Nới lỏng giá trần vé máy bay: Hàng không tăng sức cạnh tranh, khách hưởng lợi?

Giá nhiên liệu bay tăng cao đã ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất kinh doanh của các hãng hàng không và đề xuất nới hay gỡ bỏ giá trần vé máy bay là tâm điểm đang được chú ý.

Theo thống kê của Hiệp hội vận tải hàng không quốc tế (IATA), khi ngành hàng không phục hồi trở lại, các hãng hàng không vẫn đang phải đối diện với nhiều khó khăn, thách thức vì giá nhiên liệu bay.

Trên thực tế, giá nhiên liệu bay tăng cao đã ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất kinh doanh của các hãng hàng không, đặc biệt, giá vé máy bay cũng sẽ tăng cao.

Nhằm tháo gỡ khó khăn cho các hãng hàng không, Cục Hàng không Việt Nam đã đề nghị Bộ Giao thông Vận tải báo cáo về việc rà soát tiết giảm chi phí, đề xuất các giải pháp về giảm chi phí cho ngành hàng không, tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực hàng không.

Về giá vé máy bay, Cục Hàng không Việt Nam đề xuất điều chỉnh mức trần khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách nội địa về mức quy định thời điểm năm 2014 (tăng trung bình 3,75% so với khung giá quy định hiện hành).

Đây là lần thứ ba trong 3 tháng qua, Cục Hàng không Việt Nam đưa ra đề xuất này nhằm tìm kiếm giải pháp tháo gỡ khó khăn sau khi nhận được báo cáo của các đơn vị cung cấp xăng dầu và các hãng hàng không về sức ép chi phí giá nhiên liệu tăng cao.

Theo thống kê của Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) ngày 1/7/2022, giá nhiên liệu Jet A1 khu vực châu Á đã lên tới 153,59 USD/thùng và dự báo giá bình quân năm nay đạt mức 143,4 USD/thùng.

Cục Hàng không Việt Nam dự báo tỷ trọng chi phí nhiên liệu chiếm 39,5% tổng chi phí và yếu tố chi phí khác không biến động, thì chi phí nhiên liệu tháng 7/2022 của các hãng tăng 92,91% so với tháng 12/2014 và tăng 114,93% so với tháng 9/2015. Theo đó, tác động của giá nhiên liệu không ngừng tăng cao làm tổng chi phí tăng lần lượt 39,61% và 46,5% so với hai giai đoạn kể trên.

Với đặc thù của ngành hành không là thực hiện cơ chế giá vé linh hoạt, với nhiều dải giá từ mức thấp đến cao tùy thuộc điều kiện vé, thời điểm xuất vé và điều kiện thị trường, Cục Hàng không Việt Nam cho rằng đề xuất điều chỉnh mức trần khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách nội địa là phù hợp.

Theo lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam, với mức giá dầu Jet A1 và trần giá vé như hiện nay, không hãng hàng không nào cân đối được chi phí, kể cả các hãng hoạt động theo mô hình chi phí thấp.

Quy định về giá trần máy bay được Bộ Giao thông Vận tải ban hành trong Thông tư số 17 năm 2019, với mức tối đa giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa tiếp tục được giữ nguyên theo mức quy định năm 2015.

Vé máy bay tăng, hành khách vẫn tới sân bay Nội Bài đông đúc. Ảnh: T.A

Theo các chuyên gia giao thông nhận định, với đề xuất nới lỏng cơ chế giá trần nhằm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp bứt tốc phục hồi về mức trước dịch.

Đồng thời, các chuyên gia cho rằng, nên bỏ hẳn cơ chế giá trần vốn đã trở nên lạc hậu và tạo ra cơ chế thị trường, môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các hãng hàng không. Qua đó, nên áp dụng quy định pháp luật để quản lý vấn đề này thay vì cơ chế giá trần. Nếu sau khi bỏ giá trần mà giá vé máy bay tăng cao một cách vô lý thì hành khách sẽ chọn di chuyển bằng cách khác, hoặc đi du lịch ở nơi khác.

Hãng hàng không Vietnam Airlines hoạt động tại sân bay Nội Bài. Ảnh. CTV

Đánh giá về giá vé máy bay, ông Lê Hồng Hà, Tổng Giám đốc Vietnam Airlines cho rằng, Thông tư 17 được xây dựng trên cơ sở giá nhiên liệu bay chỉ khoảng 80 USD/thùng.

Khi nền kinh tế đang trong quá trình phục hồi sau giai đoạn dịch bệnh và những bất ổn từ xung đột Nga – Ukraine đã tác động đến giá tăng máy bay Jet A1, khiến giá tăng vọt lên mức 160 – 170 USD/thùng, có thời điểm hơn 200 USD/thùng.

"Cần nới giá trần để phản ánh thị trường vận tải hàng không nội địa có tính cạnh tranh, giá vé được điều tiết bởi chính các hãng tham gia khai thác. Việc nới khung giá cũng giúp Vietnam Airlines có thêm nguồn thu từ những khách có khả năng chi trả", ông Lê Hồng Hà phân tích.

Về vấn đề này, đại diện Bamboo Airways cho rằng một ngành dịch vụ cao cấp như hàng không không nên bị khống chế bởi giá trần. Thay vào đó, việc điều hành giá nên tuân theo cơ chế thị trường để các hãng có thêm lựa chọn trong hoạt động kinh doanh.

Đại diện Vietjet Air cũng đồng quan điểm ủng hộ đề xuất nâng giá vé trần phù hợp với mức giá xăng dầu hiện nay.

Trước đó, tại hội nghị đánh giá kết quả 6 tháng đầu năm, triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2022 của Bộ Giao thông Vận tải, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Đinh Việt Thắng nhận định: "Các hãng dù đã khôi phục được nhiều đường bay và giải quyết được vấn đề dòng tiền, song giá nhiên liệu theo thang chóng mặt khiến doanh thu vẫn chưa bù đắp được chi phí.

"Ước tính các hãng vẫn gánh lỗ gần 100 tỷ/tháng. Do đó, bên cạnh nỗ lực tự thân của doanh nghiệp, Cục Hàng không kiến nghị đề xuất từng bước nới lỏng giá trần để các hãng linh hoạt giá vé hơn trong thời gian tới", ông Thắng cho hay.