24HMONEY đã kiểm duyệt
03/01/2025
Dự trữ ngân hàng Mỹ giảm mạnh: Liệu Fed có đang tiến gần đến ranh giới nguy hiểm?
1. Dự trữ ngân hàng Mỹ: Thấp nhất kể từ năm 2020
Theo dữ liệu mới nhất từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), tổng mức dự trữ ngân hàng đã giảm xuống dưới 3 nghìn tỷ USD – mức thấp nhất kể từ tháng 10/2020. Cụ thể, con số này đã giảm 326 tỷ USD trong tuần kết thúc vào ngày 1/1, còn lại 2,89 nghìn tỷ USD. Đây là mức giảm lớn nhất trong hơn hai năm rưỡi qua.
Dự trữ ngân hàng là gì?
Dự trữ ngân hàng là lượng tiền mà các ngân hàng thương mại giữ tại Fed, đóng vai trò như một "tấm đệm an toàn" cho hệ thống tài chính. Khi mức dự trữ giảm quá thấp, nguy cơ bất ổn trên thị trường tài chính sẽ gia tăng.
2. Vì sao dự trữ giảm mạnh?
Có hai lý do chính dẫn đến sự sụt giảm này:
Tác động từ cuối năm: Các ngân hàng thường giảm các giao dịch phức tạp, như thỏa thuận mua lại (repo), để cân đối bảng cân đối tài sản và đáp ứng yêu cầu pháp lý cuối năm. Điều này khiến tiền chuyển sang các công cụ khác như "hợp đồng repo đảo chiều" (reverse repo).
Chính sách thắt chặt định lượng (QT): QT là chính sách Fed dùng để giảm bớt lượng tiền dư thừa trong hệ thống bằng cách không tái đầu tư trái phiếu đáo hạn. Điều này làm giảm thanh khoản trong hệ thống tài chính.
"Dòng tiền được điều hướng tới các công cụ an toàn hơn trong thời gian cuối năm, làm cạn kiệt nguồn dự trữ," theo chuyên gia kinh tế.
3. QT và mức dự trữ "an toàn" của Fed
Một câu hỏi lớn đặt ra là: Fed có thể tiếp tục giảm dự trữ ngân hàng đến mức nào?
Theo các chiến lược gia, mức dự trữ tối thiểu an toàn mà Fed cần duy trì dao động từ 3-3,25 nghìn tỷ USD. Tuy nhiên, hiện nay, mức dự trữ đã giảm xuống dưới ngưỡng này.
Tại sao mức dự trữ thấp nguy hiểm?
Khi dự trữ trở nên quá thấp, thị trường tài chính có thể bị thiếu thanh khoản, dẫn đến:
Tăng lãi suất ngắn hạn: Do nguồn tiền khan hiếm hơn.
Bất ổn thị trường: Tương tự sự kiện tháng 9/2019, khi lãi suất trên thị trường repo tăng đột biến, buộc Fed phải can thiệp khẩn cấp.
"Nếu Fed tiếp tục QT mà không cẩn thận, thị trường có thể tái diễn tình trạng căng thẳng thanh khoản như năm 2019," một chuyên gia cảnh báo.
4. Các yếu tố làm phức tạp tình hình
Giới hạn nợ công: Việc chính phủ Mỹ tái áp dụng trần nợ công làm khó khăn hơn trong việc đánh giá lượng thanh khoản thực tế trong hệ thống tài chính. Các biện pháp tạm thời của Bộ Tài chính để ở dưới trần nợ sẽ khiến thanh khoản tăng giả tạo, che khuất các dấu hiệu về sự thiếu hụt dự trữ.
Khi nào QT sẽ kết thúc?
Theo khảo sát từ Cục Dự trữ Liên bang New York, hai phần ba nhà phân tích dự đoán QT sẽ kết thúc trong quý 1 hoặc quý 2 năm 2025.
1. Tác động đến dòng vốn và thị trường tài chính Việt Nam
Dòng vốn ngoại bị rút khỏi Việt Nam: Trong bối cảnh thanh khoản toàn cầu bị thắt chặt, nhà đầu tư quốc tế có xu hướng rút vốn khỏi các thị trường mới nổi, bao gồm Việt Nam, để chuyển sang các tài sản an toàn hơn như trái phiếu Mỹ. Điều này có thể gây áp lực lên thị trường chứng khoán Việt Nam, làm giảm dòng vốn đầu tư gián tiếp (FII).
Tăng áp lực lên tỷ giá VND/USD: Với đồng USD mạnh lên do Fed thắt chặt thanh khoản, VND có nguy cơ mất giá, làm gia tăng áp lực lạm phát nhập khẩu và chi phí cho các doanh nghiệp nhập khẩu nguyên liệu đầu vào.
2. Tác động đến chi phí vốn và lãi suất trong nước
Chi phí vay quốc tế tăng cao: Khi lãi suất ngắn hạn tại Mỹ tăng do căng thẳng thanh khoản, các khoản vay nước ngoài bằng USD của doanh nghiệp Việt Nam sẽ trở nên đắt đỏ hơn. Điều này làm tăng chi phí tài chính và giảm lợi nhuận của doanh nghiệp.
Áp lực tăng lãi suất nội địa: Trong trường hợp dòng vốn rút ra hoặc tỷ giá biến động mạnh, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) có thể phải tăng lãi suất để bảo vệ giá trị đồng tiền và kiểm soát lạm phát, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc huy động vốn.
3. Ảnh hưởng đến xuất khẩu của Việt Nam
Suy giảm nhu cầu từ Mỹ: Chính sách thắt chặt định lượng và lãi suất cao của Fed có thể làm giảm chi tiêu tiêu dùng và đầu tư tại Mỹ, ảnh hưởng trực tiếp đến nhu cầu nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam, đặc biệt là các ngành xuất khẩu chủ lực như dệt may, da giày, và đồ gỗ.
Tác động tiêu cực đến chuỗi cung ứng: Nếu các đối tác thương mại chính của Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng từ tình trạng căng thẳng thanh khoản, hoạt động trong chuỗi cung ứng toàn cầu của Việt Nam có thể bị gián đoạn.
4. Tác động dài hạn và cơ hội
Gia tăng rủi ro tài chính toàn cầu: Nếu căng thẳng thanh khoản tại Mỹ lan rộng, Việt Nam có thể phải đối mặt với nguy cơ suy giảm thương mại và đầu tư quốc tế, làm chậm lại đà tăng trưởng kinh tế.
Cơ hội đa dạng hóa thị trường: Trong bối cảnh này, Việt Nam có thể thúc đẩy hợp tác kinh tế với các thị trường ít bị ảnh hưởng hơn như ASEAN, EU (theo EVFTA), và Trung Quốc (theo RCEP), giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ.
5. Giải pháp và hành động cần thiết
Chính sách tiền tệ linh hoạt: NHNN cần duy trì sự cân bằng giữa ổn định tỷ giá, kiểm soát lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng. Việc tăng dự trữ ngoại hối để ứng phó với các cú sốc từ bên ngoài cũng là điều quan trọng.
Tăng cường nội lực kinh tế: Đẩy mạnh sản xuất nội địa và giảm phụ thuộc vào nhập khẩu nguyên liệu từ nước ngoài sẽ giúp giảm thiểu tác động từ biến động tỷ giá.
Thúc đẩy đầu tư dài hạn: Tăng cường thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào các lĩnh vực công nghệ cao, công nghiệp phụ trợ và năng lượng tái tạo để tạo nền tảng phát triển bền vững.
5. Kết luận: Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Mức dự trữ thấp kỷ lục đang đặt Fed vào thế khó: vừa phải tiếp tục chính sách QT để kiểm soát lạm phát, vừa không để thị trường tài chính thiếu thanh khoản.
"Khi thị trường bị thiếu tiền, chỉ cần một cú sốc nhỏ cũng có thể dẫn đến khủng hoảng lớn," một nhà kinh tế nhận định.
Liệu Fed có thể cân bằng giữa các mục tiêu? Câu trả lời sẽ hé lộ trong các tháng tới.
Kết luận
Việc dự trữ ngân hàng Mỹ giảm mạnh đặt ra những thách thức lớn cho Việt Nam, đặc biệt là về dòng vốn, tỷ giá và xuất khẩu. Tuy nhiên, với các biện pháp chính sách kịp thời, Việt Nam hoàn toàn có thể giảm thiểu rủi ro và tận dụng cơ hội để tăng cường vị thế kinh tế trên trường quốc tế.
NQL STOCK