PLX – Cổ phiếu phòng thủ cho những nhà đầu tư yếu tim

Tập đoàn Xăng Dầu Việt Nam (HOSE: PLX) là doanh nghiệp khá quen thuộc với người dân Việt Nam nói chung và các nhà đầu tư nói riêng. Tuy nhiên, việc đầu tư vào cổ phiếu này cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng.

Thị trường xăng dầu còn nhiều tiềm năng

Kinh doanh xăng dầu là một trong những ngành còn khá nhiều tiềm năng bởi vì kinh tế Việt Nam đang phát triển nhanh nên nhu cầu về xăng dầu được dự kiến sẽ còn tăng trong thời gian sắp tới. Bên cạnh đó, ngành này thuộc vào nhóm phòng thủ (defensive sectors) cũng là một lợi thế lớn.

Nhóm phòng thủ có thể hiểu là các nhóm ngành có mức tương quan thấp với biến động chung của thị trường chứng khoán. Đây là khái niệm ngược với nhóm ngành nhạy cảm (sensitive sectors).

Tính chất phòng thủ được thể hiện rõ nhất trong các giai đoạn thị trường chứng khoán lao dốc dài hạn (bear market) hoặc rơi vào thời kỳ khủng hoảng. Quá khứ của thị trường tài chính thế giới đã chứng minh nhóm ngành phòng thủ luôn là các nhóm ngành nhận được sự chú ý đầu tiên khi thị trường chứng khoán khởi động một chu kỳ suy giảm mạnh hay biến động không rõ xu hướng (sideways).

Trong đó, các ngành điện, nước, xăng dầu, chăm sóc sức khỏe… là các đại diện tiêu biểu cho nhóm ngành này. Đây thực sự có thể coi là “vịnh tránh bão” của giới đầu tư trong những giai đoạn khó khăn.

Vì vậy, việc đầu tư vào những cổ phiếu thuộc nhóm phòng thủ như điện, nước, xăng dầu, … thay vì nhóm nhạy cảm là một hướng đi hợp lý trong bối cảnh xu hướng thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn chưa rõ ràng.

Tiêu thụ xăng dầu bình quân đầu người ở Việt Nam đạt khoảng 0.21 lít/người/ngày. Con số này chỉ cao hơn Philippines và thấp hơn các nước còn lại khu vực như Thái Lan, Indonesia, Singapore...

Điều này cho thấy tiềm năng tăng trưởng vẫn còn khá lớn cùng với sự tăng trưởng của GDP. Hãng nghiên cứu Business Monitor International (BMI) đưa ra ước tính tiêu thụ xăng dầu của Việt Nam sẽ đạt tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR - Compounded Annual Growth Rate) là 4.7% trong 5 năm tới và cao hơn nhiều so với mức 1.3% của thế giới.

Các chuyên gia của hãng phân tích năng lượng Wood Mackenzie Ltd dự báo tiêu thụ xăng dầu năm 2020 của Việt Nam sẽ đạt 22.4 triệu tấn và năm 2025 sẽ đạt 29.9 triệu tấn. Như vậy, mức tăng trưởng kép hàng năm trong vòng 10 năm tới sẽ đạt 4.9%.

Nguồn: GlobalPetrolPrices

Thị phần lớn nhưng không thể tăng thêm

PLX phân phối sản phẩm xăng dầu thông qua 3 kênh: hệ thống đại lý/tổng đại lý (DODO - Dealer Owned Dealer Operated), bán lẻ (COCO - Company Owned Company Operated) và khách hàng công nghiệp.

Hiện nay, PLX đang đứng đầu về số lượng điểm bán lẻ ở thị trường Việt Nam (tham khảo hình bên dưới).

Nguồn: VINPA và PLX

Lưu ý: Số lượng trên chỉ tính các cửa hàng trong lãnh thổ Việt Nam chứ không tính những cửa hàng mà doanh nghiệp trên mở ở các nước khác trong khu vực.

PLX đã luôn là doanh nghiệp đứng đầu trong ngành kinh doanh xăng dầu khi thị phần giữ vững quanh mức 49%. Theo sau là các doanh nghiệp khác như Tổng Công ty Dầu Việt Nam - CTCP (UPCoM: OIL), Tổng Công ty Thương mại Xuất nhập khẩu Thanh Lễ - CTCP (UPCoM: TLP), Saigon Petro và CTCP Hóa dầu Quân đội (MIPEC).

Với đà phát triển hiện tại, nhiều khả năng PLX sẽ tiếp tục chiếm giữ vị trí đầu ngành trong những năm tới. Tuy nhiên, đây cũng chính là điểm trừ khi mà doanh nghiệp không thể gia tăng thị phần trên 50% do quy định của Luật Cạnh tranh.

Nguồn: VINPA, PLX, OIL và VietstockFinance

Định giá cổ phiếu không quá hấp dẫn

PLX chia cổ tức khá đều trong nhiều năm nên mô hình chiết khấu cổ tức DDM (Dividend Discount Model) có thể sử dụng trong trường hợp này.

Với giả định tỷ lệ tăng trưởng cổ tức dài hạn là 6% và tỷ lệ lợi nhuận kỳ vọng của nhà đầu tư là 12% thì mức giá của PLX theo DDM là 50,382 đồng.

Lưu ý: Con số 1,000 được ghi ứng với 2018A có ý nghĩa là cổ tức năm 2017 ở mức 3,000 và thời điểm thực hiện chi trả rơi vào năm 2018.

Do PLX đang sở hữu vị trí dẫn đầu trong lĩnh vực kinh doanh, phân phối và bán lẻ xăng dầu ở Việt Nam nên không có so sánh tương đương từ các cổ phiếu đang giao dịch trên HOSE, HNX và UPCoM. Việc sử dụng các cổ phiếu nội địa làm mẫu so sánh ngang để định giá PLX sẽ không được hợp lý và toàn diện.

Do vậy chúng tôi sử dụng các doanh nghiệp cùng ngành trên thế giới có quy mô, vị thế trong ngành tương đương để làm cơ sở tính giá trị hợp lý của cổ phiếu. Để đảm bảo tính phù hợp, các doanh nghiệp được chọn chủ yếu nằm trong khu vực Châu Á (Đông Bắc Á, ASEAN,…).

Kết hợp hai phương pháp DDM và EV/EBITDA với tỷ trọng tương đương chúng tôi cho rằng giá trị hợp lý của PLX thời điểm hiện tại là 65,423 đồng.

Việc mua vào PLX ở thời điểm hiện tại không được ủng hộ. Nhà đầu tư nên chờ giá rơi về vùng 50,000-55,000 giống như giai đoạn đầu năm 2019 (tỷ lệ chiết khấu khoảng 15%-20%) để mua vào.