Giá dầu và tỷ giá tăng tác động tích cực đến nhóm dầu khí, phân bón đi ngang

Theo báo cáo ngành mới công bố của CTCK ACB (ACBS), giá dầu cao và áp lực tỷ giá USD/VND gia tăng nhìn chung có tác động tích cực lên nhóm doanh nghiệp dầu khí, trong khi không tác động nhiều tới nhóm doanh nghiệp phân bón.

Xu hướng, tác động của giá dầu

ABCS đề cập, giá dầu thô tăng mạnh hơn 17% kể từ đầu năm 2023, có lúc giao dịch ở mức 94 USD/thùng trước khi giảm lại trong những ngày gần đây. Nguyên nhân chủ yếu do khối OPEC+ và Nga tiếp tục cắt giảm sản lượng. Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu dự báo giá dầu sẽ tiếp tục giao dịch ở mức cao trong năm 2024.

Cụ thể, sau khi dao động chủ đạo quanh vùng 72-86 USD/thùng suốt 8 tháng đầu năm, giá dầu Brent đã bật tăng từ đầu tháng 09/2023 lên vùng 94USD/thùng. Mức tăng này do căng thẳng nguồn cung khi Arab Saudi thông báo sẽ duy trì việc cắt giảm tự nguyện 1 triệu thùng/ngày (bpd) đến cuối tháng 12/2023 để tiếp tục hỗ trợ giá dầu.

Kế hoạch trên ban đầu được dự định kết thúc vào cuối tháng 9/2023. Nga cũng cam kết duy trì việc giảm sản lượng 300,000 bpd trong cùng khoảng thời gian. Cam kết này đưa tổng cắt giảm sản lượng của OPEC+ lên 4.96 triệu bpd (khoảng 5% của nhu cầu toàn cầu) vào tháng 10.

Theo Cơ quan quản lý thông tin năng lượng Hoa Kỳ (EIA), giá dầu Brent trung bình quý 4/2023 dự kiến duy trì quanh ngưỡng 93 USD/thùng, đưa giá trung bình cả năm 2023 lên mức 84 USD/thùng và 88 USD/thùng cho năm 2024. Mức dự phóng này cũng tương đồng với dự phóng từ 42 nhà kinh tế học và phân tích do Reuters khảo sát hồi tháng 9/2023 với 84 USD/ thùng cho năm 2023 và 86.45 USD/ thùng cho năm 2024.

Tác động của giá dầu cao lên hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp ngành dầu khí nhanh hay chậm sẽ phụ thuộc vào từng doanh nghiệp. Cụ thể, nhóm doanh nghiệp làm dịch vụ thượng nguồn như PVD và PVS sẽ được hưởng lợi nhất nếu giá dầu neo cao thời gian dài. Trong khi đó, hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp trung/hạ nguồn bị ảnh hưởng nhanh chóng từ thay đổi của giá dầu.

Đối với các doanh nghiệp phân bón, tác động của giá dầu lên hoạt động kinh doanh khá trung lập. Theo ACBS, nguyên nhân do trong trường hợp giá dầu tăng, giá khí đầu vào tăng đồng thời sẽ tạo động lực cho giá phân bón tăng thì tổng hòa tác động bị triệt tiêu. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng diễn biến của giá phân bón lại phụ thuộc nhiều hơn vào cung và cầu phân bón.

Triển vọng và rủi ro tỷ giá

Một yếu tố khác tác động tới hoạt động kinh doanh của nhóm dầu khí và phân bón là tỷ giá USD/VND đang tăng dần kể từ tháng 08/2023.

Chỉ trong vòng nửa tháng qua, tỷ giá liên tục tăng mạnh và được dự báo tiếp tục duy trì ở mức cao trong những tháng cuối năm khi USD mạnh lên (chỉ số DXY đã tăng lên trên 107.11 điểm - mức cao nhất từ tháng 11/2022) cùng với nhu cầu ngoại tệ cuối năm tăng cao. Giá USD tăng do sự vững mạnh của nền kinh tế Mỹ và chiến lược duy trì lãi suất điều hành cao để giảm lạm phát của Fed, trong bối cảnh lo ngại về tăng trưởng của các khu vực khác trên toàn cầu như EU, Trung Quốc.

Đối với hầu hết doanh nghiệp ngành dầu khí, tỷ giá tăng có tác động tích cực nhẹ tới kết quả kinh doanh, nhờ đa phần có nguồn doanh thu bằng ngoại tệ, nợ vay rất ít, hoặc chi phí đầu vào và giá bán ra đều được điều chỉnh theo tỷ giá bình quân 10-15 ngày gần nhất.

Đối với nhóm doanh nghiệp phân bón thuộc PVN, rủi ro tỷ giá USD/VND thấp do dư nợ vay thấp. Ngoài ra, các doanh nghiệp này cũng đều có nguồn doanh thu bằng USD từ xuất khẩu giúp bù đắp tác động của chi phí giá khí đầu vào theo USD.

Diễn biến tăng giá của USD/VND sẽ có những ảnh hướng nhất định đến kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp. Tuy nhiên, mức độ tác động của tỷ giá sẽ phụ thuộc vào bản chất hoạt động kinh doanh cũng như cơ cấu nợ vay của từng công ty.