Phó Thủ tướng yêu cầu xử lý nghiêm dự án treo, không để nguồn lực đất đai 'nằm chờ'

Hiện nay, số lượng dự án tồn đọng cần xử lý ở các địa phương rất lớn, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đề nghị năm 2022, Bộ Tài nguyên và Môi trường rà soát kỹ, phân nhóm dự án, “dự án vi phạm pháp luật thì xử lý nghiêm minh đúng quy định, tránh tình trạng vụ việc kéo dài, khắc phục không được, khiến hàng ngàn ha đất ở các khu đô thị để chờ hàng chục năm, lãng phí rất lớn”.

Sáng 31/12, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành dự Hội nghị tổng kết công tác năm 2021 và triển khai nhiệm vụ năm 2022 của ngành tài nguyên và môi trường.

Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, năm 2021, để giải quyết, tháo gỡ các vướng mắc đặt ra từ thực tiễn về đất đai quy hoạch, giao đất, cho thuê đất, bồi thường hỗ trợ, tái định cư, giao khu vực biển, lấn biển, đấu giá khoáng sản, quản lý tài nguyên nước… Thực hiện linh hoạt trong triển khai kế hoạch thanh tra, kiểm tra phù hợp với tác động của đại dịch COVID-19, ngành đã tập trung thanh tra đột xuất đối với những vấn đề bức xúc từ thực tiễn nhất là về đất đai theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Qua thanh tra, kiểm tra đã phát hiện xử lý 296 ha đất, xử phạt vi phạm hành chính với số tiền 37 tỷ đồng.

Giúp các địa phương khắc phục tình trạng dự án treo

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đánh giá cao kết quả mà ngành tài nguyên và môi trường đạt được trong năm 2021, đồng thời nhấn mạnh “một số nội dung nổi bật nhất, có ý nghĩa nhất trong năm vừa qua”.

Trước hết, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã triển khai nghiêm túc, bài bản Nghị Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết 01/NQ-CP, Nghị quyết 45/NQ-CP của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp đột phá về thể chế chính sách.

“Một trong những nhiệm vụ rất quan trọng là chúng ta phải triển khai quy hoạch ngành quốc gia, thường là khó thực hiện trong năm đầu. Nhưng nếu triển khai được ngay từ năm đầu thì rất hiệu quả, giúp cho các ngành, địa phương, doanh nghiệp phát triển cao hơn”, Phó Thủ tướng nói. Năm 2021, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã hoàn thành Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2021-2025 đã được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 2 (tháng 10/2021). Đây là quy hoạch có ý nghĩa rất quan trọng, làm cơ sở để triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025 trên tất cả các lĩnh vực.

Công tác thu hồi đất, giao đất được thực hiện kịp thời đã góp phần quan trọng đẩy nhanh tiến độ dự án của các doanh nghiệp, các dự án phát triển kết cấu hạ tầng giao thông,... Đây cũng là một điểm nhấn trong năm 2021. Tổng thu ngân sách từ đất đai năm 2021 đạt trên 172,000 tỷ đồng, chiếm trên 15% tổng thu ngân sách. Trên cơ sở kết quả thanh tra, kiểm tra các dự án, thanh tra kiểm tra việc quản lý sử dụng đất đã tiến hành thu hồi 7.700 ha đất, giúp các địa phương khắc phục tình trạng dự án treo, một số dự án sử dụng sai mục đích.

Công tác khảo sát địa chất, điều tra khoáng sản được quan tâm: Đã lập bản đồ khoáng sản đạt 73.19% tổng diện tích đất liền và 244,000 km2 vùng biển. Trên cơ sở đó, đã phát hiện ra một số loại khoáng sản như kim loại quý, đất hiếm tại một số địa phương ở vùng Tây Bắc, Trung Bộ…

Phó Thủ tướng đánh giá cao việc Bộ Tài nguyên và Môi trường đã trình Chính phủ ban hành 2 nghị quyết chuyên đề trong vòng 3 tháng, tạo cơ chế đặc thù để xử lý tình trạng thiếu vật liệu xây dựng cho dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông, từ chỗ thiếu 65 triệu m3 vật liệu xây dựng, tới nay cơ bản đã đủ.

Tháo gỡ điểm nghẽn, giải phóng nguồn lực từ đất đai

Phó Thủ tướng nêu rõ, năm 2022 là năm phải thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, vừa phòng chống dịch vừa phát triển kinh tế - xã hội. Chính phủ đã đưa ra mục tiêu năm 2022, đã được Quốc hội thông qua với nhiều chỉ tiêu ở mức cao, như tốc độ tăng trưởng GDP từ 6-6.5%.

Cơ bản đồng tình với các mục tiêu và các nhóm nhiệm vụ giải pháp mà ngành tài nguyên và môi trường đề ra, Phó Thủ tướng đề nghị tiếp tục quan tâm chỉ đạo chuẩn bị bảo đảm chất lượng Đề án tổng kết Nghị quyết 19-NQ/TW về đổi mới chính sách pháp luật về đất đai để trình Bộ Chính trị và Trung ương theo đúng tiến độ.

Đồng thời chuẩn bị xây dựng Đề án sửa đổi Luật Đất đai dự kiến trình Quốc hội trong năm 2022. Theo Phó Thủ tướng, đây là nhiệm vụ rất quan trọng. Nội dung Luật Đất đai được sửa đổi liên quan đến quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất, giá đất và vấn đề giải phóng mặt bằng, thu hồi đất, hạn mức sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất,... hiện nay đang gặp nhiều vướng mắc. Các quy định pháp luật mới về đất đai sẽ tháo gỡ những điểm nghẽn, nút thắt này, tạo ra nguồn lực mới thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Cần tổ chức thực hiện hiệu quả Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2021-2025. Trên cơ sở phê duyệt kế hoạch sử dụng đất 2021-2025 của Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường cần hướng dẫn, giải thích cho các bộ, ngành, địa phương về tiêu chí, tiêu chuẩn, các quy định sử dụng đất bảo đảm kịp thời, hiệu quả, đúng quy định pháp luật và tạo điều kiện tối đa cho các địa phương.

Đề cập các tới dự án sử dụng đất hiện nay, Phó Thủ tướng cho rằng, hiện nay số lượng dự án tồn đọng cần xử lý ở các địa phương rất lớn. Các dự án treo, dự án sử dụng đất sai mục đích còn nhiều, trong đó nhiều dự án chiếm vị trí đất lợi thế, đắc địa nhưng hiện nay chưa tháo gỡ được. Phó Thủ tướng đề nghị năm 2022, Bộ Tài nguyên và Môi trường rà soát kỹ, phân nhóm dự án, “dự án vi phạm pháp luật thì xử lý nghiêm minh đúng quy định, tránh tình trạng vụ việc kéo dài, khắc phục không được, khiến hàng ngàn ha đất ở các khu đô thị để chờ hàng chục năm, lãng phí rất lớn. Tôi cho rằng đây là nhiệm vụ mà ngành tài nguyên và môi trường cần tham mưu xử lý để sớm đưa nguồn lực lớn này vào phục vụ phát triển”.

Phó Thủ tướng đề nghị cần đẩy mạnh công tác điều tra đánh giá trữ lượng khoáng sản, nhất là khoáng sản chiến lược, quan trọng trên biển và đất liền; trước mắt trong năm 2022 phối hợp chặt chẽ với Bộ Giao thông vận tải khảo sát, đánh giá trữ lượng khoáng sản thông thường làm vật liệu xây dựng phục vụ cho xây dựng các tuyến cao tốc.

Phó Thủ tướng cho biết, đến 2030 chúng ta phải đầu tư xây dựng để đạt 5,000 km cao tốc trong khi đến nay, chúng ta mới hoàn thành 1,200 km cao tốc. Như vậy, để có được gần 4,000 km cao tốc nữa thì việc quy hoạch vật liệu xây dựng phục các dự án này có trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường với vai trò trực tiếp quản lý tài nguyên khoáng sản.