Nhật ký Trader: Một chuyến... săn vàng

Trader vốn là từ biểu thị những nhà kinh doanh trong lĩnh vực tài chính, mua và bán các sản phẩm trên thị trường tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, tỷ giá, vàng hay các sản phẩm phái sinh... Trong đó, kinh doanh vàng (trading gold) đang là chủ đề nóng nhất hiện nay, khi giá vàng liên tục biến động mạnh xoay quanh diễn biến chiến tranh thương mại và các dự báo suy giảm kinh tế thế giới.

Nhập môn trader

Nhắc tới giới trader, không thể không nhắc tới ngân hàng, quỹ đầu tư bởi lẽ họ là những định chế tài chính năng động nhất trên thị trường tài chính. Bên cạnh đó, còn các nhà đầu tư nhỏ lẻ thường được gọi với cái tên... trader “phủi”.

Ở Việt Nam, các trader “phủi” kinh doanh tỷ giá phải mở tài khoản trên các sàn ngoại hối quốc tế, với các sản phẩm chủ yếu là các sản phẩm phái sinh giá với tài sản cơ sở là các cặp tiền tệ, vàng, cổ phiếu... Theo đó, người mua không nhất thiết phải có đủ các loại tiền tệ, mà chỉ cần duy nhất một tài khoản đô la Mỹ và thực hiện mua bán tất cả cặp tiền tệ, hàng hóa thậm chí không liên quan tới đô la Mỹ. Lợi nhuận hay mức lỗ sẽ tính dựa trên khối lượng giao dịch và mức độ biến động giá tài sản.

Giá vàng SJC lúc 8 giờ 30 sáng nay, ngày 13-9. Nguồn: SJC

Tôi đang kinh doanh trên một sàn ngoại hối của Anh. Kiểu đầu tư này gọi là arbitrage, nghĩa là kinh doanh chênh lệch giá. Ví dụ, tôi mua XAU/USD (vàng) ở giá 1.500,44 đô la Mỹ/ounce, sau đó giá này tăng lên 1.600,44 đô la Mỹ/ounce thì tôi được lời 1.000 pips (đơn vị tính độ thay đổi giá tài sản), nhân với khối lượng đặt lệnh sẽ ra con số lợi nhuận. Những người đầu tư bằng hình thức này như tôi được gọi là các arbitrager.

Ngoài ra, giống như thị trường chứng khoán Việt Nam, các sàn giao dịch ngoại hối quốc tế thường cấp cho người chơi đòn bẩy tài chính (margin level).

Ví dụ bạn muốn mở vị thế XAU/USD, với khối lượng là 100.000 đô la Mỹ, tương ứng 1 lot, với đòn bẩy tối đa 1:100 thì bạn cần ít nhất 1.000 đô la Mỹ trong tài khoản(100.000 x 1/100 = 1.000). Như vậy, với tài khoản 1.000 đô la Mỹ, bạn vẫn có thể đặt lệnh giao dịch với khối lượng gấp 100 lần tài khoản, song sẽ phải đối mặt với rủi ro tỷ giá biến động lớn hơn 100 lần so với không sử dụng đòn bẩy.

Việc sử dụng đòn bẩy tài chính cần tính toán kỹ lưỡng về mức lãi kỳ vọng, cũng như lỗ kỳ vọng so với số vốn trong tài khoản, nếu không bạn có thể “cháy” tài khoản nếu tỷ giá biến động không như kỳ vọng.

Giá vàng thời gian gần đây là chủ đề nóng nhất (headline) tại nhiều trang báo. Giá vàng từ đầu năm nay đã tăng tới 18%, tương ứng với khoảng 2.340 pips, là mức tăng khá cao trong lịch sử giá vàng. So với các cặp tỷ giá thì vàng có độ biến động giá cao hơn nhiều. Thời gian gần đây, vàng thường thay đổi 100-200 pips một ngày, thậm chí lên tới 600 pips tại những đợt chiến tranh thương mại Mỹ - Trung Quốc căng thẳng.

Về cơ bản, chiến tranh thương mại khiến các nhà đầu tư kỳ vọng vào các đợt suy thoái, đi kèm là các chính sách nới lỏng tiền tệ, giảm lãi suất, các đồng tiền giấy trở nên yếu hơn trong tương lai. Khi đó, vàng được coi là kênh trú ẩn an toàn trước cơn bão suy yếu của tiền giấy, thậm chí là các rủi ro đổ vỡ hệ thống tiền giấy. Đó là lý do khiến vàng tăng giá mỗi khi chiến tranh thương mại căng thẳng hơn.

Một chuyến săn vàng

Chuyến “săn” vàng của tôi bắt đầu từ chiều ngày 23-8, cũng là ngày thứ hai của Hội nghị Jackson Hole mà tại đó, Chủ tịch Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell đã phát biểu về lập trường chính sách tiền tệ trong thời gian tới. Nhưng tin tức nóng hổi nhất ngày 23-8 là Trung Quốc phát đi tín hiệu áp thuế từ 5-10% lên 75 tỉ đô la Mỹ hàng nhập khẩu từ Mỹ. Động thái gia tăng căng thẳng này chính là yếu tố cốt lõi để tôi mua vàng ngay sau khi có tin.

Về phân tích cơ bản, tôi tin chắc rằng Washington sẽ trả đũa Bắc Kinh ngay lập tức, bởi Tổng thống Mỹ Donald Trump luôn muốn chiếm thế thượng phong trong cuộc đối đầu Mỹ - Trung Quốc, rất khó có khả năng Mỹ ngồi yên khi bị Trung Quốc áp thuế mới.

Thêm vào đó, tại hội nghị Jackson Hole, Chủ tịch Fed nói rằng sẽ hành động phù hợp để nền kinh tế Mỹ tiếp tục được mở rộng. Tuy động thái không rõ ràng rằng Fed sẽ hạ lãi suất như hồi tháng 7 vừa qua, nhưng thực tế nếu chiến tranh thương mại tiếp tục căng thẳng, thì nó sẽ củng cố việc Fed sẽ hạ lãi suất như một cách để bảo hiểm cho nền kinh tế Mỹ trước tác động từ cuộc chiến ngày càng gay gắt.

Hơn thế nữa, các thị trường tài chính khác như trái phiếu chính phủ Mỹ hay các thị trường phái sinh các chỉ số như Fed fund futures đều có độ giảm khá mạnh, lãi suất các kỳ hạn dài đang thấp hơn kỳ hạn ngắn. Điều đó cho thấy giới đầu tư đã cho rằng Fed dường như chắc chắn sẽ hạ lãi suất ít nhất 0,25%.

Việc chiến tranh thương mại gia tăng, đi kèm khả năng cao Fed sẽ giảm tiếp lãi suất mục tiêu (Fed fund target rate) là những yếu tố chính trong phân tích cơ bản giúp tôi quyết định mua vàng.

Từ phía phân tích kỹ thuật, trên thực tế, giá vàng đã phá đỉnh thiết lập từ năm 2013 ở mức 1.393-1.400 đô la Mỹ/ounce, nên khả năng cao có các sóng điều chỉnh giảm sau giai đoạn tăng mạnh suốt từ đầu năm 2019. Do diễn biến kinh tế toàn cầu, cũng như địa chính trị thế giới bất ổn nên vàng đã tăng quá mạnh và hầu như phá vỡ các mô hình trong phân tích cơ bản.

Tại ngày 23-8, vàng có xu hướng di chuyển trong khoảng 1.493-1.508 đô la Mỹ/ounce. Đây được coi là vùng giá đi ngang (sideway) để chờ thêm tin tức, giá có xu hướng dịch chuyển lên xuống giữa hai ngưỡng giới hạn. Tôi đang chờ thêm các tin tức mới để phán đoán xu hướng giá vàng trong tối hôm đó. Lúc đầu, tôi rất kỳ vọng về việc Chủ tịch Fed sẽ đưa ra lập trường rõ ràng về việc sẽ hạ thêm lãi suất trong tháng 9. Tuy nhiên, bất ngờ Trung Quốc đã áp thuế mới lên Mỹ và đó là tín hiệu không thể tốt hơn để mua vàng.

Và ngay sau khi có tin, giá vàng đã tăng lên vùng 1.518 đô la Mỹ/ounce, bằng “một cây nến xanh đi lên dày đặc”, thể hiện xu thế tăng mua mạnh mẽ và ngay lập tức phá vỡ vùng giá sideway trước đó. Tôi đã thực hiện mua vàng tại thời gian này. Với những tin mạnh như vậy, hầu như phân tích kỹ thuật chỉ là bước xác nhận rằng thị trường đang hấp thụ thông tin mà thôi. Giá vàng đã trong một xu hướng tăng mới.

Đây có lẽ là một quyết định với những lập luận đúng đắn, khi vào chủ nhật ngày 25-8, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đăng tải trên trang Twitter của mình việc sẽ áp thuế trả đũa lên Trung Quốc. Và mở đầu ngày thứ Hai (26-8), vàng đã tăng lên tới vùng giá 1.554 đô la Mỹ/ounce, sau đó giảm về 1.547 đô la Mỹ ounce và tôi quyết định chốt lời tại điểm này, thu lời tới 300 pips.

Sở dĩ tôi quyết định đóng trạng thái ngay từ thứ Hai đầu tuần, khi Mỹ vừa tuyên bố sẽ áp thuế trả đũa Trung Quốc, là bởi giá vàng đã tăng quá nóng. Bắc Kinh dường như đang “thấm mệt” với những đòn đánh từ Washington và khả năng sẽ nghi binh trong thời gian tới. Vàng cần thời gian để điều chỉnh giảm sau thời gian tăng nóng vừa qua.

Đầu tư vàng là một cuộc chơi cần nắm bắt nhanh chóng các thông tin, đi kèm là những dự đoán về các chính sách từ Mỹ, Trung Quốc, cũng như diễn biến chiến tranh thương mại. Đầu tư vàng quan trọng nhất là việc chọn khối lượng giao dịch phù hợp với mức vốn bởi lẽ vàng có độ biến động mạnh và những thông tin xung quanh quan hệ Mỹ - Trung Quốc thường đột xuất nên việc giá thay đổi không theo quan điểm của nhà đầu tư là chuyện dễ hiểu.