Lo ngại nguy cơ thiếu thịt lợn dịp Tết

Nhu cầu yếu, trong khi nguồn cung trong nước tăng khiến nhập khẩu thịt lợn có xu hướng giảm trong tháng 8/2021. Giá lợn hơi giảm sâu, nhiều hộ chăn nuôi và trang trại nhỏ vẫn đang phải nuôi cầm cự lợn quá lứa và cạn vốn để tái đàn. Giá lợn hơi cuối năm có thể tăng cao do chịu tác động cộng hưởng thiếu cung và cầu tăng mạnh.

Trong tháng 9/2021, lệnh hạn chế di chuyển tại nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước tiếp tục tác động tới hoạt động vận chuyển và tiêu thụ thịt lợn. Cùng với sản lượng tiếp tục phục hồi, giá lợn hơi tiếp tục giảm trên cả nước. Trong tháng 9/2021, giá lợn hơi tại các khu vực miền Bắc dao động trong khoảng 44.000 - 49.000 đồng/kg, giảm 5.000 - 7.000 đồng/kg so với cuối tháng 8/2021; tại các khu vực vực miền Trung và miền Nam dao động trong khoảng 47.000 - 49.000 đồng/kg, giảm 4.000-6.000 đồng/kg so với cuối tháng 8/2021. Đây là mức giảm giá mạnh hơn so với các tháng trước.

Bước sang tháng 10/2021, giá lợn hơi tiếp tục giảm và ở mức thấp nhất trong vòng 2 năm qua, chỉ còn 38.000 – 47.000 đồng/kg. Cụ thể, giá lợn hơi ngày 6/10 tại khu vực miền Bắc dao động trong khoảng 38.000 - 42.000 đồng/kg; tại khu vực miền Trung, Tây Nguyên dao động trong khoảng 41.000 - 47.000 đồng/kg; tại khu vực miền Nam dao động trong khoảng 43.000 - 46.000 đồng/kg.

Giá lợn hơi giảm mạnh kéo theo giá thịt lợn tại thị trường giảm theo. Song giá thịt lợn ở các địa phương đang diễn biến trái chiều. Theo đó, giá thịt lợn tại TP Hồ Chí Minh vẫn neo ở mức cao dao động ở mức 130.000 – 160.000 đồng/kg, còn tại Hà Nội giá thịt lợn chỉ còn 80.000 – 120.000 đồng/kg.

Ông Nguyễn Văn Trọng - Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) - cho biết, nhu cầu tiêu thụ thịt lợn ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đều giảm mạnh nhưng điểm khác biệt là Hà Nội có thể tự chủ 80 – 90% thịt lợn, trong khi TP. Hồ Chí Minh chỉ tự túc được 5 - 10%, còn lại phải nhập thịt lợn ở các tỉnh lân cận. Trong khi, dịch Covid-19 diễn biến phức tạp ở TP. Hồ Chí Minh và tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, việc vận chuyển khó khăn nên chênh lệch giữa giá xuất chuồng - giá bán lẻ và giá thịt lợn ở các địa phương.

Giá thịt lợn không chỉ phân hóa ở 2 miền Nam - Bắc mà ngay cả những tỉnh lân cận cũng có sự chênh lệch lớn. Cụ thể, giá thịt lợn tại Hà Nội chỉ còn 80.000 - 120.000 đồng/kg trong khi các tỉnh lân cận như Hà Nam, Thái Bình, giá thịt lợn giảm sâu xuống mức 65.000 - 80.000 đồng/kg, thấp hơn 15.000 - 40.000 đồng/kg.

Lý giải về sự chênh lệch này, theo các tiểu thương, khi Hà Nội bắt đầu giãn cách, giá thịt lợn cao ở mức 120.000 – 160.000 đồng/kg bởi có một số lò mổ giảm công suất hoặc không được hoạt động, các chợ truyền thống cũng hạn chế người bán. Do đó, người bán ít, hàng ít thì giá tăng là lẽ đương nhiên. Thời điểm hiện tại, giá thịt lợn tại Hà Nội đã hạ nhiệt nhưng vẫn cao hơn ở các tỉnh lân cận khoảng 20.000 - 40.000 đồng/kg bởi ở tỉnh lẻ các tiểu thương mua bán trực tiếp với nông dân, chủ động giết mổ và bán lẻ nên giảm được các khâu lưu thông.

Nhập khẩu thịt lợn có xu hướng giảm do nhu cầu yếu, trong khi nguồn cung trong nước tăng. Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) dẫn số liệu của Tổng cục Hải quan cho biết, trong tháng 8/2021, Việt Nam nhập khẩu 14,56 nghìn tấn thịt lợn tươi ướp lạnh hoặc đông lạnh, với trị giá 33,52 triệu USD, giảm 26,5% về lượng và giảm 27,4% về trị giá so với tháng 8/2020, giá nhập khẩu trung bình đạt 2.302 USD/tấn, giảm 1,2% so với tháng 8/2020.

Lũy kế 8 tháng đầu năm 2021, nhập khẩu thịt lợn tươi ướp lạnh hoặc đông lạnh đạt 109,99 nghìn tấn, trị giá 254,79 triệu USD, tăng 70,1% về lượng và tăng 67% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020. Trong 8 tháng đầu năm 2021, thịt lợn tươi ướp lạnh hoặc đông lạnh chủ yếu được nhập khẩu từ Nga chiếm 40,7%; Brazil chiếm 14%; Canada chiếm 12,5%; Đức chiếm 11,6% và Ba Lan chiếm 5,3%...

Cục Xuất nhập khẩu nhận định, xu hướng giảm giá có thể kéo dài đến hết tháng 10/2021. Dự báo đầu tháng 11/2021, khi nhu cầu tăng theo quy luật thị trường, thì giá thịt lợn sẽ bắt đầu tăng trở lại.

Thời gian qua, các hộ chăn nuôi lợn quy mô nhỏ khá lao đao vì giá lợn ở mức thấp trong nhiều tháng. Trong khi dịch tả lợn châu Phi bùng phát trở lại tại một số địa phương và giá thức ăn chăn nuôi cao tiếp tục gây áp lực lên các công ty và hộ chăn nuôi.

Tại cuộc họp báo thường kỳ quý III/2021 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn diễn ra sáng 5/10, ông Nguyễn Văn Trọng cho biết, thông thường, thời điểm thả giống để phục vụ dịp Tết rơi vào khoảng tháng 7 bởi phải mất 6 - 8 tháng mới có thể xuất chuồng. Tuy nhiên, hiện nhiều hộ chăn nuôi và trang trại nhỏ vẫn đang phải nuôi cầm cự lợn quá lứa trong khi chi phí thức ăn chăn nuôi trong những tháng qua đã tăng phi mã tới 40%. Điều này khiến các hộ chăn nuôi rơi vào tình trạng cạn vốn.

Do đó, nếu không nhanh chóng có giải pháp tháo gỡ khâu tiêu thụ, tái đàn thì nguy cơ thiếu thịt lợn cục bộ trong quý IV/2021, Tết Nguyên đán năm nay là rất cao. Ông Trọng cũng cảnh báo giá lợn hơi cuối năm có thể tăng cao do chịu tác động cộng hưởng thiếu cung và cầu tăng mạnh.

Giải pháp trước mắt là tiêu thụ hết được số lợn hơi đang tồn đọng trong chuồng, vì hiện nay trọng lượng của lợn nhiều con dao động từ 1,2 - 1,4 tạ vẫn chưa được xuất chuồng do giá lợn xuống thấp 50.000 đồng/kg, bà con không có lãi. Hiện nay, các hộ chăn nuôi lợn cũng gặp khó khăn về việc đảm bảo an toàn sinh học khi tái đàn, thiếu vốn. Do vậy, ông Trọng cho rằng cần phải có giải pháp hỗ trợ về vốn, cũng như khuyến nghị các doanh nghiệp chăn nuôi lớn chủ động tái đàn để đảm bảo nguồn cung trong thời gian tới.