờ sự đầu tư của FLC, tiềm năng du lịch của nơi đây đã được đánh thức.

Từ một sân bay Nhà nước phải hỗ trợ giá cho Vietnam Airlines, hiện mỗi ngày đã có 20 chuyến bay đến đây. Dù chưa có sân bay quốc tế, nhưng đã đón hơn 300 nghìn khách quốc tế trong năm 2018. Từ chỗ chỉ ước mong có 1 - 2 triệu khách du lịch mỗi năm, Quý I/2019, Quy Nhơn đã đón hơn 1 triệu khách du lịch. Điều mà chúng tôi thấy rõ nhất là người dân của Bình Định có nhiều nguồn thu nhập tăng thêm từ tăng trưởng du lịch.

Thời gian qua, ACV đã rất tích cực đầu tư vào sân bay Phù Cát, sắp tới ACV sẽ tiếp tục nâng cấp nhà ga T2 để đảm bảo đáp ứng việc đón khách quốc tế. Tỉnh Bình Định sẽ phối hợp với các bộ ngành Trung ương, Bộ GTVT, Cục Hàng không Việt Nam để có cơ chế, chính sách phát triển phù hợp, để đón thêm nhiều khách quốc tế.

Để sân bay Phù Cát tiếp tục phát triển hơn nữa, tỉnh Bình Định sẽ có trách nhiệm kết nối hạ tầng từ sân bay Phù Cát về Quy Nhơn. Cuối năm nay, chúng tôi sẽ khánh thành tuyến đường mới từ sân bay về Quy Nhơn, trước đây là 1 tiếng, giờ chỉ còn 30 phút.

Thứ hai, chúng tôi sẽ có chính sách phát triển du lịch, giữ môi trường du lịch trong sạch. Đây là trách nhiệm của địa phương.

Chúng tôi hy vọng thời gian tới sẽ tiếp tục đón nhận sự quan tâm của các doanh nghiệp hàng không, Bộ Giao thông, tổng công ty hàng không để du lịch Bình Định cất cánh.

Đóng góp của sân bay Phù Cát và khó khăn của địa phương khi phát triển sân bay này?

Trả lời câu hỏi này ông Nguyễn Phi Long cho rằng: Cách đây 3-4 năm nhắc đến sân bay Phù Cát nhiều người không biết. Quy Nhơn giống như một "nàng công chúa say ngủ" nhưng nhờ sự đầu tư của FLC, tiềm năng du lịch của nơi đây đã được đánh thức.

Từ một tỉnh chỉ ao ước có 1 triệu khách du lịch mỗi năm thì nay con số này đã đạt được.

"Sân bay Phù Cát không phải của riêng Bình Định, nên đầu tư cho sân bay rất khó, tuy nhiên, nhờ sự đầu tư tích cực của Tổng công ty hàng Việt Nam, Bình Định đã có một cảng hàng không mới, sắp tới nâng cấp nhà ga T2 để đón khách quốc tế.

Tỉnh Bình Định sẽ tích cực phối hợp cùng các bộ ngành để phát triển, tỉnh cũng sẽ tích cực hoàn thiện hệ thống hạ tầng giao thông kết nối để kết nối sân bay với các địa điểm quan trọng.

Tỉnh cũng sẽ cố gắng giữ cho môi trường du lịch trong sạch, không để cho các hành vi không đẹp ảnh hưởng đến du lịch.

Chúng tôi hy vọng thời gian tới sẽ tiếp tục đón nhận sự quan tâm của các doanh nghiệp hàng không, Bộ giao thông, tổng công ty hàng không để du lịch Bình Định cất cánh.

Ngành hàng không phải có giải pháp gì để thúc đẩy đẩy du lịch và hàng không phát triển tương hỗ?

Ông Đinh Ngọc Đức, Vụ trưởng Vụ thị trường Tổng cục du lịch: "Theo tôi hàng không và du lịch như hai cánh của một chiếc máy bay. Câu chuyện để hàng không phát triển mạnh mẽ cũng là câu chuyện làm sao để du lịch phát triển mạnh mẽ".

Theo thống kê, hiện trên 80% khách du lịch nước ngoài đến Việt Nam là từ hàng không, lượng khách nội địa đi đường hàng không cũng ngày một tăng, do đó, để hàng không phát triển thì cũng chính là phát triển du lịch.

Du lịch quốc tế và nội địa phải có sản phẩm tốt là điểm đến hấp dẫn, như Bình Định có cơ sở vật chất khách sạn, resort, văn hóa cộng đồng, ẩm thực địa phương, Chính phủ tham gia đảm bảo điểm đến hấp dẫn, an toàn cho khách du lịch. Với khách quốc tế thì thủ tục visa phải thuận tiện, các hãng hàng không thì phải phát triển chất lượng dịch vụ, độ an toàn.

Theo ông Đức, các hãng không cần các đường bay và hạ tầng. Câu chuyện này đã bàn rất nhiều nên trong các sự kiện xúc tiến du lịch chúng tôi luôn mời các hãng hàng không tham gia để cùng kết nối phát triển du lịch song hành với hàng không, kết nối các thị trường du lịch trong nước với nhau, với các thị trường nước ngoài.

Trong nước có nhu cầu thì các địa phương như Quảng Ninh, Bình Định, Thanh Hóa đều là điểm đến hấp dẫn thì sẽ có các nhà đầu tư, các hãng hàng không vào cuộc.

Với doanh nghiệp du lịch, các doanh nghiệp du lịch đã hợp tác với hàng không đưa khách hàng tới. Bản thân nhiều doanh nghiệp cũng tích cực đổi mới, chẳng hạn FLC đã tạo nên một combo cho khách từ du lịch đến hàng không. Như vậy sẽ đa dạng hoá sản phẩm, hấp dẫn và thu hút khách.

"Tôi tin tưởng với tăng trưởng ba năm qua, khách quốc tế đến Việt Nam năm 2015 là 7,9 triệu lượt khách, đến 2018 đã tăng gấp 2 lần lên 15,5 triệu lượng khách quốc tế. Thời gian tới, tôi hy vọng lượt khách quốc tế tới Việt Nam sẽ tăng hơn, khách nội địa cũng tăng. Từ đó, hy vọng cả hàng không và du lịch cùng phát triển", ông Đức nói.

TS. Lê Đăng Doanh, chuyên gia kinh tế

Nhà đầu tư đã đầu tư tài chính, tâm huyết, ở góc nhìn kinh tế theo ông để giữ tăng trưởng bền vững điều cốt yếu là làm gì?

Chúng ta nói cảng hàng không Tân Sơn Nhất quá tải, nóng tôi đề nghị phân tích nóng cái gì, nóng bao giờ nếu tận dụng xử lý bằng công nghệ thông tin, check in không xếp hàng cũng sẽ nhanh hơn gấp nhiều lần. Nóng từ Tân Sơn Nhất, Nội Bài là không có vận tải đi về thành phố, rất kém, chỉ có xe bus còn ở 1 số nước, tàu hoả, tàu điện, xe bus liên tục, cần giải quyết thay vì nói chung chung. Nếu vận dụng tốt hơn phương tiện hiện đại chúng ta hoàn toàn có khả năng nâng công suất lên nhiều lần.

Để xử lý vấn đề nóng theo tôi cần tăng cường bay đêm và hạ giá vé bay đêm tăng hành khách lên rất nhiều. Tôi đi 58 nước và nhiều nơi mình phải đến từ 1-2h sáng. Cần xử lý cụ thể khâu này, kết nối các chuyến bay tốt hơn, tăng tầng suất công suất sử dụng.

Tới đây Bamboo đưa về lượng tàu bay khá lớn, để khai thác đáp ứng nhu cầu của khách hãng có gặp khó khăn gì không về nguồn lực?

Ông Đặng Tất Thắng: Chúng ta không nên đặt vấn đề phát triển nóng, tôi đồng ý với quan điểm này của TS. Lê Đăng Doanh. Tôi nghĩ phát triển của hàng không hoàn toàn xuất phát từ nhu cầu thực tế. Bamboo đi sau và nếu chỉ bắt đầu 1-2 máy bay thì không biết đến bao giờ chúng tôi mới bắt kịp các hãng khác.

Bamboo một tháng nhận 4 tàu bay mới về, riêng 2019 đặt mục tiêu lên 40 tàu bay. Để đáp ứng nhu cầu phát triển nhanh Bamboo Airways sẽ tập trung phát triển nhân lực, để phát triển vấn đề an toàn và khai thác bay chúng tôi không bao giờ đánh đổi. Song song kêu gọi nhân lực tài năng, chúng tôi tự xây dựng trung tâm đào tạo, tháng 6/2019 khai trương trung tâm huấn luyện, đào tạo hàng không tại FLC Vĩnh Thịnh. Chúng tôi đang xin khu đất nằm gần quần thể FLC xây dựng trung tâm đào tạo nhân sự cho hàng không. Tháng 7/2019 Boieng sẽ đưa chuyên gia đến với Bamboo để phát triển tàu bay rộng.

Hội thảo "Giải pháp thúc đẩy hàng không Việt tăng trưởng bền vững", các đại biểu tập trung thảo luận về những cơ hội và thách thức hiện nay của hàng không Việt Nam, trong đó có tốc độ tăng trưởng đáng kinh ngạc vừa qua, tiềm năng, cơ hội của thị trường trong thời gian tới.

Những vấn đề khác liên quan đến giải pháp thúc đẩy thị trường hàng không, từ việc gỡ điểm nghẽn hạ tầng, vai trò của đầu tư tư nhân trong hàng không, hoàn thiện khung pháp lý, cơ chế, chính sách, vấn đề kích cầu, mở rộng thị trường; Mối quan hệ giữa hàng không và du lịch… cũng sẽ được phân tích cụ thể với những góc nhìn đa chiều.

Ngành hàng không Việt Nam đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ nhất trong nhiều thập kỷ qua khi mức tăng trưởng trong 5 năm liên tục đều đạt 2 con số.

Năm 2012, sản lượng khách thông qua các cảng chỉ đạt hơn 37 triệu. Đến năm 2019, dự báo riêng sản lượng hành khách qua 21 cảng do TCT Cảng hàng không Việt Nam đang khai thác sẽ đạt hơn 112 triệu khách.

Mạng đường bay của các hãng hàng không trong nước đã mở rộng rất nhanh với sự tham gia của 4 hãng hàng không Vietnam Airlines, Viejet, Jetstar và Bamboo Airways. Tại thị trường quốc tế, 71 hãng hàng không nước ngoài và 4 hãng hàng không trong nước đang khai thác 140 đường bay, kết nối Việt Nam tới 28 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Giới phân tích cho rằng, thời gian tới, hàng không sẽ đạt mức tăng trưởng cao hơn nữa với những chính sách thúc đẩy phát triển hàng không và du lịch của Chính phủ. Đây được kỳ vọng là đường băng mới cho hàng không cất cánh, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, xã hội.

Khách mời tại buổi toạ đàm là các đại diện đến từ Bộ Giao thông Vận tải, Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và đầu tư, lãnh đạo tỉnh Bình Định, Quảng Ninh, Cục Hàng không Việt Nam, các chuyên gia hàng không, chuyên gia kinh tế, đại diện các hãng hàng không, nhà khai thác cảng hàng không, các hãng lữ hành…

Đại diện cơ quan quản lý nhà nước:

Ông Phạm Văn Hảo, Phó Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam

Ông Đinh Ngọc Đức, Vụ trưởng Vụ thị trường Tổng cục du lịch

Ông Trần Minh Phương, Vụ phó Vụ kế hoạch đầu tư (Bộ Giao thông vận tải)

Ông Đỗ Đức Tú, đại diện Vụ kết cấu hạ tầng - đô thị (Bộ Kế hoạch đầu tư)

Đại diện lãnh đạo địa phương, tôi xin trân trọng giới thiệu:

Ông Nguyễn Phi Long, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định

Bà Vũ Thị Thu Thủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh

Đại diện các doanh nghiệp hàng không, du lịch:

Ông Lại Xuân Thanh, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam

Ông Phạm Ngọc Sáu, Giám đốc cảng hàng không quốc tế Vân Đồn

Ông Đặng Tất Thắng, Phó Chủ tịch thường trực Hàng không Bamboo Airways

Ông Vũ Phạm Nguyên Tùng, Giám đốc dự án – Hãng hàng không Vietjet Air

Cùng đại diện các hãng lữ hành Lửa Việt Tour, TransViet, Saigon Tourist…