Hợp lực phát triển kinh tế số

Các chuyên gia nhận định, ngân hàng đang là một trong những lĩnh vực tiên phong trong chuyển đổi số, có vai trò dẫn dắt phát triển nền kinh tế số kéo theo đó là các lĩnh vực chứng khoán, bảo hiểm, thương mại điện tử, hệ thống sinh thái các doanh nghiệp kh

Tăng mạnh cả “chất” và “lượng”

Trao đổi tại Hội thảo Chuyển đổi số ngành tài chính, ngân hàng - Phát triển kinh tế số, trong khuôn khổ Diễn đàn cấp cao Chuyển đổi số Việt Nam - châu Á 2022, ông Võ Tấn Long - Phó tổng giám đốc PwC Việt Nam thông tin, chuyển đổi số trong ngành Ngân hàng và các lĩnh vực tài chính liên quan đang có sự chuyển mình nhanh chóng cả về số lượng và chất lượng. Đặc biệt, trong thời kỳ giãn cách do Covid-19, hoạt động ngân hàng vẫn thông suốt, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, hơn nữa còn chứng kiến sự dịch chuyển dần sang các dịch vụ không tiếp xúc, tạo ra nền tảng thông thương của nền kinh tế số.

1/3 các công ty Fintech tham gia vào lĩnh vực thanh toán, là một trong những lực lượng mạnh mẽ phổ cập tài chính tại Việt Nam. Ngay cả những công nghệ còn khá xa lạ như Blockchain cũng ngày càng phổ cập.

Theo ông Trần Công Quỳnh Lân - Chủ nhiệm Ủy ban công nghệ Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, hiện nay, các ngân hàng đang nỗ lực đưa lên môi trường số tất cả các chức năng như mở tài khoản, chuyển tiền, cho vay, mở thẻ, đóng thẻ… Dịch vụ ngân hàng đã và đang trở nên ngày càng tiện dụng.

Thời gian qua, nhà băng đã ứng dụng eKYC (định danh khách hàng điện tử), AI (trí tuệ nhân tạo), dữ liệu lớn (Big Data) cho phép khách hàng mở tài khoản từ xa, không còn rào cản địa lý phải đến chi nhánh, phòng giao dịch… Ranh giới về địa lý, giới hạn về địa điểm không còn là rào cản. Song song với đó là việc giảm các khoản phí, xoá bỏ rào cản nhận được dịch vụ của người dân.

Ngân hàng không chỉ cung cấp dịch vụ tài chính ngân hàng mà còn tăng cường trải nghiệm cho khách hàng với nhiều dịch vụ đính kèm như mua sắm, đi lại, du lịch, học tập, sức khỏe… Ứng dụng ngân hàng trở thành ứng dụng đa chức năng. Với sự ra đời của trung tâm dữ liệu công dân quốc gia, ngành Ngân hàng đang đi đầu trong việc tích hợp, kết nối dữ liệu giúp làm giàu dữ liệu cũng như tạo ra các sản phẩm, dịch vụ số tiện ích cho khách hàng như thử nghiệm cho phép dùng thẻ căn cước công dân để rút tiền tại ATM.

Ông Lân cũng cho biết, ngành Ngân hàng đang kỳ vọng vào việc tích hợp và chia sẻ các dữ liệu liên quan đến xếp hạng tín dụng khách hàng, dữ liệu về thanh toán để có thể hiểu khách hàng hơn, cung cấp sản phẩm tiện ích số tốt hơn cho khách hàng.

Chuyển đổi số là chuyển đổi từ tư duy

Các chuyên gia cho rằng, chuyển đổi số không chỉ là ứng dụng công nghệ vào hoạt động của ngân hàng mà còn là việc thay đổi về tư duy và văn hóa làm việc. Đối với ngành Ngân hàng, với áp lực cạnh tranh từ chính ngân hàng khác, từ các công ty fintech, công ty viễn thông, ví điện tử… buộc các ngân hàng phải đẩy nhanh chuyển đổi số từ tư duy đến cách làm theo phương thức mới giúp nhân sự sáng tạo hơn, năng động hơn.

Theo ông Võ Tấn Long, thống kê cho thấy hiện có 77% người được sử dụng biết về ngân hàng số nhưng chỉ có 31% người được hỏi đang sử dụng ngân hàng số, vì vậy còn dư địa khá lớn để phát triển ngân hàng số, đây chính là lực lượng cần được chú trọng khai thác.

Hiện nay trên thế giới cũng như Việt Nam, có một số xu hướng công nghệ đang tác động trực tiếp đến nền kinh tế, dự báo sẽ dẫn dắt chuyển đổi số trong ngành Ngân hàng thời gian tới. Cụ thể, trải nghiệm khách hàng đang được quan tâm hơn bao giờ hết. Trong lộ trình chuyển đổi từ hình thức ngân hàng trực tiếp đến giao dịch online, điểm mấu chốt để thu hút khách hàng là tập trung vào việc đem đến những giá trị trải nghiệm khác biệt và đi cùng với những giá trị thặng dư mà ngân hàng truyền thống chưa thể cung cấp được. Thứ hai là xu hướng chuyển đổi số trong nền kinh tế đang diễn ra mạnh mẽ. Thứ ba là xu hướng khai thác dữ liệu trong tiến trình chuyển đổi số ngành Ngân hàng. Khai thác dữ liệu là điểm không thể thiếu nhưng thực tế, lĩnh vực này tại Việt Nam còn khá non trẻ và còn nhiều tiềm năng để tiếp tục khai thác. Thứ tư là xu hướng sử dụng trí tuệ nhân tạo ngày càng mở rộng hơn, không chỉ ứng dụng trong hoạt động giao tiếp, tăng thời gian tiếp xúc với khách hàng mà còn được sử dụng rộng rãi để hiểu khách hàng hơn, giảm rủi ro trong quá trình giao dịch.

Xu hướng sử dụng công nghệ điện toán đám mây cũng nổi lên khi vừa giúp doanh nghiệp mở rộng hạ tầng cơ sở vừa hình thành mô hình mới có thể sử dụng tri thức, kinh nghiệm của đơn vị khác thông qua các dịch vụ được cung cấp trên điện toán đám mây, rút ngắn thời gian tìm kiếm và xây dựng giải pháp trong nội bộ doanh nghiệp.

Đặc biệt là xu hướng ngân hàng mở, các ngân hàng tiến đến xây dựng hệ sinh thái xung quanh dịch vụ ngân hàng để lôi cuốn được khách hàng. Xu hướng sử dụng công nghệ dữ liệu và AI giúp tạo nên sự khác biệt trong cuộc chạy đua chuyển đổi số đối với ngành tài chính - ngân hàng.

Tuy nhiên, đại diện PwC cũng thẳng thắn chỉ ra, đa số ngân hàng Việt mới chỉ đang dừng lại ở mức chuyển đổi 2.0, 3.0, nguyên nhân được cho là do quan điểm về chuyển đổi số. Tuy nhận ra tầm quan trọng của chuyển đổi số, nhưng các ngân hàng đang nghĩ nhiều tới việc tối ưu quy trình đang làm bằng công nghệ, e ngại về khung pháp lý, khó khăn về thiếu nhân lực, thiếu công nghệ.

Bà Vũ Hải Yến - Giám đốc Trung tâm Sản phẩm Conversation - Khối Sản phẩm AI - FPT Smart Cloud cho biết, một nghiên cứu của Microsoft cho thấy khách hàng trong thời đại mới có 90% ưa thích hình thức tự phục vụ và 89% khách hàng được trải nghiệm đa kênh sẽ có tỷ lệ quay lại cao hơn. Trải nghiệm đa kênh và tự phục vụ đang trở thành xu hướng tất yếu của khách hàng trẻ, tuy vậy họ có đặc điểm muốn đảm bảo bảo mật, tránh thất thoát thông tin cá nhân. Đây là điều các ngân hàng cần đặc biệt chú trọng trong tiến trình chuyển đổi số. Ngoài ra, khảo sát cho thấy tăng trưởng kinh doanh sẽ tăng hơn 50% nếu ứng dụng công nghệ AI kịp thời, hiệu quả, ngân hàng cần tận dụng tối đa việc khai thác công nghệ AI.