So sánh tốc độ tăng lãi suất của Fed trong 35 năm qua

Sau lần tăng lãi suất gần nhất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hôm 3/5, lãi suất tại Mỹ hiện đang ở mức cao nhất kể từ năm 2007. Fed đã mạnh tay tăng lãi suất trong hơn một năm qua để kiểm soát lạm phát dai dẳng...

Trên thực tế, chỉ trong 14 tháng, lãi suất thực quỹ liên bang Mỹ (EFFR) đã tăng gần 5 điểm phần trăm.

Biểu đồ dưới đây so sánh tốc độ và mức độ tăng lãi suất trong các chu kỳ thắt chặt chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) kể từ năm 1988.

Biểu đồ này sử dụng EFFR - mức lãi suất bình quân gia quyền mà các ngân hàng Mỹ sử dụng để cho vay liên ngân hàng qua đêm. Lãi suất này được quyết định bởi thị trường nhưng bị ảnh hưởng bởi phạm vi lãi suất mục tiêu của Fed. Điểm đầu tiên của mỗi chu kỳ tăng EFFR là khi Fed nâng lãi suất lần đầu tiên. Một chu kỳ thắt chặt được xác định là giai đoạn mà Fed nâng lãi suất từ 2 lần trở lên. Chu kỳ tăng lãi suất năm 2022-2023 vẫn đang diễn ra với lần tăng thứ 10 liên tiếp được thông báo vào ngày 3/5.

Trong biểu đồ so sánh tốc độ tăng lãi suất được đăng tải trên VnEconomy ngày 10/10, tốc độ tăng lãi suất ở Mỹ là nhanh nhất nhưng cường độ chưa phải mạnh nhất. Trong vài tháng kể từ đó đến nay, tổng mức tăng lãi suất 4,88 điểm phần trăm đã vượt qua mức tăng của chu kỳ năm 2004-2006. Trong chu kỳ năm 2004-2006, Fed cuối cùng đã quyết định ngừng tăng lãi suất do tăng trưởng kinh tế ở mức vừa phải và lạm phát được kiềm chế.

Ngược lại, chu kỳ có tốc độ tăng lãi suất chậm nhất là vào năm 2015-2018, sau khủng hoảng tài chính toàn cầu. Khi đó, lạm phát - được tính theo chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) - ở mức 0,3%. Các biên bản cuộc họp của Fed lúc đó cho thấy các quan chức Fed lo rằng họ có thể tăng lãi suất quá sớm nhưng thống nhất tăng lãi suất với các bước nhảy thấp.

Ngày 3/5 vừa qua, Fed quyết định tăng lãi suất 0,25 điểm phần trăm, bước nhảy thấp hơn so với các lần trước đó. Quyết định này được cho là bắt nguồn từ một số yếu tố như tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ vẫn ở mức thấp và tăng trưởng việc làm vẫn lạc quan, chi phí lao động - lương và đãi ngộ - tiếp tục tăng. Tỷ lệ lạm phát hiện vẫn ở mức cao hơn mục tiêu 2% của Fed nhưng đã giảm trong hơn 1 năm qua. Trong khi đó, tăng trưởng kinh tế Mỹ đã giảm tốc đáng kể. Hồi tháng 3, Fed dự báo Mỹ sẽ suy thoái nhẹ trong năm 2023. Một yếu tố nữa là những quan ngại liên quan tới ngành ngân hàng gần đây. Sau lần tăng lãi suất, Fed đã phát tín hiệu có thể ngừng tăng lãi suất trong thời gian tới.