MỚI

Lọc CP theo tín hiệu PTKT

#Tài chính

24HMONEY đã kiểm duyệt

Hoàn thiện luật xử lý nợ xấu: Khai thông dòng vốn trăm nghìn tỷ đang mắc kẹt

Ngân hàng Nhà nước cho rằng việc luật hóa Nghị quyết 42 sẽ thiết lập một khung pháp lý đồng bộ, giúp tháo gỡ những vướng mắc trong xử lý nợ xấu, tạo điều kiện cho hệ thống ngân hàng vận hành hiệu quả hơn.

Hàng nghìn tỷ đồng mắc kẹt khi Nghị quyết 42 hết hiệu lực

Dù triển vọng tăng trưởng tín dụng và lợi nhuận của ngành ngân hàng năm 2025 vẫn khả quan, bài toán kiểm soát nợ xấu vẫn là thách thức lớn. Tuy nhiên, hành lang pháp lý chưa hoàn thiện đang khiến quá trình xử lý nợ xấu gặp nhiều khó khăn, buộc các ngân hàng tiếp tục đề xuất luật hóa Nghị quyết 42/2017/QH14 nhằm tháo gỡ vướng mắc.

Ngân hàng chật vật thu hồi nợ sau khi Nghị quyết 42 hết hiệu lực

Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) cho biết, kể từ khi Nghị quyết 42 hết hiệu lực, việc xử lý tài sản bảo đảm và thu hồi nợ xấu trở nên phức tạp hơn do thiếu cơ sở pháp lý. Tính đến tháng 3/2024, MB có khoảng 8.900 tỷ đồng tài sản bảo đảm liên quan đến các khoản nợ xấu thuộc phạm vi nghị quyết này. Việc thu hồi nợ kéo dài hơn 27% so với trước đây, trung bình mất 7,53 tháng so với 5,93 tháng của năm 2023, do không còn quyền thu giữ tài sản bảo đảm.

Ngoài ra, chi phí thu hồi nợ tăng tới 22% vì khách hàng không hợp tác, buộc MB phải sử dụng các biện pháp pháp lý như khởi kiện, thi hành án. Trong năm 2024, MB đã khởi kiện 960 vụ, gấp 2,8 lần năm 2022 và 2,4 lần năm 2023.

Techcombank cũng đối mặt với nhiều rào cản pháp lý trong xử lý nợ xấu. Tính đến ngày 31/3/2024, ngân hàng có 98 tài sản trị giá từ 2,5 tỷ đến 20 tỷ đồng (tổng khoảng 649 tỷ đồng) đã có quyết định thi hành án nhưng vẫn chưa được kê biên, trong đó nhiều trường hợp kéo dài hơn 2.000 ngày. Ngoài ra, có 5 tài sản trị giá 4,4 tỷ đồng đã đề nghị nhận cấn trừ nhưng chưa được bàn giao, thời gian chờ từ 2 đến 5 năm. Một số tài sản đấu giá thành công nhưng chưa nhận được tiền do vướng mắc trong bàn giao, gây chậm trễ từ 6 tháng đến hơn 3 năm.

Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại TPBank. Sau khi Nghị quyết 42 hết hiệu lực, nhiều khách hàng có nợ quá hạn không hợp tác trả nợ, thậm chí có phản ứng gay gắt khi ngân hàng thu giữ tài sản. Một số trường hợp còn gửi đơn tố giác cán bộ ngân hàng với cáo buộc "cưỡng đoạt tài sản", dẫn đến khởi tố vụ án.

ACB cũng ghi nhận khó khăn khi chính quyền địa phương từ chối hỗ trợ thu giữ tài sản bảo đảm do thiếu cơ sở pháp lý. Điều này khiến nhiều chủ tài sản kiên quyết phản đối, kéo theo tranh chấp, khiếu kiện, làm trì hoãn quá trình xử lý nợ xấu.

Luật hóa Nghị quyết 42 – Giải pháp cần thiết để xử lý nợ xấu

Trước thực trạng trên, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã công bố hồ sơ đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật các tổ chức tín dụng nhằm luật hóa một số nội dung của Nghị quyết 42. Dự kiến, bản dự thảo sẽ được trình Quốc hội vào tháng 5/2025.

NHNN nhấn mạnh rằng, không giống giao dịch dân sự thông thường, hoạt động ngân hàng vận hành theo cơ chế huy động tiền gửi để cho vay. Do đó, nếu không có cơ chế xử lý nợ xấu nhanh chóng và đặc thù, ngân hàng sẽ gặp khó khăn trong việc hoàn trả tiền gửi, có thể dẫn đến rủi ro hệ thống.

Ba chính sách quan trọng liên quan đến xử lý tài sản bảo đảm tại Nghị quyết 42 được đề xuất đưa vào luật, bao gồm:

Quyền thu giữ tài sản bảo đảm: Tổ chức tín dụng được phép thu giữ tài sản bảo đảm trong trường hợp khách hàng không thanh toán nợ, nếu hợp đồng bảo đảm có thỏa thuận về quyền này.

Quy định về kê biên tài sản bảo đảm: Tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu không bị kê biên để thực hiện nghĩa vụ khác, giúp đẩy nhanh quá trình xử lý nợ.

Hoàn trả tài sản bảo đảm trong vụ án hình sự hoặc hành chính: Thiết lập khung pháp lý rõ ràng về việc hoàn trả tài sản bị thu giữ liên quan đến các vụ án.

Tuy nhiên, MB lưu ý rằng, việc luật hóa Nghị quyết 42 cần đồng bộ với các quy định pháp luật khác như Bộ luật Dân sự, Luật Đất đai, Luật Thi hành án dân sự... để tránh mâu thuẫn, khó áp dụng. Bên cạnh đó, cần có cơ chế kiểm soát chặt chẽ để ngăn chặn tình trạng đầu cơ, thao túng giá trị nợ xấu khi thị trường mua bán nợ phát triển.

Việc luật hóa Nghị quyết 42 không chỉ giúp tháo gỡ khó khăn cho ngân hàng mà còn tạo điều kiện cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận vốn dễ dàng hơn, giảm thiểu tình trạng tín dụng đen, góp phần ổn định thị trường tài chính.