Liên Hợp Quốc kêu gọi các NHTW dừng nâng lãi suất để tránh suy thoái

Fed và các ngân hàng trung ương khác có thể đẩy kinh tế toàn cầu vào suy thoái nếu tiếp tục tăng lãi, một cơ quan thuộc Liên Hợp Quốc cho biết.

Lời cảnh báo trên được đưa ra sau khi nỗi lo ngại về suy thoái dâng cao trong bối cảnh Fed và các NHTW liên tục nâng lãi suất để chống lạm phát. Trong ngày 30/09, NHTW Ấn Độ cho biết nền kinh tế toàn cầu đang đối mặt với cú sốc lớn thứ 3 sau đại dịch Covid-19 và cuộc chiến ở Ukraine. Đó là các quốc gia giàu có đẩy mạnh nâng lãi suất.

Trong báo cáo thường niên về triển vọng kinh tế toàn cầu, Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD) đánh giá Fed có thể gây tổn thương đáng kể cho các nước đang phát triển nếu tiếp tục tăng lãi suất nhanh chóng. Cơ quan này ước tính Fed cứ nâng lãi suất tham chiếu thêm 1%, GDP các nước giàu khác sẽ mất 0.5%, còn GDP các nước nghèo sẽ giảm 0.8% trong 3 năm tới.

UNCTAD ước tính việc Fed tăng lãi suất trong năm nay sẽ khiến GDP các nước nghèo mất 360 tỷ USD trong vòng 3 năm. Cùng với đó, việc tiếp tục thắt chặt chính sách chắc chắn sẽ gây thêm thiệt hại.

"Vẫn còn thời gian để chúng ta lùi lại khỏi bờ vực suy thoái. Chúng ta có các công cụ để hạ nhiệt lạm phát và hỗ trợ tất cả các nhóm dễ bị tổn thương", Tổng thư ký UNCTAD Rebeca Grynspan nhận xét. "Nhưng hành động hiện tại gây thiệt hại cho những người dễ bị tổn thương nhất, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, từ đó có nguy cơ đẩy thế giới vào một cuộc suy thoái".

Trong tháng trước, Fed đã nâng lãi suất thêm 0.75 điểm phần trăm để kéo giảm lạm phát hiện đang quanh mức cao nhất 40 năm. Động thái này đã đưa lãi suất lên khoảng 3-3.25%, tăng từ mức gần 0% đầu năm. Fed dự kiến đưa lãi suất lên 4-4.5% cuối năm. Sau động thái của Fed, hàng loạt quốc gia trên thế giới cũng nối gót làm theo.

Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết cơ quan này có tính đến tác động mà các chính sách của họ gây ra đối với phần còn lại của thế giới. Tuy nhiên, họ vẫn sẽ tiếp tục nâng lãi suất để kiểm soát lạm phát.

"Chúng tôi biết rất rõ điều gì đang diễn ra ở các nền kinh tế khác trên thế giới, cũng như điều đó có ý nghĩa thế nào đối với chúng tôi và ngược lại", Powell nói. Theo ông, các chuyên gia của Fed đang tổng hợp lại dự báo và "luôn cố gắng tính đến tất cả những điều đó".

Ngân hàng Trung ương Châu Âu và Ngân hàng Trung ương Anh cũng đang tăng lãi suất cơ bản nhanh hơn so với những thập kỷ gần đây. Theo Ngân hàng Thế giới, số lượng ngân hàng trung ương tăng lãi suất trong tháng 7 là cao nhất kể từ thập niên 70.

UNCTAD cho biết tăng lãi suất không thể xoa dịu tình trạng thiếu năng lượng và lương thực. Vì vậy, các nhà hoạch định chính sách nên tập trung vào các biện pháp như áp giới hạn giá năng lượng, lấy ngân sách từ thu thuế lợi nhuận đột biến của các công ty năng lượng.

"Làm sao có thể giải quyết vấn đề từ phía cung bằng giải pháp từ phía cầu? Chúng tôi nghĩ rằng đó là một cách tiếp cận rất nguy hiểm", " Richard Kozul-Wright, Trưởng nhóm phụ trách báo cáo của UNCTAD, nhận định.

UNCTAD cho hay thỏa thuận giữa Nga và Ukraine trong tháng 7 - giúp hơn một triệu tấn ngũ cốc bị mắc kẹt trong các hầm chứa của Ukraine được xuất khẩu qua Biển Đen - đã giúp giá ngũ cốc thế giới giảm 1.4%.

Cơ quan thuộc Liên Hợp Quốc cũng hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2022 từ 2.6% xuống 2.5%, trong khi năm 2023 cũng giảm xuống 2.2%.