HPG - Sai lầm của một thiên tài

Hòa Phát là cổ phiếu mà cá nhân tôi có những mối lương duyên từ rất lâu. Đây là một trong những cổ phiếu đã mang lại cho tôi lợi nhuận lớn, mang lại cho tôi nhiều niềm vui. Nhưng cũng không ít lần mang lại nỗi buồn và sự thiệt hại cho những khoản đầu tư vào đây. Chỉ trong 2 ngày vừa qua đã có 150 triệu cổ phiếu được giao dịch. Hôm nay đà giảm đã chững lại ở vùng giá quanh 15. Dù chưa thể khẳng định đây là đáy, nhưng có vẻ NĐT đã bắt đầu xem xét giải ngân ở vùng giá này.

Facebook là MXH, không phải là trang Web hay App chuyên sâu về tư vấn hay phân tích chứng khoán. Cho nên tôi sẽ chia sẻ một cách tóm lược những gì liên quan đến HPG theo quan điểm cá nhân.

Đầu tiên phải xác nhận rằng HPG là một cổ phiếu tốt, rất tốt. Trong cơn bão của tin đồn về anh này, anh kia, doanh này, nghiệp kia, thì riêng anh Long hoàn toàn không thể ai bôi nhọ được. Đó là bởi sự ngay thẳng, minh bạch, chỉ tập trung kinh doanh các lĩnh vực cốt lõi, ít chiêu trò như các ông chủ khác. Không chỉ có lãnh đạo tốt, mà HPG còn sở hữu nền tảng kinh doanh vững chắc, tài chính lành mạnh. Việc quý 3/2022 bị lỗ có lẽ chỉ là nhất thời, sẽ là hiếm gặp cả về sau này. Cần lưu ý là HPG lỗ chủ yếu bởi tỷ giá và chi phí gia tăng, chứ xét doanh thu thì tương đối ổn định. Tôi tin rằng ngay quý 4/2022 HPG sẽ trở lại quỹ đạo có lãi hàng ngàn tỷ.

Có một cuốn sách mà tôi rất yêu thích của Jim Collins "Từ tốt đến vĩ đại", ở trường hợp của HPG có những thời điểm nhiều người tin rằng doanh nghiệp tốt như vậy thì việc trở thành vĩ đại chỉ là vấn đề thời gian. Tuy nhiên, lãnh đạo thiên tài như anh Long cũng sai lầm, mà đã sai lầm thì phải trả giá.

1. Sai lầm thừ nhất: pha loãng quá đà. Kề từ năm 2017, năm nào HPG cũng thi hành chính sách trả cổ tức bằng cổ phiếu. Việc này không có gì sai trong hoàn cảnh quy mô vốn điều lệ còn nhỏ, cần phải tăng lên để có vị thế phát triển. Nhưng nếu lạm dụng quá đà, sẽ có một lúc biến thành nồi cháo loãng.

2. Sai lầm thứ hai: ngày từ đầu năm 2022 anh Long đã có dự báo chu kỳ ngành Thép đạt đỉnh, sẽ gặp khó trong nửa cuối của năm 2022. Nhưng rất kỳ lạ là dù đã đoán được lợi nhuận đi xuống, nhưng HPG vẫn quyết định phát hành thêm 1.3 tỷ cổ phiếu để trả cổ tức. Không biết ai đã tư vấn cho anh Long điều này, nhưng rõ ràng đó là sự chống lại tính cung cầu của cổ phiếu.

3. Sai lầm thứ ba: dù đúng là HPG chỉ tập trung vào kinh doanh cốt lõi, anh Long không quan tâm đến biến động giá của cổ phiếu vì bản chất tài sản của anh không thay đổi gì, nhưng HPG vô tình đã làm mất hình ảnh, mất niềm tin của NĐT. Minh chứng rõ nét nhất là khối ngoại liên tục bán ròng HPG ở bất kỳ giá nào. Hãy nhớ rằng các NĐT nước ngoài cũng chỉ thuần túy đầu tư tài chính, một khi ông chủ không quan tâm giá cổ phiếu, để tình trạng "sống chết mặc bay", để thị trường tự cân, thì họ sẽ bán để chuyển sang cổ khác.

4. Sai lầm thứ tư: dù là cổ phiếu quốc dân, được mọi tổ chức yêu thích, nhưng HPG không có NĐT chiến lược nắm giữ số lượng lớn trong thời gian đủ dài. Có lẽ anh Long ngại họ involve sâu vào hoạt động doanh nghiệp, cho nên chỉ khuyến khích các tổ chức đầu tư tài chính, mà không giữ dòng vốn ổn định tại doanh nghiệp. Một khi cơ cấu cổ đông của HPG như vậy, sẽ không khó hiểu khi lượng lớn cổ phiếu cùng cung ra một lúc, sẽ làm giảm giá sốc.

5. Sai lầm thứ năm: rõ ràng anh Long đã nhìn thấy Thép có tính chu kỳ và sẽ gặp rủi ro trong một giai đoạn ngắn hạn nào đó, nhưng việc đa dạng hóa các lĩnh vực kinh doanh để đưa HPG trở thành một tập đoàn khủng long đã không xảy ra. Dù có manh múng về vụ nuôi heo, trứng gà, hay làm dự án BĐS, nhưng các mảng này đóng góp doanh thu rất nhỏ. Thiết nghĩ với tầm vóc và năng lực như HPG, muốn phát triển các mảng này không phải là quá khó.

Trên đây là 5 sai lầm cơ bản theo nhận định của cá nhân tôi. Thiên tài mà sai lầm thì cũng phải vấp ngã, quan trọng nhất là có biết đứng dậy kịp thời hay không. TTCK rất công bằng, một khi anh coi thường tài sản và giá trị của đám đông, rất có thể anh sẽ bị nghiền nát một lúc nào không hay. Hy vọng HPG sẽ có những sự thay đổi không phải chỉ là hoạt động kinh doanh cốt lõi, mà còn là sự tôn trọng sức mạnh của TTCK.