Giá gạo xuất khẩu tăng mạnh: Thêm cơ hội cho gạo Việt Nam

Xuất khẩu gạo Việt Nam tiếp tục được nhận định có nhiều khởi sắc, thị trường có nhiều tiềm năng mở rộng trong những tháng còn lại của năm 2024.

5 tháng, giá gạo xuất khẩu tăng mạnh

Thống kê sơ bộ từ Tổng cục Hải quan, tính đến hết tháng 5/2024, nước ta xuất khẩu gần 4,03 triệu tấn gạo, thu về 2,56 tỷ USD. So với cùng kỳ năm ngoái, xuất khẩu gạo chỉ tăng 11,2% về lượng nhưng tăng tới 33,6% về giá trị.

Mặc dù những ngày gần đây giá gạo xuất khẩu giảm mạnh, song giá bình quân trong 5 tháng đầu năm nay vẫn đạt 638 USD/tấn, tăng 20,5% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong 5 tháng vừa qua, xuất khẩu gạo sang hầu hết thị trường chính đều tăng trưởng dương. Đáng chú ý, Philippines và Indonesia là 2 khách hàng lớn nhất của gạo Việt Nam ở Đông Nam Á.

Đáng chú ý, nước ta đã xuất khẩu sang Philippines trên 1,83 triệu tấn gạo, giá trị đạt hơn 1,14 tỷ USD, tăng 19,6% về lượng và tăng 47,8% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái. Theo đó, Philippines tiếp tục giữ vị trí khách hàng lớn nhất của gạo Việt Nam trong 5 tháng qua.

Tương tự, xuất khẩu gạo sang Indonesia tiếp tục bùng nổ, khối lượng đạt 676,8 nghìn tấn và thu về 424,1 triệu USD. So với cùng kỳ năm ngoái, xuất khẩu gạo của Việt Nam sang thị trường này tăng mạnh 83,4% về lượng và tăng tới 133,8% về giá trị.

Hiện xuất khẩu gạo sang thị trường Philippines và Indonesia chiếm 61% tổng giá trị xuất khẩu mặt hàng này ở nước ta.

Mới đây, Chính phủ Philippines đã thông qua việc giảm thuế nhập khẩu gạo từ 35% xuống còn 15% đối với cả gạo trong và ngoài hạn ngạch cho đến năm 2028.

Quyết định trên nhằm mục đích hạ giá gạo và giúp gạo có giá cả phải chăng hơn đối với đại đa số người dân, nhất là dân nghèo ở Philippines. Mức thuế này cũng hỗ trợ các nhà nhập khẩu có thể mang nhiều gạo hơn về từ thị trường thế giới.

Chia sẻ xoay quanh vấn đề này với Công Thương ông Phạm Thái Bình, Phó chủ tịch HĐQT Công ty CP nông nghiệp công nghệ cao Trung An - cho rằng với chính sách giảm thuế của Philippines, người tiêu dùng của quốc gia này sẽ được hưởng lợi đầu tiên. Bởi nhà nhập khẩu nếu đóng thuế cao họ sẽ bán gạo giá cao và ngược lại.

Còn với Việt Nam, việc giảm thuế như nêu trên có thể giúp doanh nghiệp bán gạo giá cao hơn, nhất là khi nguồn cung thế giới có xu hướng khan hiếm hơn. Nếu doanh nghiệp Việt nâng giá bán gạo thêm 10 - 20 USD/tấn, thì giá thành nhập khẩu của Philippines vẫn thấp hơn so với thời điểm áp thuế 35%.

Thị trường gạo toàn cầu năm 2024 vẫn "nóng"

Hiện sản lượng gạo hàng hóa xuất khẩu năm 2024 của Việt Nam chủ yếu vẫn tập trung ở các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Tổng khối lượng gạo hàng hóa cho xuất khẩu tại các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long năm 2024 ước đạt khoảng 7,6 triệu tấn; trong đó, nhóm gạo chất lượng cao khoảng 3,2 triệu tấn; nhóm gạo thơm, đặc sản đạt 2,5 triệu tấn; nhóm gạo chất lượng trung bình đạt 1,15 triệu tấn; nhóm nếp đạt 0,75 triệu tấn, theo số liệu trên VTV.

Đáng chú ý sản lượng gạo toàn cầu niên vụ 2023 - 2024 dự kiến sẽ đạt gần 518 triệu tấn, trong khi tổng mức tiêu thụ là 525 triệu tấn. Dự báo thế giới sẽ thiếu hụt khoảng 7 triệu tấn gạo trong năm 2024. Điều này tạo ra cơ hội cho các nước xuất khẩu gạo; trong đó có Việt Nam. Năm 2024, Việt Nam có thể đáp ứng được nguồn cung để xuất khẩu gạo tương đương năm 2023 (8,13 triệu tấn) nhưng vẫn bảo đảm an ninh lương thực.

Bên cạnh đó Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn dự báo, yếu tố thời tiết không thuận lợi, nguồn cung chưa dồi dào trong khi nhiều nước có xu hướng gia tăng nhập khẩu để dự trữ. Bên cạnh đó, một số quốc gia tiếp tục chính sách cấm, hạn chế xuất khẩu cùng với nhiều điểm nóng xung đột trên thế giới vẫn tiếp diễn, khiến thị trường gạo trên thế giới sẽ tiếp tục sôi động trong thời gian tới.

Ông Lê Thanh Hòa, Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường nhận định, nhu cầu nhập khẩu gạo từ các thị trường trên thế giới vẫn được dự báo ở mức cao hơn tổng cung toàn cầu nên giá gạo xuất khẩu của Việt Nam vẫn được kỳ vọng tăng.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, năm 2023, Việt Nam xuất khẩu 8,13 triệu tấn gạo, tăng 14,4% về lượng, với trị giá 4,67 tỷ USD, tăng 35,3% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2022. Giá xuất khẩu gạo bình quân đạt 575 USD/tấn, tăng 18,26% so với mức bình quân năm 2022.

Xuất khẩu gạo Việt Nam tiếp tục được nhận định có nhiều khởi sắc, thị trường có nhiều tiềm năng mở rộng trong những tháng còn lại của năm 2024. Từ đó, giá lúa trong nước cũng được các chuyên gia dự đoán tiếp tục giữ mức cao.