MỚI

Lọc CP theo tín hiệu PTKT

#KT vĩ mô

24HMONEY đã kiểm duyệt

Giải ngân đầu tư công chậm, thách thức lớn cho nền kinh tế

Ngân hàng Thế giới (WB) cho rằng tốc độ giải ngân đầu tư công chậm lại đang tạo ra thách thức lớn, khi tỷ lệ này chỉ đạt 4,6% GDP trong năm 2024, sụt giảm đáng kể so với mức 7,1% của năm trước.

Tăng thu ngân sách nhưng đầu tư công chững lại

Báo cáo Điểm lại Tháng 3/2025 của Ngân hàng Thế giới (World Bank) cho thấy tổng thu ngân sách năm 2024 đạt 17,7% GDP, nhờ nguồn thu thuế ổn định ở mức 12,4% GDP và đóng góp đáng kể từ đất đai.

Dù vậy, giải ngân đầu tư công lại có dấu hiệu chững lại, chỉ đạt 4,6% GDP trong năm 2024, giảm mạnh so với mức 7,1% GDP của năm 2023. Điều này đang đặt ra thách thức lớn, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế cần cú hích từ đầu tư công để duy trì đà tăng trưởng.

Kiểm soát tài khóa giúp giảm nợ công

Theo World Bank, việc nợ công giảm không phải là yếu tố ngẫu nhiên mà là kết quả của chính sách tài khóa chặt chẽ. Chính phủ đã mở rộng cơ sở thuế, hạn chế thất thoát trong lĩnh vực thương mại điện tử và tối ưu hóa quản lý tài chính công. Ứng dụng công nghệ số vào hệ thống thuế giúp tăng tính minh bạch, giảm gian lận và cải thiện hiệu suất thu ngân sách.

Bên cạnh đó, việc cắt giảm chi thường xuyên cũng góp phần giảm áp lực tài khóa. Chi tiêu thường xuyên năm 2024 chỉ còn 11,3% GDP, thấp hơn mức 12,4% của năm trước. Điều này phản ánh quyết tâm của Chính phủ trong việc tối ưu hóa ngân sách, đảm bảo nguồn lực cho các mục tiêu phát triển dài hạn.

Thách thức từ giải ngân đầu tư công

Dù kiểm soát chi tiêu được thắt chặt, việc giải ngân đầu tư công chậm lại vẫn là một điểm nghẽn đáng lo ngại. Nguyên nhân chủ yếu đến từ những vướng mắc trong giải phóng mặt bằng, thiếu hụt vật liệu xây dựng và các thủ tục hành chính phức tạp.

Trong khi đó, áp lực chi tiêu công vẫn tiếp tục gia tăng khi Chính phủ dự kiến nâng tổng chi ngân sách lên 20% GDP vào năm 2025. Đầu tư vào hạ tầng, cải cách bộ máy hành chính và điều chỉnh lương khu vực công có thể khiến ngân sách gặp áp lực nếu không có chiến lược kiểm soát hợp lý.

Bội chi ngân sách – bài toán chưa có lời giải dễ dàng

Mặc dù nợ công giảm, bội chi ngân sách vẫn là vấn đề đáng lo ngại. Theo World Bank, mức bội chi năm 2025 dự kiến lên tới 1,4% GDP trước khi giảm còn 1% vào năm 2026.

Chi tiêu tăng nhanh, đặc biệt trong lĩnh vực hạ tầng và cải cách hành chính, có thể tạo thêm áp lực nếu nguồn thu không đủ bù đắp. Thêm vào đó, nền kinh tế Việt Nam không thể tránh khỏi ảnh hưởng từ thị trường toàn cầu. Khi nhu cầu tiêu dùng suy giảm tại các đối tác lớn như Trung Quốc và Hoa Kỳ, xuất khẩu có nguy cơ sụt giảm, kéo theo nguồn thu ngân sách từ thương mại quốc tế.

Cải cách tài khóa để đảm bảo bền vững

Để duy trì đà giảm nợ công trong dài hạn, Chính phủ cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách tài khóa. Việc mở rộng cơ sở thuế, tăng hiệu suất thu thuế và giảm thất thoát ngân sách là yếu tố then chốt nhằm đảm bảo nguồn thu ổn định.

Ngoài ra, tối ưu hóa đầu tư công cũng là nhiệm vụ quan trọng. Theo World Bank, tập trung vốn vào các lĩnh vực chiến lược như năng lượng tái tạo, hạ tầng logistics và giao thông vận tải sẽ giúp duy trì động lực tăng trưởng dài hạn. Đồng thời, khuyến khích đầu tư tư nhân vào các dự án hạ tầng có thể giảm bớt gánh nặng lên ngân sách nhà nước.

Minh bạch tài chính công cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát rủi ro tài khóa. Việc công khai thông tin về nợ công, chi tiêu ngân sách và hiệu quả sử dụng vốn sẽ giúp củng cố niềm tin của nhà đầu tư, đảm bảo các chính sách tài khóa được thực thi hiệu quả.

Việt Nam đang đi đúng hướng trong việc giảm nợ công, nhưng để đảm bảo tính bền vững, việc cân bằng giữa kiểm soát chi tiêu, đẩy mạnh thu ngân sách và tối ưu hóa đầu tư công là điều kiện tiên quyết. Nếu thực hiện tốt, Việt Nam hoàn toàn có thể duy trì mức nợ công trong ngưỡng an toàn, tiếp tục củng cố vị thế là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực Đông Á.